Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mirmor egin. v. MARMAR EGIN.
miro. v. 1 milu; 1 miru.
miroka (B). � Fútbol (?).
mirotz (G; Lar, Añ, Izt C 199, Dv, H (V, G, L)), mirotx (V-gip). Ref.: A; Arzdi Aves 161; Altuna Euzk 1933,
503; SM EiPaj (mirotxa). � Gavilán, halcón. "(Accipiter nisus), [...] gavilán" Arzdi Aves 161. "Mirotza eristen
ei-dautsoe gipuzkuarrak, erdeldunak "halcón" esaten dautsoen egazti arrapatarijari" Altuna Euzk 1930, 503.
"Halcón común (Falco peregrinus)" SM EiPaj. � Mirotzaekin eizean egiten zuenean. Miq (ap. H). Arritzen
nintzan nola mirotzak eskura atzera etortzen ziran. Echve Dev 162. Saiea eta ontza eta gabiota eta mirotza bere
motakin. Ur Lev 11, 16 (Dv astorea, Ol sai, Ker miru-sai, Bibl zapalatzak, BiblE belatzak). Anjelikak, berriz, ez
du ikusi nai begitan [Umant] usuak mirotza bañan geiago. Bil 164. Uso malsoak ikusiko du bere burua batua,
bere berezko mirotz susperrarekin uztarrede bidutzidunean. Otag EE 1881b, 63. Mirotz zitalak nere kabitik /
ostutako umetxoa. Jaukol Biozk 84. Mirotzak ez du usoarentzat / maitasun-laztan gozorik. Ib. 90. Txoritxu gaisoa
noiz artuko dauala, orekan dagon mirotza lez. Erkiag Arran 67. v. tbn. Bv AsL 147.
mirotzain (Lar), mirotzai (Lar, H). � "Halconero" Lar.
miroztegi (Lar, H). � "Halconera" Lar.
miroztxo. "Gavilancillo" Lar.
mirra (SP , Urt II 341, Lar, Añ, Lcq 68, Dv, H). � Mirra. "Myrrha, árbol y su goma" Lar y Añ. � Bere
thesaurak desplegaturik presenta zietzoten estrenák, urrhe, enzensu eta mirrha. Lç Mt 2, 11 (He, TB, Dv, Ip,
Echn, Samper, SalabBN, Ol, Leon, BiblE mirra; Arriand lerdamiña). Mirraz nik ezagutzen dut / ezen hillen
zarela, / nik berriz urreaz ezen / zu errege zarela. EZ Noel 67. O, Iongoikoaren ama / nola mir[r]a hoberenak, /
basterretara banatu / ditutzu usain onak. EZ Eliç 372. Zure beztimendek dute / mirra baten urrina. Hm 51.
Khezko arroin bat dela usaingarrizko egurrez, mirrhaz, inzensuz eta usaingillearen erhauts on guziez egina. SP
Phil 137 (He 140 mirrha). Urre, mirra, insensua, / Jainko Haurraren tributa. Gç 79. Haritx kalitxak eta mirra
guti bat trenpatua har araziko diozue idiari edo behiari. Mong 588. Baltasarren eskutik / ar ezazu mirra. Echag
103. Urkamendian iltzen zituztenai ematen zieten mirra deritzan argizagi-antz batekin nastutako ardoa. Lard
459 (v. MIRRA-ARNO). Adoratü zien eta hari eskentü urhe, mirha eta intsentsü. CatS 99. Urhe, mirra eta
isentsua eskuetan. Zerb IxtS 83. En DFrec hay 3 ejs. v. tbn. Bp II 25. CatLav 371 (V 179). Mb IArg I 159.
CatLan 38. Ub 63. Añ LoraS 66. UskLiB 40. Bordel 68. UNLilia 21. Urruz EE 1882c, 586. Inza Azalp 69. Ir
YKBiz 500. SMitx Aranz 61. Balad 196.
� "On dit en langage familier et pour éviter de dire un mot grossier, 'mierda' esp., merde: Irabazi duzu diru
hanitz? Mirra bai!, avez-vous gagné beaucoup d'argent? Oui, de la myrrhe!" H.
- MIRRA-ARNO. Vino mezclado con mirra. � Eman nahi izan zioten edaterat kheldarraekin nahastua zen
mirrha arnotik. Lg II 279.
- MIRRAZKO. (Adnom.). � Ekharten zuela mirrhazko eta aloesezko kuasi ehun liberatako mixtione bat. Lç Io
19, 39. Insens' urh' eta mirrazko / emaitz' asko / eskeni deraukate. O Po 62. Ene maitea mirrhazko flokha da
enetzat. SP Phil 468 (He 474 mirrazko). Egiten diote urrezko, inzensozko ta mirrhazko present andi eder
zegokan gisako bat. Mb IArg I 160. Urre, inzensu eta mirrazko presentiak. Hual Mt 2, 11.
mirralika (Lar, H). � "Estacte, stacte, licor oloroso" Lar.
mirratu. � "Parfumer avec de la myrrhe" H. � "Myrrhado, mirratua" Lar.
mirraztatu. � (Part. en función de adj.). Mirrado. � Edatera eman zioten arno mirraztatua. Dv Mc 15, 23 (He
arno mirharekien nahastatua, Or mirraz naastutako ardoa, BiblE mirraz nahasiriko ardoa).
1 mirri. �1. "(V-ger-oroz-m-gip), (cara) enjuta" A. �2. (V ap. A; Zam Voc). "Pifia, marro. Se dice por ej. de un
trompo que en lugar de girar se mueve irregularmente y se aleja" A. �3. (V-gip ap. Etxba Eib). Esmirriado. "A
zan gizon mardua, geldittu da guztiz mirrixa" Etxba Eib.
2 mirri. � (Empleado como eco de zirri, con alteración de la consonante inicial). � Orduan dira barri barritan
/ atsagon bako traguak, / gazteen zirri, atsoen mirri, / ta agura zarren kantuak. Azc PB 119.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 487
mende.