Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
� Mirakulu banagi ere, orai ene ogena. E 233. Estebenek [...] egiten zuen mirakulu eta signo handirik
populuan. Lç Act 6, 8 (He prodijio [...] eta mirakuillu, Dv sendagaila eta mirakulu, BiblE mirari). A, Maria
Birjina benedikatua, saindutasunaren mirakullua. Mat 290s. Mirakuillu haren ospea hedatu zen bazter
guzietarat. Lg II 152. Salomon hanbat urthez zuhurtziaren mirakulu bat izan zena [...]. Mih 23. Jainkoaren
izenean itz egiten zuala sinisterazteko egiten zituan mirakulu edo arrigarrizko mirari asko. Ub 80 (82 mirakula,
seguramente errata). Zer mirakulu da bada hau? Dh 167. Nurk sinhets ahal liro gisa hortako miraküillü bat
zihaurek erran ezpalinbazünü? UskLiB 105. Mirakulu asko ta andien bidez. Izt C 270. Ohoinek khentzen
diotzate kalexari garainoak, eta halere badioa bi mila lekhoa urrun, ez da hori mirakulua? Hb Egia 146. Ez da
mirakuluak bezalako predikaririk. Ib. 80. Españako fronteran / erri bat Arnegi, / an gertatua da / mirakulo hori.
Bordel 146 (68 mirakulu). Mirakulu egiteko dohainak ez zuen nihoiz uzten. Laph 209. Maria Birjinak egin
dütian graziak eta mirakülliak. Ip Hil 139. Hoi, eta géo, etziá miaküllía handi, niháuk e(r)e egínen niá béste
háinbèste. Lrq Larraja RIEV 1935, 142. Lehena Kanako ezteietako mirakuilua da. Zerb IxtS 85. Nor, zu ezik,
mirakuilu aien egille? Or Aitork 223 (Mi 12 mirakulu). Mirakulua, miraria, pentsatzen genuen, Jainkoaren
hatzamarrak ukitu egin du gizon zikoitz eta lukurreru horren bihotz gogortua. Arti Ipuin 23. Ce diable n'est point
congru! esan omen zuen ezin bestean [...] Leudungo mirakuiluen lekuko batek. MEIG VIII 30.
v. tbn. O Po 21. Dh 266. AstLas 65. MarIl 121. Jaur 133. Dv LEd 126. HU Aurp 204. Barb Sup 30 (64
mirakuilu). Ox 28. JE Ber 47. Lf Murtuts 18. Mde Pr 205. JEtchep 92. Ardoy SFran 192 (349 mirakuilu).
Mirakülü: Bp II 24. CatLan 38. Xarlem 1527. Miraküillü: CatS 102.
� (Precedido de nola). � Eta dakidan denboran hori gertha ditakedala, nola mirakulu eskurik aski etsaiak har
diezaket bekhaturat lerratzeko? Dh 122. Ez da ene buruan sartzen ahal, nola mirakulu ez duten oraiko
etxaldeetarik zenbeitek lehenago leher egiten. HU Zez 66. Nola mirakulu ehortzi dukete han gazteek amaxoren
mintzaia? JE Ber 37.
� (Tema nudo, con izan intrans., aux. de 3. a pers. sing.). � Denbora gaitzak, eritasunaren oiñhazeak eta
heriotzearen tormentak hartuz gero [...] mirakuillu izanen da salbatzea. Ax 217 (V 145). Arinki utsten baititugu
gure eserzizak, mirakuillu da handik heldu ezpazaizu kalterik. SP Imit I 19, 2. Badük mirakülü hire / ikustia
heben. Xarlem 1267. Mirakulu izanen da ezpada arras etsimendutan erortzen. Dh 129. Gorphutzari hain guti
emanez, arimari hainbertze, mirakulu zen haren bizirik egoitea. Laph 192. � Ez beraz mirakuilu, Yesus
ethortzean, / Erroma gogortzea bere bizitzean. Hb Esk 47.
�2. "Mirakullu, adj., étonnant (S)" Lrq.
- EZ DA (ZEN, etc.) MIRAKULU. No es de extrañar. v. EZ DA MILAGRO, EZ DA MIRARI. � Zeure
borondate ori bestegan daukazuna legez, ezta mirakuru nigaz konturik eugi eza. Lazarraga 1151v. Silvia itsatsi
ez ballako, ez zatean mirakuru an ila. Ib. 1143r. Baldin kontrara, zuok irakhatsten baderauezue doillorkeriarik,
ezta mirakuillu desohorerik baduzue hekin galduran. SP Phil 398 (He 402 ez dezazuela mirets). Ase zara
munduko kontentamenduez, ezta mirakuillu nardatzen bazare plazer espiritualez. Ib. 486 (He 492 ez da
miresteko). Ezta miraküllü gizona debot eta suz betherik bada gaitzik senditzen eztian thenporan. Mst I 13, 8.
Eztüzü miraküllü gero, zük ükhenik ere talent, / azi hunak fruitia beitü bera üdüri ekharten. Etch 534. Jenden
murmuratzia / ez da mirakulu, / seinale baduiela / bihotzian dolu. Bordel 145. Zure egarriaz ezta miraküllü, /
egünko egünian bero egiten dü. ChantP 378. Halako gizona balin bazen, ez da mirakulu bazterrak oro bere
meneko baitzituen. StPierre 25. Poto egitea [...] ez da mirakulu, ez desohore. Xa Odol 39.
- MIRAKULUAREN MIRAKULUZ. Milagrosamente. � Eguerdiko ja, mirakuiluaren mirakuiluz, minik
ttipiena ere ez zuen gehiago sendi gure jaun erretor gaixoak! Barb Sup 34.
- MIRAKULU-EGILE. (El) que hace milagros. � Zeina aditu baitzuen gizon mirakulu egile omen handitako bat
zela. Jaur 111. Asmatzeko da nolazpait mirakulu egile bilakatu balin badira Frantsesen "bikario" ttipiak, berak
ere zonbait egin dukela. Ardoy SFran 164. � Mirakulu falsu egiléz. Lç Mt 7 (tít).
- MIRAKULUZ (Izt 73v; -uilluz SP), MIRAKURUZ (Lcc). Milagrosamente. "Maravillosamente" Lcc. �
Mirakuilluz konzebitua. EZ Man II 195 (I 11 -ulluz, Noel 51 -kuluz). Eritasun hark ezpaitu erremediorik,
mirakuilluz edo baizen. Ax 95 (V 65). Artuten ebala gorputza eta arimea, ez gizoneen obraz, baea bai
mirakuruz. Cap 30. Ez naturalezeagaz konforme, baea bai mirakuruz. Ib. 30. Jinkoak mirakülüz, Joakin eta Ana
haren aita eta ama zahar dohatsier eman eta sor erazi baitzerien. Bp II 91. Mirakuluz [...] sortu zala Birjina
baten erraietan. Ub 132. Eta nola jaio zen, mirariz edo mirakulloz? Legaz 16. Non da hemen mirakuluz
sendatua delako gizon hura? HU Aurp 182. Bizkitartean, Jainkoak bizirik mirakuluz bezala begiratu zuen.
CatJauf 25. Heriotzarekin borroka ibili ondoan, mirakuluz sendatu zen. Zub 59. Atherbea eman zion alharguntsa
gaixo bati, mirakuiluz olio eta irina behar bezenbat emendatu ziozkan. Zerb IxtS 65. Zonbat eri ez ditu sendatu,
frangotan mirakuluz. Ardoy SFran 274. Gero bazterrak miatuz, / ikusirik mirakuluz, / urrundik deitzen dut xixtuz
[ardia]. Xa Odol 97. Kultura ez da inoiz edo behingo mirakuiluz [...] berez sortzen, basa-lorearen gisa. MEIG
VIII 55. v. tbn. Dh 172. MarIl 130. Hb Egia 105. Mirakuiluz: Zby RIEV 1908, 292. Mirakuilluz: Mat 175. SP
Phil 21. Lg I 187. Barb Sup 140.
� (mirakuluz kanpoan). � Hargati diot, mirakuluz kanpoan, inposible dela nehor onsa hil dadin herioaz orhitu
gabe. Tt Onsa 85.
- MIRAKULUZ EGON. Estar admirado, maravillado. � Guziak mirakuluz zeudela, egiten zituen gauza guzién
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
478