Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
230. Basoen mintzura (voz), tamal dago Mikeltxuri deiez. Aurre-Apraiz in Onaind MEOE 770. � Ain erakide /
izanik aindoz, gero ba dakar / erantzuki ideko, / eta bieri nasian / mintzura ezti darie alkar. "Dulcísima
armonía". Gazt MusIx 85.
- MINTZURAZ. "Verbalmente (AN)" Añ.
mintzurratu. "Mintzurratzea, déflorer une vierge" H (s.v. mintza).
mintzuru. "Piar, voz, conversación de los pájaros. Agitz polita da egazkien mintzurua goizian goizik pasatzen
hasten dielarik" Asp ANaf.
minue(t). � Minué. � Minuetari esango diot alkate soñua. Izt D 1. Zortziko, kontrapas, bolero, bals,
kontradantzak, minue [...] eta beste soñu askok konpas jakiñak dituzten bezala. Izt C 218.
minur. "Mineur, minura, haur xumea" Ht VocGr 386. v. menor.
min-urri. "(L-ain), dolorcillo" A.
minusketa. "(Pl.), saltos y cabriolas. A ze minusketak iten tuzten gure aurrek" Izeta BHizt2.
minutu, minuta (Urt Gram 30, Ht VocGr 386), minitu, minuto (Añ), miñetu. �1. Minuto. � Tr. Documentado
desde mediados del s. XVII. La variante septentrional es minuta (en Mirande junto a minutu). Al Sur minutu es
la forma más general (minuto en Kirikiño, Inza (Azalp 33), F. Irigaray y, junto a minutu, en Iturriaga, E.M.
Azcue, Orixe y Txirrita). Hay miñetu en N. Etxaniz. En DFrec hay 138 ejs. de minutu y 5 de minuto, todos ellos
meridionales, y 7 (5 sept.) de minuta. � Kausituko duzu zenbat oren eta zenbat minutetan izanen den plemara
egun hartan. INav 136. 24 oren hauk ekartzen tut minutetarat, multiplikatzen tudela 60-ez, zeren orenean 60
minuta baitire. Ib. 159. Luze orobat tuk hemengo / minutak eta urtheak. Gç 176. Bazkal aitzinean har bizpahirur
minuta, etsamina berexia egiteko. Dh 53. Sei minutu baño len / gazta nerea dek. It Fab 66 (70 minuto).
Noiz eta ere siropak erakitzen beitu, sartzen tuzu adanak eta uzten minuta baten heina. ECocin 48. Zortzi
minutuz atzetik asi, / laster jo dio paria. PE 39. Bi minuta baino gehiago ez du iraun egun hartako lur-ikarak.
HU Zez 15. Bost minutuko lana da. Iraola 44. Egundoko ariñen, miñuto bat baño lenago, garbitu zan kalia. Kk
Ab I 120. Ezta txoakeiya minutuban beiñ / oik bizkarrea jasotzia. EusJok II 158. Ordularian bostak eta amar
minuto zirela. FIr 147. Emendik ogei minutuko bidean dugun galsoro batera joana da. Etxde JJ 85. Ez zuten
elkar utzi nahi, ez minuta bat, ez sekonta batxo ere. Mde HaurB 94 (Pr 331 minutu). Bostak amar miñutu
gutxiago. Gand Eusk 1956, 216. Segundu zitzaizkidan miñutuak, eta mendeak ere, nik uste, berdintsu. Txill Let
39. Amar miñutu inguru joan ziran Mateok aorik zabaltzeke. NEtx Antz 147s (138 miñetu). Iru minutuko arrausi
bat eginda gero, sua ixetuten asi zan. Bilbao IpuiB 166. Bi minuturen bentaja eman dio Aldazek Alderegiari.
Basarri 91. Minitu erdi baten buruan tiro batzuek entzuten dirade. Arti Tobera 283. Ezin dut galdu minutu bat
ere! Osk Kurl 25. Zu gabe orai ez nuke nahi / minuta bat ere bizi. Xa EzinB 58. Bi minutu baino lehen aldegin
zuen hoztasunak. MIH 154.
v. tbn. Izt C 84. Bil 156. Arrantz 98. Ud 117. Ant EE 1884a, 423. Azc PB 292 (168 minuto). Goñi 45. EEs 1918,
109. Or SCruz 42 (45 minuto). Tx B I 213 (85 minuto). Ir YKBiz 133. TAg Uzt 35 (48 miñutu). Erkiag Arran 56.
Zait Plat 20. Ugalde Iltz 33. MAtx Gazt 90. Lasa Poem 92. Uzt Sas 61. Miñutu: Urruz Zer 125. Alzola Atalak
47. Minuta: Arch Gram 70. Elsb Fram 111. JE Ber 56. Lf Murtuts 24. Zerb Azk 80. Mattin 76.
�2. Minuto (parte de un grado). � Deklinazioneko thaulak egun hartan ematen tuben gradu eta minutak. INav
145s.
minututar. � Bertan, barrendik iparra, / minututarrai arnasa kenduz, / artzen du ta artzen indarra (ref. a una
apuesta de remo). "A los que atraviesan contra el reloj". Or Eus 391.
minututsu. � Abundante en minutos. � Gaueko ordu biak arte-edo piska bat lo egin nuen agian. Gero ezer ere
ez, ziñegiten dut, ezta miñutu batez ere. Ta bai gau miñututsua atzokoa! Txill Let 45.
minututxo, minututxu. � Dim. de minutu. � Zeñek esango leuke minututxo bian, / Pedro aldatu zala bere
eretxian? AB AmaE 295. Minututxua ta ordu laburra, / ta egun arpegi bikoa, / ta astea ta ila ta urte luzea, / ta
gizaldi betikoa. Azc PB 353.
minxar. "Zure minxarra xakhartuko da, bena sendotzeko marka date, votre petit mal deviendra croûte, mais ce
sera signe de guérison" VocBN s.v. xakhartu.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
469