Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
malfonditu. v. mafrunditu.
malgor (BN, S). Ref.: A; Lrq. �1. "Entumecido" A. "Engourdi par le froid" Lrq. �2. "(Sal), árbol hueco" A. Cf.
VocNav: "Malgor, esponjoso de puro podrido, hueco, carcomido en su interior. Aplícase a árboles y maderos
(Salazar)".
- MALGOR-ZILAZALE. "(Sal), pico carpintero (pájaro)" A.
malgorki. "(Sal, S), leño seco" A.
malgorti. "Torpe (BN-mix)" Darric (ap. DRA).
malgortu. �1. "(Sal), enmohecer" A. �2. "(Sc), entumecerse las manos por el frío" A. � Bestia, aldiz, ikhara
daldan dago, eskiak malgortürik, ezin lothüz bezala. Eskual 17-1-1913, 3. Ene eskiak hotzak, hotzak malgortürik
presaren galtzez emeki emeki zuatzan aztaparretan behera. GH 1925, 568. �3. "(Sal), secarse completamente
(un árbol)" A.
malgu (L-ain, BN? ap. A; SP � Dv, H). � Tr. Documentado al Norte en Leiçarraga, Pouvreau, J. Etchepare y
en un ej. de Herria, y al Sur en Iturriaga, Zaitegi, Aresti, Oskillaso, Gandiaga, Ibiñagabeitia y en un ej. de EG.
En DFrec hay 4 ejs.
I (Adj.). �1. "Souple, mol. Ille malgua" Dv. "Abere eriak etzantza beroa eta malgua nahi du, la bête malade
veut une litière chaude et molle" H. � (SP, Dv, H). (Fig.). Delicado, blando, flojo. "Malgua da, lanari eta
nekheari ihardukitzen eztu, il est mou [...] au travail" H. "Muelle, fofo, afeminado, flexible" A. � Etzaiteztela
engana, ez paillarték, ez idolatrék, ez adulteroék, ez malguek [...] eztute Iainkoaren resumá heretaturen.
"Efféminés". Lç 1 Cor 6, 10 (TB emaztetu, Dv beratz, Ol limuri, BiblE emakerizale). Bethi gauza guriak eta
malguak bilhatzen dituztenak Iesu Kristorenak utzirik. SP Imit III 32, 1 (Mst garratz eztiren gaizak, Ol gurikeri,
Pi bigunkeri). Ahamen guzietan misterio egitea, bihotz umu, malgu, flako, platetara erne eta emana baten
seinalea da. SP Phil 320. Bizibide eta ekandu malguetan. Zait Sof 115.
�2. Flexible, (lo) que se dobla fácil. � Adin gaixtoak behar ditu altxazale fermu eta malguak. Herr 28-8-1958,
2. Malgu, toles-errez eta flexiblea. Osk Kurl 16. Arrisku etzaituen leion pesta-leku, / sarats-argi-gorengo malgua
zaitugu. Gand Elorri 131. Alatsu zume malgua. "Molle". Ibiñ Virgil 82. � (H). (Fig.). Flexible, dócil, manejable.
"Malgua da, norat nahi bihurtzen ahal du nor nahik, il est mou, faible de caractère, [...]. Haur malgua,
ethorkorra, enfant doux, obéissant, maniable" H. � Ibillera malgu ta txairozko artzain bat. EG 1958, 57. Behar
zuen haur-endelegu malgu hori emeki poliki bere galgara eraiki. Mde HaurB 58. [Giputzak] zerbait badira,
gehienon ustez, malguagoak eta diplomaziara emanagoak dira. MIH 123. Hizkuntzarekin katazka bizian dirau,
beretzat nahiz besterentzat mintzabide malgu eta zailu bihurtu beharrean. MEIG II 127. Mintzatzen direnean
nolako mintzo malgu-aberatsez mintzatzen zaizkigun! MEIG III 78.
�3. (G ap. A; Lar, Dv (que cita a It)). Suave. � [Zezenak] illea laburra eta lodia baña malgua. It Dial 93 (Ur
leuna, Dv gozoa, Ip leñ). Haren larru malgu epela hain laztangarria. Mde HaurB 24. Esku malguz ukitzen dut
gorputza. Arti Egan 1956 (3-4), 14.
II (Sust.). �1. (Uso sust.). Flexibilidad. � Izpirituaren orozbat xorrotx eta malguak badauko, emazteari,
gorputzeko ahularen ordaina. JE Bur 103. �2. Muelle. � Gomazko [barra] bat, malgu (muellea) eta berunez
loditua. Mde Pr 134s.
malguarazi (L? ap. A; Dv). �1. Hacer plegar. � Gaztean malguaraz diozozu burua eta haur deno zafra
diozotzu sakhatsak. Dv Eccli 30, 12 (Ol makurtu, Ker makurrerazo). �2. (L? ap. A), malguerazi. "Inclinar" A.
� Bere alderat malguaraz betza gure bihotzak, haren bide guzietan ibil gaitezen. Dv 3 Reg 8, 58 (Ol, BiblE
bereganatu, Ker makurtu). Musikara ta Pitagorak irakatsietara beuren gogoak malgueraziz gotor ezi oi zituzten
bere buruak. Zait Plat 60. �3. "Rendre souple" Dv.
malgudura (Dv � A). � "Courbure, inflexion" Dv. "Inflexión, dobladura" A.
malguerraz, malguerrex. � Fácil de doblar, doblegar. � Gaztetandik zaildu itzatzu, adiñez xamur eta iraurriz
malgu-errex diran bitartean. Ibiñ Virgil 97. Matsondo malgu-errexez inguratu ditu. Ib. 38.
malgukera. "Blandura, suavidad" Lar DVC 263.
malguki (L ap. A; SP, Lar, Dv, H). �1. Suavemente, blandamente. � Malguki, leunki, emeki, nagiki eta balakuz
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
46