Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mintxotasunean. Or in Gazt MusIx 50.
mintxotu. � Moteltzen bada, mintxotuko da / lêngoa berriz esanez. "Cantará claro". Or Eus 87.
mintxuri. v. MIN ZURI.
mintz (V, G, AN, Sal, R; Aq 211 (-nz, G), Mg PAbVoc � Izt 34v, Zam Voc), mintzi (R), mitz (V-ger). Ref.: A
(mintz, mintzi, mitz); Ond Bac; Iz Als, UrrAnz; Etxba Eib; Elexp Berg. �1. Membrana, película. "Fárfara interior
del huevo" Aq 211. "Tela delicada, como en la cebolla" Mg PAbVoc. "Dermis, endopleura, película o membrana
que envuelve el huevo, castañas, huesos" A. "Samurra egon deiñ, lelengo mintza kendu biar detsazu aragi orri"
Etxba Eib. "Cascabillo de trigo; fárfara de huevo" Ond Bac. "Gaztaiñak, mintza kendu ezian, mikatz zamarrak
jartzen die" Elexp Berg. Cf. VocNav s.v. mienza, mince y minza. v. printza. � Azaltxu me azal lodijaguari
eraatsita daguana da mintz txito me ta etenerraza. Mg PAb 85 (tbn. minz en la misma pág.). Gorputzaren
barruan dagoan jan eta eranaren gorde lekua [...] dago guztia mintz me batez estalia. Aran-Bago ManMed 251.
Kendu zaiozu azala [gaztañari], ikusi zaiozu mintza. Ag G 84. Esteak barnetik duen mintza berbera buxtanak
ere. FIr 169. Gañeko azal gogorra, arrautz-koskoa, intxaur-koskoa ta barreneko azal me ta gardena, arrautz
mintza ta intxaur-mintza deritzate. Zait RIEV 1933, 63. Garia bera, mintz autsak urrun. Or Eus 348. Txikikuskin
edo mikroskopio-pean epitelium antzeko mintz bat zela ohartu dira. Mde Pr 333. Esakune gogorrak mindu
deutsaz belarriko mintz eta zuloa. Erkiag BatB 112. Kezka errenkuratsuaren eztenak zulatu ta zulatu ziardutsan
areri barruan, bere sentimentu mintzetan. Ib. 62s. Niniak ernetzen diren azalaren erdi-unean mintz biguñak
urratuz [...] ebaki mear bat egiten da. Ibiñ Virgil 84. Badirudi ez dela Yosuk egin duen azala mamiaren estalkia,
liburuaren barrenak salatzen dituen mintz argala baizik. MIH 333. En DFrec hay 6 ejs. de mintz.
�2. (AN ap. A � Aq 882 y 1142). "Acribaduras, lo que cae abajo, txautondoa; lo que queda encima del grano,
mintza, que primeramente significa el grano con su vainita (AN)" Aq 882. "Corzuelo, grano de trigo con su
cascarilla, mintza (AN)" Ib. 1142. "Cascabillo, grano de trigo con su envoltorio" A.
�3. Piel. v. azalmintz, larmintz. � Zaurigañeko mintz berria mee agian oraindio. Markiegi in Ldi IL 12.
Orduko filme izugarriak, ainbeste domekatan amaitu eziñik erakusten zituenak, Westeko mintz baltz, isil, itzik
bakoak eta beste toki batzuetakoak. Erkiag BatB 20. � Zelaieko txitxarren mintzak belar beroan txigorturik,
atertu bage ari zuten beren maratil mintzobakarra. Or Mi 101.
�4. "Mintza, la fleur de virginité" H.
�5. "(V-ger-oroz), nata de la leche" A.
�6. "(BN), partie du museau du bœuf, narine" Lh. v. SUDUR-MINTZ. � Adarretik mintzera odola darite. "De
cuerno a hocico". Or Eus 30.
�7. "Aguijón" A Apend. � Subeak udagoienean narrua sasi-ondoan izten dau ta orduan armin egoten da,
mintza edonori sartzeako prest (V-arr). "Dispuesta a meter el aguijón a quienquiera". A EY III 294.
�8. Nimbo. � Begi ta arima zidarrezko ta / urrezko oin aien mintzean, / maitasuna ta garbitasuna / laztandu
nitun aidean. 'Nimbo'. Gand Elorri 181.
- MUTUR-MINTZ, SUDUR-MINTZ, UR-MINTZ. v. mutur, sudur, ur.
� Etim. Posible préstamo. El modelo románico más próximo es binza (v. DCECH s.v.).
1 mintza (Lar, Añ (AN), Izt 58r). � "Habla", "palabra" Lar y Añ. "Término" Añ. � Bear bada arkituko dituzu
bein ere aditu ez dituzun euskarazko mintzak. Legaz III.
- MINTZA EMAN. "Apalabrarse (AN)" Añ. v. HITZ EMAN.
- MINTZA-ESKOLA. Clase de retórica. � Mintza-eskoletan "aintzinetako" nintzan. Or Aitork 57. Ni ageriko
mintza-eskolan ari nintzala. Ib. 137.
- MINTZA-IRAKASGO, M.-MAISUGO. Profesión de maestro de retórica. � Etorri zan, mintza-irakasgoa
egiñean utzi-eguna. "Professione rhetorica". Or Aitork 216. Ele-merkatutik zalaparta gabe emaro aldegiñik,
mintza-maisugoa uztea erabaki nuan. Ib. 212.
- MINTZA-IRAKASLE, M.-MAISU. Maestro de retórica. � [Bitorin] beiñola Erroman mintza-irakasle zalarik.
"Rhetor". Or Aitork 185. Uri artarako mintza-maisua eskatzen zioten Erromako Agintari nagusiari. "Rhetoricae
magister". Ib. 121 (v. tbn. 97).
- MINTZA-HIZKETA. Discurso. � Ola da gure mintza-izketa ere, mintza-ala itza galduz ez badoa besteari
leku egiñez, ez da izketa. "Sermo noster". Or Aitork 87.
- MINTZA-JOKO. Juego de palabras. � Izketa askatuan gertatzen diran mintza-iokorik ederrenak arturik ere.
Or in Gazt MusIx 20.
- MINTZAZ (Añ (AN)), MINTZEZ (Añ (AN)). "(De) palabra, berbaz (V), itzez (G), mintzaz (AN)",
"verbalmente" Añ. � Niori gaitzik ez egitea, ez egitez, ez mintzaz, ez eta gogoz ere. Añ CatAN 38 (CatLuz 19
hitzez, Itz Azald 100 berbaz).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
457