Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
minkari. "Amarella, minkária, minkari belhárra" Urt II 7.
minkarki. v. mingarki.
minkarreko (SP � Dv y A; H (s.v. minkar)). � "Ofensivo. Minkarreko armak, armas ofensivas" A. �
Minkarreko harmarik eztute berekin erabili behar salbo superioraren konjiarekin. Harb 429.
minkats, -katx, -katz. v. mikatz.
minkera. "Algo amargo (AN)" A Apend. Cf. minkara.
minki (B, Sal, R ap. A; SP, Urt I 94 y II 7, Lar, Añ, Dv, H), mingi. �1. Amargamente. "Minki nigar egitea,
pleurer amèrement" SP. "Minki arranguratu zen, il se plaignit amèrement" Dv. "Minki mintzatu zaion, il lui parla
avec aigreur" H. � Tr. La forma mingi sólo se encuentra en Leiçarraga. � Kanporat ilkhirik Pierrisek nigar egin
zezan mingi. Lç Lc 22, 62. Haur batek minki eginen du nigar ikusten badu amari emaiten zaiola lanzeta piko bat
odol atheratzeko. SP Phil 475 (He 481 miñki). Hain minki nigar egiten ziela, nun [...]. AR 170. Bere bekhatuen
gainean minki nigar eginez. Laph 33. Negar egin zuen minki. Leon Mt 26, 75 (Echn kireski). �2. (Lc, BN-baig
ap. A; Dv, H), mingi, mintki. Fuertemente, vivamente; dolorosamente. "Minki othoiztu zuen, il le pria
instamment. Minki hunkitua izan zen, il fut vivement touché. Minki zaurthua du bihotza, il a le cœur
profondément blessé" Dv. "Minki galdegitea, demander avec instance et sentiment vif de besoin" H. � Tr.
Documentado en textos septentrionales y en Lizardi y Orixe. � Zinez eta mingi gure bekhatuéz dolu eta urriki
dugun. Lç Ins B 4r. [Liztorrek] mintki ausikitzen dute. ES 197. Behar diogu Jainkoari miñki othoitz egiñ. Ch I
16, 1 (III 45, 3 minki). Hark miñkiago sentitzen baititu eta agerikiago ikhusten korrupzionezko estatu hunen
eskasak. Ib. 22, 2. Dabitek ikhusten zuen eta sentitzen minki bera zela desmasia handi haren ithurburua. Lg I
322. Bortitzkiegi eta minkiegi agertzen dire hekin alderat. Lg II 177. Iesu-Kristo laguntzia bere phenetan eta
heen bihotzian miñki senditzia. AR (ap. H). Norbait edo zerbait minki maithatu izan denaren eredura. Dh 118.
Xinaurriak ausikitzen miñki dio ondagora. "Le pique au talon". Gy 54. Ausiki miñki besotik baitzuen. Ib. 318.
Othoizten zuen minki etzezan herri hartarik etxa. HeH Mc 5, 10 (He handizki, Dv othoitz errekeika, Ol arren ta
arrenez, BiblE otoi eta otoi). Arena gaur agirian txalokatzen dedan bezin egiazki ta minki, gaitzetsi ere egiten
det Lizardiren eginbidea. Ldi IL 92. Minki derrautzut: barkatu! Iratz 101. v. tbn. Dv Mc 5, 23. Hb Egia 15. Or
QA 143. � Arbasoengandik ondarez iarauntsi dituzten egiak eta usteak zinki-minki iagoten katazkan alegina
egiten dutenek ere. Zait Plat 6. �3. (L ap. A; Lecl). "Con dolor" A.
minkide. � (El) que acompaña en el sufrimiento. � Minkide zitzaizkon eta nigar egiten zuten arekin batean. Or
Mi 145.
minkiro. � "Amargamente" Lar y Añ. "Dolorosamente" Lar. � Negar egiten zuela minkiro ainbeste nai zion
emazte baten eriotza. Otag EE 1882c, 447. Zetanbait minkiro zesaion Titirori Melibeok. J.M. Tolosa EEs 1913,
114.
minkoila (S; -kholla Foix ap. Lh), minkola. Ref.: Lh y Lrq (minkholla). � "Bobo" Lh. "Mal de peu gravité,
bobo" Lrq. � Azkartzen dü, erdi pürgatzen, estomakeko minkhoilak zohiazten. Alth Bot 14. Erhietan tzarramiko
edo minkholla zerbait badeia. Eskual 7-8-1908, 4. Ez tiagü axolgabe / üzten ere minkhoillarik. Casve SGrazi 98.
minkola. v. minkoila.
minkor (V-gip, -kh- L, BN, S; SP, H; -kh- Urt II 411, Dv, H), mingor (L, BN, S; H, Zam Voc). Ref.: A (mingor,
minkhor); Lh (minkhor); Iz ArOñ. �1. Amargo; picante; doloroso. "Agrio, de mal gusto" A. "Mortificante" Zam
Voc. "Erria minkorra izaten da, la quemadura suele ser dolorosa" Iz ArOñ. � Zuretako nik daukadan / guztia /
ezta minkor, salbo / ezti-eztia. Lazarraga (B) 1173vb. Sathanek aphaintzen dio, hain gozagaitz iakia. / Khelder
baño minkhorragoz halaber edaria. EZ Man I 105. Martir hunek mespresaturik / lurreko plazer agorrak, / jujatu
zituen zirela / falsoak eta miñkhorrak. Gç 190. Mintzoa erlats, minkor eta ilhun, ahoa goibel, ezpainak hits,
begiak barna. Hb Egia 141. Gorroto ta intziri gaiztoak ereten dituzten zauri minkorrak. Elizdo EEs 1929, 176.
Orra egia, naiz izan egi / minkorra. Jaukol Biozk 30. Hire pertsuño minkorrak jender karkailatuz. Iratz 188.
Itzal-zokhoetan / goratzen, / loratzen / dira / pederasten maitarzun minkorrak. Mde Pr 91. Au zalantz-asun
minkorra! Txill Let 36. Egin zinduan minkor / Jaun Goikoak, arantza. Gand Elorri 38. [Onen biotza] latza,
idorra, samurtasun bagea dala esan bearko. Aierra, etxeramon zalea, minkorra... Erkiag BatB 164. Urruntzen
doia nere barruko / gau-ames minkor zorrotza. BEnb NereA 78. Mixika xuri batzu, botatzen baitute usu minkor
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
451