Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
minaur(r)i. v. mihauri.
minauta (Dv � A), miauta (H), minota. � "Avefría" A. "[Blintxa, le vanneau]. Lapurdiko hegal batean minota,
miaua eta miauta ere erraten diote" Dass-Eliss GH 1925, 34. v. 3 miau. � Miñauta multzo bat, inguruka, biraka
bazabilan, han, behereko landa hetan. Barb Piar I 29. Miñauta, uso handi, kalla'ta utarda, / mota guzietarik
ororentzat bada. Barb Piar II 121. Denbora oztearekin ihizi pixka bat ibili da gan den astean, ahate basak eta
miñotak segurik buriustaka. Herr 24-1-1959 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).
minaztu. v. miaztu.
minbera (gral.; SP, Urt I 297, Mg Nom (V, G), Añ, Gèze, Dv, H, VocB, Zam Voc), minbere (G-bet; H). Ref.: A;
Lrq; Iz ArOñ; Elexp Berg; Gte Erd 74. � Tr. Documentado en todos los dialectos desde comienzos del s. XVII,
aunque es relativamente escaso entre los vizcaínos. Para las formas determinadas, hay minberaa en Aguirre de
Asteasu, fray Bartolomé y Erkiaga, minberea en Mendiburu y Ayerbe, y minberaia en Xalbador; hay tbn. ines.
minberean en Hiribarren.
I (Adj.). �1. Delicado, sensible; frágil. "Sensible en el dolor" Añ. "Badire gauza minbera polliki erabili
beharrak, il y a des choses faciles à détériorer qu'il faut manier avec délicatesse" Dv. "Ez zapha zauriaren
inguruak, minbera dira" H. "Erresiña otza bezin minbera duk hori (S), ése es tan delicado como la resina fría"
A. "Buru minbera da ori (AN-gip, B), burua minbera du (BN-arb)" Gte Erd 74. AxN explica insiriatu por
minbera. En DFrec hay 5 ejs. de minbera. � Sentimenduak ere tu hagitzez miñ berago. EZ Man I 98.
Konzientzia batzuk dira erne, sentikor, minbera, hertsi. Ax 425 (V 275). Debozione oraino berria eta minbera
dutenentzat. SP Phil 326 (He 328 ñiñikatua). Badakizu zein ozkorra ta zein minberea den aur jaio berria. Mb
IArg I 107. Ah, birjinitate preziatua! Lore minbera bezain ederra! Brtc 226. Zirkunzisio zan gorputzaren alde
minbera batetik aragi piska bat kañibetaz kentzea. Ub 18. Aragi minbera ta guperak bide daukazuz. Mg PAb 69.
Birtute au txit minberaa da, eta erraz galtzen zaio bere distiadura ederra. AA II 135. Hartako behar sarthu buru
gibelean / haltzairu zorrotzena toki minberean. Hb Esk 223. Baratzetako landare gazteak xahu letzazkete, zeren
landareak diren xeheago, guriago eta minberago. Dv Lab 168. Franzizkoren naturaleza minberak hala behar
bide zuen. Laph 126. Gela alfonbratuetan oitutako prinzesa minbera ark. Arr GB 68. Osasun minberako zenaz
geroz. Prop 1906, 51. Ez dut uste baden mintzai bakar bat eskuara bezain minbera denik, derabiltzagunen
erraiteko. JE Bur 100. Gizonaren gorputza eta aragi minberea janariz elikatzekoa da. Ayerb EEs 1916, 33.
Laister orduan poztuko nazu / zure abesti minberaz. Jaukol Biozk 83. Gizon gaitzikorra eta minbera baita
ohoreko eta omeneko zeretan. Zub 23. Guregatik artu dezu giza-gorputz minbera. Or Poem 540. Ikusgarria
biziki luzea da, eta zonbait aldiz sobera minberaia eta nigaregingarria. Herr 31-5-1962, 4. Iztarrartean sarturik
eukan adar ausiaren punta zorrotz zozpalduna. [...] Toki minberaan, ain zuzen. Erkiag BatB 96. Izotzek gaitzik
egin eztezaien abere minberai. Ibiñ Virgil 100. Bertan jakinik ukatu zala nik han kantatzeko baia / pentsa
naigabez nola bete zan ene bihotz minberaia! Xa Odol 269. [Emaztea] gizona baino minberaiagoa ere dela. Ib.
272. Azala hain minbera ez dutenek. MIH 363. Gure bihotz minberak ez du pausorik bizkortu. MEIG I 131.
v. tbn. ES 171. Lg II 237. Mih 24. AR 126. Monho 86. Gco I 179. Dh 68. Izt, carta a JJMg 17. Lard 86. Ip Dial
68. Bordel 90. Zby RIEV 1909, 103. Arb Igand 143. A Ezale 1897, 150b. Goñi 95. Ag G 328. ArgiDL 99. Ox 97.
Const 14. Etcham 115. Otx 161. Artetx Y 1933, 325. Zerb Azk 87. Mde HaurB 62. Txill Let 32. Gazt MusIx 139.
Larz Senper 100. Ardoy SFran 323. Uzt Auspoa 43, 117. Miñbera: He Phil 224.
� Leak begiak minbera zituen. "Lippis erat oculis". Urt Gen 29, 17 (Dv bethirintsu, Ol bepera, Bibl begi hitsa
zen).
� (Usos predicativo y adverbial). � Enperadore hau sentikor eta minbera egin zela. ES 169. Hanbat gaixtoago
beharriak minbera dituenarentzat! HU Aurp 60. Bat batean [...] gaxoak sabela minbera dauka. FIr 170.
Azkenez, guztiz minbera, au esan dit: [...]. Txill Let 68. Gorputzeko atzealdeak minbera ta baltziturik. Erkiag
Arran 78. Beti gozakaitz, beti minbera bizi da olerkaria. Gazt MusIx 71. Ain minbera dituzu / biotzen zauriak!
NEtx LBB 361. Nik, oroipenez minbera, / bustiaz maindire zuriak, / gau-bela dagiot amari. Ib. 250. v. tbn. Hb
Esk 210. Ag G 372. EusJok II 117. Larre in Xa Odol 12. � (Con dat.). � Xanpon baten galtzeari minberago
izatu naiz, zu, nere zorion guzia galtzeari baino! Dv LEd 46. Hotzari arras minbera gira. Zub 121.
� (c. sg. A; H). "Quisquilloso, susceptible" A. � Bi nazionetako / auzuak minbera. Bordel 148. --Oroi adi beiak
jeixteaz. --Ori ire egitekoa duk --erantzun zion Piarresek minbera. Etxde JJ 29. Biotzondoz ziaro aldatua
egonarren, Piarres, zakarra, minbera eta zima gaiztokoa izan zen il arterañokoan. Ib. 268. Biozbera onezonean,
minbera ta erratsua txarrean. Ib. 211. Jendea orduan orai baino arruntago baitzen, edo bederen
solasetan egungo-egunean ez bezain kilika eta minbera. Lf ELit 104. Mende hetan jendeak ez zirela biziki
minberak, ez ofentsa-errexak. Lf in Casve SGrazi 9.
� "(L-ain, B), ganado cosquilloso" A.
�2. (H). Doloroso. "Artrosisa oso minberia izaten dek" (G-azp). � Khar min-bera eta penos purgatoriokoan.
EZ Man I 116. Sentitu tut ttipiturik ene indarrak, eta ene dolore minberek obligatu naute oihu handien egitera.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
433