Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
batek egaka bezela eraman zuen. Goñi 32.
minagotu. � Volver(se) más amargo, doloroso. � Nor zetorkek, algaraz, / miñagotzera gure / malkuok? Ldi BB
50. Geroago ta miñagotzen zaio aldartea. TAg Uzt 42. Larrialdi au miñagotzea nere zaipean bide da. Zait Sof
52. Gure malkoak algara ta parrez miñagotzera al datoz? NEtx Antz 131.
minagre. v. binagre.
minhaitz (Saug Voc � A Apend). � Orujo de la uva.
min-ala (Añ (V)). � Dolor. "Doler, min-alak izan (V)" Añ. � Alango eriotza gogorraren guztizko min-ala
ikaragarriak ikusi bear izan zituzan. Añ EL 2 221. Semearen gorpu ilak, / untzeak eta arantzak / emon deutsez
Mariari / min-ala guztiz latzak. Ib. 208.
minaldi (V-gip ap. Etxba Eib; Lar (+ -ñ-), H (-ñ-)). � "Dolencia" Lar. "Racha de dolor. Gau guztiko miñ-aldixa
euki dau gizajuak" Etxba Eib. � Gure bearraldi, estualdi, ordu larri, gaitzaldi edo miñaldi ta naigabe guzietan.
Inza Azalp 141. [Biotza] min-aldi auetan maxakana bezin ttiki ta gaxi gelditzen dalarik. Garbiz EEs 1929, 101.
minamon. v. biharamun (2).
minandur. "Miñandurra, carbunco (AN)" Garate 1. a Cont RIEV 1930, 156.
minantz (G? ap. A), minantza, minantze (Izt, H), minatza (G? ap. A). � Enfermedad, mal, dolencia. "Dolor,
mal, minantze. Metafóricamente, vicio" Izt 40r. "Minantze bat da ezin sendatua, c'est une sorte du mal
inguérissable" H. � Txit nekez miñanze au sendatzen da. AA III 627. Dakuskun oraiñ nolako miñanzea dan
bekatuan erortzeko oitura. Ib. 498. Minantze bat ezin sendatu ditekeana. Ib. 422. Nola ez daben uste iñon ere
dala miñantza onentzako sendarri eragilleagorik. Izt C 103. Ardiak izan oi dituzten eritasun eta minatza
gaiztoen izenak. Ib. 221. Jai-eguna joan orduko gaxo, elbarri, itsu, mutu, gor eta beste miñantzik zeukan guzia
Jesus-eronz abiatu zan. Lard 378. [Jesusek] sendatzen zuela miñantze guzia eta eritasun guzia errian. Ur Mt (G)
4, 23 (He, TB langidura, Ur (V) gatx, Leon oinhaze). Emakume ari bere elgaitz edo miñantza bereala kendu
zion. Arr Orac 463. Edozein zauri edo miñ-antza bildurgarriak dirade beti edari-galgarrietan oitutakoentzat.
Ayerb EEs 1916, 32. � "Miñántza, algo de dolor" Iz ArOñ. "Miñantz, dolorcillo. Miñantza sentitzen dot
sorbaldan" Elexp Berg.
- MINANTZEZ EGON. Estar enfermo. � Ala beartsuen etxetxoetan, nola eri eta miñantzez zeudenen oiaurrean
agertu oi zan. Arr GB 6.
minar. � Alminar, minarete. � Alaxe ikusi nuan esandako dorre edo minar-a. Minar oriek izaten dira mezkitaetako
dorre luze lautuak. Anab Aprika 53. Arresi edo moallaz inguratutako erria da, minar bat erpiñenean. Ib.
54.
minarazi (Urt), mintarazi (H). �1. "Amare facere, mindu, miñarazi" Urt II 7. "Amare solere, miñaraz, [...]
miñeragin, [...] miñagre egin" Ib. 10. "Mintharazi, faire aigrir, faire qu'on s'aigrisse, s'irrite" H. �2. Irritar,
importunar, molestar. � Miñarazi nindun arranoak eta esan nion yarriko nitula erderaz izneurtu aiek. Ldi IL 32.
Eztegu iñola uste, urteak ditun irureun ta irurogei ta bost egunetarik batez euskaldunak euskeraz aritzeak
miñaraziko lituzkenik [erdaldunak]. Ib. 65. �3. Hacer sufrir. � Ori ezpada ere, min eraziko diat. 'Habrás de
sufrir'. Zait Sof 129.
min-hargarri. � Doloroso. � Erdiondo minhargarriak, odol galtze eta holako ez ongiak [sendatzen]. EskualOn
27-4-1906, 3.
minargi. "Fluecos, enfermedad de ojos, begietako miñargia" Lar.
minari (H; -ñ- Lar, Añ, Izt 90r, H). � Penitencia. "Penitencia, mortificación del cuerpo" Lar y Añ. "Penitencia,
sacramento, [...] miñarikoa" Lar. � Zertako da penitenziaren edo miñarikoaren sakramentua? CatBurg 35. Egin
zezan bapildean egiten zuten minaria, zeina baitzen lizifriña astean behin. Birjin 182. Begirune handirekin
erabilazu Minariko Sakramendua. Ib. 234. Lana da minarizko ta Jainkoak ezarri duen arrimuaren alderako
menekotasunezko egintza bat. Ib. 70. Egiten ezpadezu zeure bekatuen miñaria edo penitenzia egiazkoa. Jauregui
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
431