Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
� (Con determinantes). "Min aundia eman didazu (V-gip, G-azp-nav, AN-gip, B, BN-arb)" Gte Erd 25. �
Besteak galdu bearrak biotzean txit miñ ematen zion. Cb Eg III 391. Isboset-i ere Abner iltzeak txit min eman
zion. Lard 185. Zakurra hilltzeak orren min ematen dik? Arr GB 38. Orrek ematen diyo / bedorri, bai, miña. Sor
AKaik 114. Zelako atsekabea eta miña emon eutsen eurai. Itz Azald 151. Miñ andia emoeutsan indianoari
Mañasiren erantzuereak. Ag Kr 121. Bestien bakeak berak miñ barria emoteutsan neskatilleari. Ib. 205. Miña
ematen trebe baño trebeagoa. Inza Azalp 151. Orretxek miñ pixkan bat ematen zion. JAIraz Bizia 67. Min asko
ematen dizu? Mde Pr 71. Baten-bateri miñen bat emoteko be! Bilbao IpuiB 17. Zuri min ori ez emateagatik.
NEtx LBB 46. Nik nai baiño miñ geiago ematen zidak. Berron Kijote 117. v. tbn. Mb IArg I 301. Gco II 51 (-ñ).
Or SCruz 114 (-ñ). FIr 133. Anab Poli 29. Min emon: Kk Ab II 92. SM Zirik 24. Gand Elorri 206. Alzola Atalak
87 (-ñ).
� (minik eman, en contextos no afirmativos). � Ezteutsut miñik emongo. Mg PAb 76. Kastau daben guztiak ez
deutsa bapere minik emoten. fB Ic I 42. Minik emon bagarik. Ib. 13. Iñoren begiko negarrak ez dit neri ere
miñikan ematen. Apaol 118. Ez nioke miñik eman nai. Ag G 293 (Kr 164 miñik emon). Ezteusk miñik emoten
izen ona galtzeak. Or Tormes 91 (SCruz 10 miñik eman). Neurrigabeko arrokeriak / nolatan eman ez miñik?
Basarri 121. Ez othoi eni eman / bihotzian minik. Balad 217. Garrak ez dizu minik ematen. MEIG IX 93. v. tbn.
Miñik eman: Arrantz 34. Bv AsL 202. Sor Bar 90. Arr May 136. Inza Azalp 42. NEtx Antz 142. Anab Poli 103.
Berron Kijote 170. Miñik emon: Ur MarIl 116. � Ez baitu buru minik ematen nihori. Hb Esk 233.
- MINEN AMA. Virgen de los Dolores. v. MINETAKO AMA. � Niretzat orde, minen / Ama batez ere. Or BM
110.
- MIN ERAGIN. Hacer daño. � Ludijan diran urre gustijakattik be eneukian, ba, olakorik esan gura ixan, ta
esan ixanak min eragitten daust. Otx 29. Ohartu gabe besoa min eragiteraino tinkatzen ziolarik. Mde HaurB 69.
� Esaten eben bakaldunari min geiago eragingo eutsala bere esana egin ez ixatiak. Otx 50. � (minik eragin, en
contextos negativos). � Ia, zabiltze arduraz, miñik eragin eztagijozuben. Otx 117. Emaztia emon utsagaz
eleuskide niri miñik eragingo. Ib. 74.
- MIN-ERESI. Endecha. � Entzun, ba, nere baitan, min-eresi ituna, / biotzak negar-malkoz abesten dizuna.
Jaukol Y 1933, 185.
- MIN-HEREXA. "(S; Foix), cicatrice, stigmate" Lh.
- MIN ERORKOR (Lar, Hb ap. Lh, H). "(Mal) caduco, gota coral, miñerorkorra" Lar. v. ERORTZEKO MIN,
lurmin, erormin.
- MIN-ESAN. Suspiro. � Bere miñ-esanari erremiorik edo etenik eman gabe. "A sus suspiros". Berron Kijote
139.
- MINETAKO AMA, AMA MINETAKO. Virgen de los Dolores. v. DOLOREETAKO BIRJINA, MINEN
AMA. � Betor min, betor gantzu, / Ama minetako. "Madre de los Dolores". Or BM 114. Zer eskintzera yoiala,
baiña, Miñetako Amari egun alai artan. Erkiag Arran 184.
- MINEZ (V, G, AN-gip; SP, Lar, Añ, Izt 82r, Zam Man 56). Ref.: A; EAEL 266; Gte Erd 255. a) (Estar)
enfermo; con dolor. "Ezin nagoke burutik minez" SP. "Doliente, miñez, eri, gaixo dagoana", "malo, enfermo,
miñez dagoena" Lar, Añ. "Atzo torritako gizona miñez zon (AN-gip)" EAEL 266. � Heiagoraz zegoen erdi
beharrezko minez. Lç Apoc 12, 2 (He erditzeko minez, Ol, BiblE erdiminez; Ip, Ur (G) haurminetan). Bihotzetik
minez nago. SP Imit IV 4, 5 (Ch, Ol bihotz miñez, Mst bihotzeko doloriaz eskerniatürik, Leon bihotza
hersturetan). Gaitzez ta miñez ill ziran bidean. Mb IArg II 342. Pena andi bat nuen ote zeunden miñez. It Fab
258. Bear da ere jakin zer egin bear zaion miñez arkitzen danean. It Dial 74 (Ur gexorik, Dv, Ip eri). Semea
ageri etzizaiolako miñez aita zegoala. Lard 156. Nori etzaio estaliko bihotza eta minez erdiratuko. Dv LEd 251.
Aurkitzen zala oian miñez larri. AB AmaE 213. Miñez etorri zan itxasotik etxera. Ag Kr 78. Ludi-ziar ibilli zan,
nekez ta miñez bada be. Altuna 102. Biyotzetikan maitatzen nuen / nobiya jarri zait miñez. Tx B II 134. Negar
dagit asko, / gorphutz-, bihotz-minez, / gauzetako minez. Mde Po 45. Zu ildakuan miñez erreguz / geldituko dira
danak. And AUzta 151. Igarotakoagatik miñez. Vill Jaink 123. Gaixo / nagola esan, miñez, il-urren. Gazt MusIx
181. Aldi luzean maitatzen dodan / lora batek nauka miñez. BEnb NereA 245. Ingurua miñez dago. NEtx LBB
261. v. tbn. fB Ic II 47. Añ EL 2 205. Hb Esk 224. Bv AsL 112. Jnn SBi 80. Zby RIEV 1908, 413. HU Zez 185. Ox
22. Lf Murtuts 26. Miñez: Ub 207. Bil 64. Sor Bar 37. Goñi 110. Iraola 127. ArgiDL 158. Jaukol Biozk 26. Otx
59. Goen Y 1934, 178. SMitx Aranz 53. Ol Gen 34, 25. Etxde JJ 156. Anab Poli 45. Uzt Sas 322.
� Heldu naiz min-minez urtu beharrez. Iratz 100.
� (Precedido de sintagma nominal, con suf. -ko). � Marraskaz daude sabeleko minez. SP Phil 427 (He 431
sabeletik miñez). Ortzetako miñez. It Fab 92. Iru egunian egondu naiz oian gibeleko miñez. Iraola 126. Larogei
urte gañean ditut, / nago anketako miñez. Tx B 215. Goizeon ez egoan ba garriko-miñez? Bilbao IpuiB 113.
Bermeon gelditu naiz, oñetako miñez. And AUzta 84. Alboko miñez. Erkiag BatB 98. Ez bazaizu jarritzen /
errapeko miñez. Uzt Sas 236. v. tbn. Miñez: Or Aitork 221. Berron Kijote 188.
� (Como segundo miembro de comp.). � Sabel miñez. Mb IArg I 231. Berotasunez il da, / maitasun-miñez.
Jaukol Biozk 50. Txarki omen zegoan pulmoni-miñez. Or SCruz 88. Maite-miñez il omen da. Berron Kijote 133.
b) Ansioso de. (Precedido de verbo o sust.). "Hagorandua zegoen bere azken orenaren minez" H. � Zu zeruetan
ikhusteko minez dago. Cb Eg (ap. H). Nun-naitar izan-miñez, / ostera, gizona, / bai txori baldarra! Ldi BB 72.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
428