Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
plazerrekin. Etcham 168. Milla biarreztan eta zorigaisto ekarri be badakijez egitten. Otx 111. Milla gauzaz
mintzatuz. Or QA 140. Ez. Milla bider ez! MAtx Gazt 46. Zeru sapaian milla / txulo sortu dira. NEtx LBB 281.
Milla agonixa barik ori ezingo neukianetik bete. Etxba Ibilt 487. Egunsentiak izaten ditu / milla alako alderdi.
Uzt Sas 322. Ematen dizkidazu / milla estuasun. Uzt LEG I 235. Bejondaiola milla bider. Berron Kijote 176.
Aipatuko ez ditudan beste mila arrazoi eta aitzakia. MIH 279. Behin, birritan eta mila bider esan eta egiaztatu
dutenaren kontra jokatzea. MEIG IV 99.
� [Eskoletxe] bat aski zen tokian, biga ezarri; ttipi bat mila zitakelarik atherbe gaitza eginarazi, erdia hutsik
egonen bazen ere. JE Bur 47.
� (mila eta mila). � Zure ahalaz pitzkitzu milla eta milla desir zure bihotzetik. SP Phil 139. Milla eta milla
herio / lehen ditut sofrituko. Gç 104. Era berean, bada, ta mill ta mill aldiz izugarriagoan agertuko zaio
Jangoikoa. Mb IArg I 145. Itxasoetan erdi itoak / egon diraden jendeak, / salbatu ditu milla ta milla / Gurutze
Santu gureak. Echag 217. Gaitza egingo du berriz, / naiz bere itza eman dezala / milla eta milla aldiz. It Fab
141. Milla eta milla gauza eta gorainzi esateko agindu zion. Arr GB 125. Izan zituan bidean milla eta milla
estrapuzu. Apaol 56. Mila eta mila yende handi. Elsb Fram 117. Milla eta milla bidar izan zan egiaztua eta
ziurtaua. Itz Azald 71. Milla ta milla txalo. Etxeg in Muj PAm 17. Milla ta milla daukozuz andrak bata baño
bestia obiaguak. Otx 22. Milla ta milla toki geiago. Txill Let 115. Beste mila eta milaren ondoan. MEIG I 178.
v. tbn. Milla: Aran SIgn 15. Ag Kr 86. Or Aitork 342. � (mila eta milaka). "Milla ta millaka bei dauzka (G-azpgoi,
AN-gip, BN-arb)" Gte Erd 221. � Ori egiztatzearren milla ta millaka aldiz nere bizia emango nuke.
ArgiDL 44. Gutariko bakoitzak mila eta milaka zio badauzka gaiztagin bihurtzeko. Mde Pr 156.
� (Con términos normalmente incontables). � Zuzenian eztute / mila prudentzia. Bordel 154. Izandu diyotegu /
milla errespeto. Bil 34. Loteriakin ez da / milla segurantzi. Uzt Sas 275. Emen basuak ditu / milla edertasun. Ib.
154.
�3. (Uso sust.). "Millar, mil, milla, milla bat" Lar y Añ. � Milla askotatik bat apenas salbauko dala. JJMg
BasEsc 83. Amar eun justuak / izate'itu millak. Tx B II 225. Amalau milla zionate. Milla asko dirala bai,
oinbeste ez badira ere. Or QA 84. � S. Inaziok, Santa Teresak [...] beste milla ta milla askogaz batera egiaztuko
dabe nik diñodan gauza au. Añ EL 2 3.
- JESUS MILA BIDER. v. Jesus.
- MILA ARRAIETAN, ARRAIOETAN. (Interj.). � Milla arraiuetan, / oraingo aldiyan / goitik biar iaugu /
Europa guztiyan. Auspoa 129, 76. Eztakit zetarako bidaltzen zaitugun ikastolara, milla arraietan! Altuna 57.
Auxe da otza, milla arraietan! Ib. 89.
- MILA ARRAIO(A), MILA ARRAIA. (Interj.). � Milla arraioa! Ez ikaratu! AB AmaE 371. Milla arraia! --
Orixe da gizonaren suertia! Urruz Urz 88. Nor milla arraio ixan ete da niri emendik diru biribil polit ederrak
ostu daustazana? Kk Ab I 101. Eskuan bandera ta / biotzian sua / guazen, guazen, mutillak, / milla arraiua.
Auspoa 129, 62. Milla arraio! aopetu zuan Mateok. NEtx Antz 147. � --Milla arriyien arraiyiena! --Zer dezu,
Anton, asarre? Urruz Auspoa 113, 123.
- MILA BANA (AN-egüés-ilzarb, mille AN-olza ap. Bon-Ond 164). Distributivo de mila. � Milla bana dukat
beste guztientzat. Echta Jos 273. Matias eta Urtxupi / Beruetakoak, / mille bana errial / jokatutakoak. EusJok 74.
� Urtean bost milla bana lauerleko irabazten dabezala. Eguzk GizAuz 147.
- MILA BIDER MILA, MILA ALDIZ MILA. Mil veces mil, un millón. � Aldi onetan il ziran Jerusalenen
milla bider milla ta eun milla persona. Ub 111s. Su ta gar, otos-otuan, / milla aldiz milla, / jakezanean gure
mutillak / sartu erdira. AB AmaE 45. Bein baño geiagotan egondu ziran an lurrean guzien aurrean milloi bat
pezeta biño geiago, milla bider milla pezeta biño geiago. Goñi 64.
- MILA DEABRU(A), MILA DEMONIO. v. deabru, demonio.
- MILA-ERDI. "Mil-erdi, demi-mille" Dv.
- MILA ESKER. v. esker.
- MILA KOLONIUA, MILA KOLONIARUE. "Son muy corrientes en Guipúzcoa las locuciones milla
demoniua! milla demonariue! y otras similares que podrían señalarse en diversos puntos de Euskalerria, las
cuales se atenúan, con frecuencia, en milla koloniua! y milla koloniarue!" Urq RIEV 1920, 111.
- MILA MARABILLETARA. v. marabilla.
- MILA MILETAN. a) Mil veces, muchas veces. � Milla-milletan utzi izan baititut atsegin eternalak. He Phil
63. b) (Con comparativo). Mil veces (más). � Jangoikoari guk, aldiritarrak bere errege andi orri baño mill
milletan geiago zor diogu. Mb IArg I 382. Izen orrek baño mill milletan ta ezin konta al diña milloietan ere
geiago balio badu. Ib. 336.
- MILA SORGIN(A). a) (Interj.). � Mila sorgina! / Errege baldin banitz zer erregina! Elzb Po 191. Zer mila
sorgin; ez irabaziko? Nork daki hori? HU Aurp 60. Balinba ohartuko ahal zen, zer mila sorgin! Barb Sup 103.
Zer mila sorgin! JE Ber 41. � Bi mila sorgin! Ox 22. b) (Adj.). � Gizon zoro milasorgin horiek zer ari othe
zauzkigu? GAlm 1932, 58 (ap. DRA).
- MILATAN ETA MILATAN. a) Mil y mil veces, muchas veces. � Lauda bedi millatan eta millatan. SP Imit
III 49, 7 (Ch ehun milla presunez). Plazer hain arin eta desplazergarri hekin gatik millatan eta millatan neurri
eta mugagabeko plazer hek utzitut. SP Phil 60 (He 63 milla-milletan). b) (Con comparativo). � Ezen badakit
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
409