Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mikrogramo, mikrograma. � Microgramo. � Hain dira poxi ttipiak, nun vitaminen izaria ez baita grama
bainan mikrograma, erran nahi baita, grama baten miliungarren partea. Gatxitegi Laborantza 142.
mikro-hiztegi. � Micro-diccionario. � Hiztegi orokorrak, ordea, mikro-hiztegi-lanen premian daude. MEIG
VIII 103.
mikrokosmos, mikroskosmo. � Microcosmos. � Korputz humanua da mundu txikar bat edo mikroskosmua.
Mg PAb 84. Guretako bakoitza mundu oso bat da: mikrokosmos. Vill Jaink 57.
mikrolito. � Microlito. � Kapsa-tarren langairik berezienak suarrizko arkaxkar edo mikrolitoak ziran. JMB
ELG 29s.
mikroskopio, mikroskopa, mikrozkopa. � Microscopio. � Begiratu zien biai mikroskopioarekin eta etzuan aen
artean diferenziarik batere arkitu. ErleG 51s. Delako zelula eta hari-piruak ez ditazke ikus mikroskopa azkar
batzuekin baizik. JE Med 37 (v. tbn. 31). Badira mikrobio batzu hain ttipiak, non mikroskoparekin ere ez
baititazke ikus. Ib. 114. Izakirik ttikienak, sogailuxkoz, mikroskopioaren bidez, aztertzen ta ikertzen ditugun
kazkartxoenak ere [...]. Zait Plat 37. Mikrozkopa edo larga-bista. Gatxitegi Laborantza 22.
- MIKROSKOPIOPE. (Con suf. local de decl., en sing.). Lugar bajo el microscopio. � Txikikuskin edo
mikroskopiopean epitelium antzeko mintz bat zela ohartu dira. Mde Pr 333.
mikrosoinu. � Micrófono. � Doiñua aldatzen da ta Igon mikrosoiñura dator presaka. NEtx LBB 198 (v. tbn.
199). Zutikako mikrosoiñu aurrean izketan. Ib. 194.
1 miku. � Urraca (?). v. 1 mika. � Ni enok zozo, ez birigarro, / eztakit, ba, abesten oik baxen arro. / Eztirudit,
ba, kuku ez miku. Enb 191.
2 miku. �1. "Míku, míkua, el pico de las aves" Iz ArOñ. v. moko. �2. "Míkua, el puño curvo del bastón" Iz
ArOñ.
mikuin (-iñ BN-mix ap. A). � Codicioso. � Baiña nere anima doakabea ez zan aien mikuin, obeak ugari
bainitun. Or Aitork 46.
mikuinkeria. � Codicia. � Biotza dute mikuinkerian azita, biraogarri dira. Ol 2 Petr 2, 14. Gizon yator,
Yainkoaren beldur, egizale ta mikuinkeriaren etsai diranak aukeratu itzazu. Ol Ex 18, 21 (Dv jaramankeria, Ur
zekentasuna, Ker esku-azpikeria).
mikuintzar. � Aumen. de mikuin. � Txikienetik aundieneraño mikuintzar dira guziak. Ol Ier 8, 10 (Ker
norberaren ona billatzen diardue).
mikuka. "Mikuka, a picotazos" Iz ArOñ (s.v. míku). v. mokoka.
mikunkeria. "(L, BN), lloriqueo" A.
mil. � (Como eco de hil 'morir'). � --Au baneki, ni iltzeko ere pozik. --Ze il ta mil? A Ardi 91.
1 mila (gral.; Lcc, VocBN, Gèze, Dv, H; -ll- Volt 96, SP, Mic 8r, Urt I 126, Ht VocGr, Lar, Añ, H), mile (ANerro,
B, -ll- V, G-azp-nav, AN-larr-ulz-olza; -ll- Zam Voc), milia. Ref.: Bon-Ond 154; A; Lrq; Iz Ulz (mílle),
ArOñ (mílla); Echaide Nav 370; Etxba Eib y Elexp Berg (milla); EAEL 182. � Tr. De uso general en todas las
épocas y dialectos. Hay mille en los vizcaínos Enbeita (79), Kirikiño, Akesolo y Bilbao (IpuiB 165), y en un ej.
de N. Etxaniz (seguramente por razones de rima), en todos, salvo en Akesolo, junto a milla. Hay milia en
Voltoire y millia en Chourio (III 5, 4) y UskLiB. En DFrec hay 349 ejs. de mila y 145, meridionales, de milla.
�1. Mil. (Se incluyen tbn. los ejs. de mila precedido de numeral). "Por mil dicen mila" (Tabla de numerales del
s. XVI). FLV 2008, 298. "Por 1700 mila eta zazpieun o amazaspieun" Ib. 298. "Mílle izer, mil estrellas" Iz Ulz.
"Infanteriako milla soldadurekin (G-goi, BN-arb)" Gte Erd 221. v. anei. � Mila gizon gaixtorik da emazte
batendako. E 123. Mila urte igarota / ura bere bidean (1566). TAV 3.1.1. Prometatzen draukunean ezen gure
eta gure generazionearen Iainko izanen dela, bai milla generazionetarano. Lç Ins B 1r. Mila lekutan zulatua.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
407