Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
mikatzaldi, minkaitzaldi (-kh- Dv � A). � "Mal humor" A. � Aspaldian nere biotza maxakandua dabil ta
minkatz-aldi onetan [...]. Garbiz EEs 1929, 101.
mikatzarazi, mingatz erazi. �1. Hacer fermentar (?). � [Altxatüraziaren] propitajia den bezala orhiaren hant
eta mingatz erazitzekua. Mst XVI. �2. minkaitzarazi (-kh- Dv). "Irriter, causer de l'irritation" Dv.
mikazdura, minkaizdura (Dv). �1. "Irritation" Dv. �2. mingaizdura, mingatzdura (S (Foix) ap. Lh).
Amargura. � Ez xoilki khorpitzen barneko phartiak oro, bena orano gogoko gozotarzün, ala mingaizdüra, ala
nahikariak ere ikhusi eta irakur ahal izanen dira. Eskual 24-4-1908, 4.
mikazkatu, minkaizkatu (Hb ap. Lh). � "Faire du mal" Lh.
mikazkeria. � "Minkaizkeria: 1. ce qui provient d'irritabilité, de facilité à se piquer; 2. injure, litter. discours,
parole de méchante langue. Mikaizkeriaz erran du, il l'a dit par piquerie" H.
mikazki, mingazki. � Amargamente. � Seme hura, zure bihotzeko tresor batkoitza, galdü ükhen düzü eta hirur
egünez mingazki nigarstatü eta arranküra handienarekin txerkhatü düzü. Ip Hil 135s.
mikazkor, minkaizkor (Lar, H), mingaxkor (H). �1. "(Fácil de) resentirse, minkaiskorra" Lar. "Sensible,
hombre fácil de resentirse, minkaizkorra" Ib. �2. "Minkaizkorra, qui devient facilement acide, aigre. Arnoa
ahulago eta minkaizkorrago, plus le vin est faible, plus il s'aigrit aisément" H.
mikazkorgarri, minkaizkorgarri (H), mingaxkorgarri (H). � "Qui peut contracter facilement de l'aigreur, au
phy[sique] et au mor[al]" H.
mikazkortasun, minkaizkortasun (H), mingaxkortasun (H). � "Minkaizkortasuna, qualité de ce qui s'aigrit
aisément, de celui qui aisément se pique, s'irrite" H.
mikazkortu, minkaxkortu (H). � Volverse amargo.
mikaztasun, minka(i)ztasun, mikatztasun, minkaxtasun (Dv). � Amargor, amargura (sdos. prop. y fig.). � Eterakhusten
zuen ber-izairaren minkhaztasun guzia. "Son naturel caustique". Birjin 178. Zer izango zan aren
minkaiztasuna esnatu zanean...! Baserritarra 5-1-1907 (ap. DRA). Ardoa bakarrik artu zuan, ardo pixka bat bere
animako mikaztasuna itotzeagatik. Ag G 56. Gartxot alakoxe zulo batean kuxkurtuta loaren zai, barruko
mikaztasuna ito eziñik. Sorarrain Elezar 14. Atsegale orietan minkaztasun gogorrak egari oi nitun. Or Aitork
134. Egosita, mikatztasun ori kentzen zaio [indi-gaztañari]. Oñatibia Baserria 82. Asarrekor izatea, animako
minkaiztasuna. Or in Gazt MusIx 36.
mikaztu, minkaiztu (Lar, Añ, H; -kh- Dv � A), minkaistu (Lar), minkaxtu (Dv). �1. Amargar(se); irritar(se).
"Disgustar", "picarse", "resentirse", "avinagrar", "desabrir", "picarse los licores" Lar. "Picante de la pimienta, (c.)
minkaiztu, mindu, erre" Añ (no parece ser un uso sust., a pesar del aparente equivalente castellano). "Eguraldi
beroak esnea laster minkaizten du, un temps chaud fait aigrir vite le lait. [...] Eguraldi haukiekin atzoko salda
egungotzat minkaiztua da, [...]. 2. au fig., faire que quelqu'un se pique, s'irrite, s'offense. Gutik minkaizten du,
peu de chose le pique, l'offense, le fâche" H. "Enfadar, irritar" A. � Bidezko errazoi indar andiko au bere
arpegira ematean miñkaiztu zan lazki jenerala. Izt C 380. Berautzu guri gehiago mintza, beldurrez gizonak,
gogoa minkhaizturik, bihur dakizkitzun. Dv Iud 18, 25 (Ol suminduta, BiblE beren onetik irtenda). Sazerdoteen
prinzipe edo buruak eskubide santu arrez minkaiztu eta salbatzallearen kontra aserratu. Arr Bearg 174 (ap.
DRA). Aiñ denbora laburrean, zenbat sentimentu miñkaistuak! zenbat esperanza aize biurtuak! Ant Ezale 1899,
1b. Zure belarrietan barna txirrist eginik, biotza mikaztu dizu. Goen Y 1934, 184. � (Uso sust.). "Recrudecer,
hacerse picante el frío. Mikaztu bat emango digu oraindik eguraldi onek" Gketx Loiola.
�2. minkaiztu. Atormentar. � Hainitz aldiz izan naiz hetaz minkaiztua. "Tourmentée". Birjin 116. Egin ezazu
alegiña zure burutik botatzeko minkaiztutzen zaituzten irudi triste oriek. EE 1881b, 110. Galaiaren zañetan
berotzen da odola, burutazio gaiztoak minkaizten dute. "Le atormentan". Otag EE 1882c, 579.
mike. v. 1 mika.
mikela. � "(V-m), congrio, pez de mar" A. � Oneri iratxeki bear zazkio itsasoko erroselak, legatzak, mikelak,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
404