Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
miisa. v. mihise.
mihise (L, BN, S; Volt 91, SP, Ht VocGr 313, Arch VocGr, VocBN, Dv, H (L, BN, S)), miesa (V; Mic 7v, Añ, H
(V), Zam Voc), miisa (G-azp-bet; Lar, Añ, H (G, BN)), mise (L-sar, B, R-uzt; Dv (AN)), misa (H (V, G)), mixe
(AN-ulz), mihizi (BN-baig). Ref.: A (miesa, miisa, mise); Lrq /m¸)h¸)s!e/; EI 210; Echaide Nav 198; Iz IzG;
Holmer ApuntV (miesa). �1. Sábana, sudario; tela, lienzo. "Bocadillo, lienzo, [...] miisa", "sábana, [...] mihisa"
Lar. "Gasa", "lienzo" Añ. � Tr. Documentado en todos los dialectos (en guipuzcoano sólo en Aguirre de Asteasu
(miisa y misa)). Mihise es la variante septentrional y miesa la vizcaína (tbn. empleada por Tapia Perurena). Los
alto-navarros Lizarraga de Elcano e Iraizoz emplean mise (en el último junto a miise); hay tbn. mise en un texto
de Ezcabarte del s. XVIII y en otro roncalés del s. XIX (BOEr 150). � Estal zezan mihise batez. Lç Lc 23, 53
(He, TB, Dv mihise, Leon hil mihise, Ker miesaz; Oteiza maindira, Brunet maindire, Ol izarez, BiblE izara).
Huna non den mihisea, / huna oraino lumatxa. EZ Noel 106. Zego bada beterik, / odoles autergia / gelditu da
guzia / misean markaturik (Ezcabarte, s. XVIII). PrehEtn 267. Estali zuen gorphutz saindu hura mihise xahu
batez. Lg II 282. Zer gura zenduke? Miesa utsez egiña? Mg PAb 117. Mise txuri piska baten gañean (39). LE-Ir.
Ezpadaukazu ispillua miisa edo sareren batekin ongi estalia, laster goroztuko due euliak. AA I 602 (II 275
misa). Oijal, miesa, galzerdi, zinta edo beste edozeinbere gauza mareadu, sitsak jan edo ustelduba. Astar II 166.
Ikhusi zuen zerua zabaldua, eta untzi bat yausten zela haren gainerat mihise bat bezala. TB Act 10, 11 (He
dafaila). Ütz ezak oithian / mihisia plegian. Etch 276. Gorphutza harturik, mihise xuri batean inguratu zuen
Josepek. Dv Mt 27, 59 (SalabBN mihise; Echn maindire, Samper mandre). Printze ttipiaren oheko mihiseak
anhitz lekhutan zilhatuak ziren. Elsb Fram 107. Ai, nok leukezan urrezko orratza, / urre-miesa ta aria, / urrez asi
eta amaituteko / ume onentzat iantzia. A BeinB 47. Haren khorpitza üngüratü zian mihisia. Ip Hil 206. Gure
apaiz berriarentzat erosi ditut miesa zuri eder auek. A Ardi 76. Mihisea jaunzten du burutik eta zangoetaraino.
Barb Sup 115. Ezetariko edergallu bakuak, baña miesa onez egiñak. Otx 125. Aurrerontz kurtu zan ta ikusi
zituen miiseak lurrean yarriak. Ir YKBiz 519s (307 mise). Amabost urtetik asi ta gorakoak ziran an miesa ta
eunak. Erkiag Arran 137. Norbaitek hil behar badu, mixkandisek mihise bat hedatzen dute, hila haren gainerat
eror dadin. Lf in Casve SGrazi 13s. v. tbn. Saug 134. Hm 210. Tt Onsa 144. Bp II 52. Elzb Po 199. Jnn SBi 385.
HU Zez 165. JE Bur 190. Zub 98. Balad 176. JEtchep 24. Xa Odol 19. Miesa: TP EuskOl 1931, 69.
� "Txarrantxikin bi klase, ee? Bat fina geatzen zana, txarrantxan geatzen zana, fina; eta besti pixkat bastuogu;
estupi eta mísi esaten zizaiyon. Fina, misi; misa gutxi" Iz Als 82.
�2. "(BN-baig), chemise de femme" Lh.
- HIL-MIHISE. v. hil.
- MIHISE-ARROPA ZURI. (Pl.). Ropa blanca. � Ur aska andia, beti urez betea, soiñekoak, eunak, mantak,
miesa-erropa zuriak txaboiaz edo kuztoreaz garbitu ta joteko. Erkiag Arran 134. Mies-erropa zuriak atonduten
ta adabakiak ipinten ziarduan Iñesek. Ib. 127.
- MIHISE-BAZTER. "(R-uzt), orillo del lienzo" A.
- MIHISE-KANA. Vara de lienzo. "Ariari zegokion baño miesa-kana geiago arkitu zuen egorik" H. � Bost
errealeko mieza-kanea zegan emoten dozue bada? Ezale 1898, 199b. Zegan emongo daustazu onetariko miezakana
bat? Ib. 199b.
- MIHISEZKO. (Adnom.). "De lienzo o tela gruesa. Miesazko izarak" Holmer ApuntV. "Las sábanas y fundas
antiguas son de lienzo (miseskoak) (Ae)" CEEN 1970, 358. � Pare bi fraka miesazkoak. Mic 14v. Ez dot ez
eunezko, ez miesazko izararik biar, ez artulezko burkorik. Mg PAb 66. Miesazko alkondareagaz egiten doguna
eztogu egingo gure arimeko alkondareaz, zein dan gure konzienzia? Añ LoraS 46. Artu-zúte bada Jesúsen
gorpútza ta inguratu-zúte misésko maindrees aromaéki. LE Io 19, 40.
mihise-oihal. v. mihistoihal.
mihiskando (O VocPo � SP � H (BN), Dv y A). � "Lienzo pequeño" A. � Gauherditan / Iesus iaio zekion, /
mihiskando oihal lodiz, / abel odiz / ohakoa zegion. O Po 59s.
mihis-mahas. � Mezcladamente. v. nihis-nahas. � Berriz ere beharko duela jende-oldearekin nahasi, mihismaas
bizi. Herr 19-8-1965 (ap. DRA; la ref. es incorrecta).
mihistoihal (SP), mihise-oihal. � Sudario. v. HIL-MIHISE. � Har zezaten orduan Iesusen gorputza eta lot
zezaten hura mihistoihalez aromatezko usainekin. "Linges". Lç Io 19, 40 (He mihise oihal; TB, Dv oihal, LE
misésko maindrees, HeH oihal, Ol miesaz, Leon hil-mihisetan, Ker zapiakaz, BiblE oihal-zerrendaz).
mihistxo. "Sabanilla" Lar.
mihitaño (H). � Dim. de mihitara. � Sorho hartako belharretik / mihitaño bat muztu nuela nik. "La largeur de
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 400
mende.