Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
miaukots. "Maullido, maullo" Lar.
miaulari (H). � Maullador. "Gatu miaulari ederrenetarik da, il est des plus beaux miauleurs parmi les chats" H.
� Bateko leioen baten ikusiriko katu miaularien bat zala, besteko [...]. Bilbao IpuiB 88.
miaul(d)i. v. mihauri.
mihauri (L, B; Lar, H (+ miauri)), mihuri (BN-mix-baig; VocBN), muhuri (S; Casve), miauli (AN-gip),
minauri (B; A), mirauli (G-to, AN-gip), minaurri (B), miaurri (B), miauldi (B). Ref.: A (miauli, miauri,
minauri, mirauli, mihuri, muhuri); Lrq (muhuri); Izeta BHizt2 (miauri). �1. Grano (de frutos). "Abierto, la
castaña, nuez y otras frutas cuando llegan a tal sazón, miauria" Lar. "Grano de castaña. Miaulitan dago, está
desgranándose" A. "Grano de castaña. Miauri oiek bildu. [...] Miñauriek bildu zakure" Izeta BHizt2. "Grain
(fruit)" Casve. � Mindegia egiterakoan hezkurra eta gaztaina mihauria buztantzera uzten dira. Dv Lab 339.
Aihena halere haboroetan untsa lilitü da, morkhuak eta muhuriak untsa hazi. ArmUs 1900, 72. Mahats-morkho
batetan zer ikhusten da? Bi gaiza: muhuriak eta muhuri-lothgiak, xankhoak. Eskual 17-11-1905 (ap. A). Xiruli, /
xirula, / negu bethean mihuri, / xoxoek huntzan uztaila. Ox 132. [Aasea] beresietan miauri edo gaztaña
landarakaz estrabeak egin eta gero onekaz otzarak, zaranak eta otarrak egiteko egokia da. Onaind EEs 1931,
55. Nola mahats mihuriak molkoan. Gatxitegi Laborantza 164. �2. "Mihauria, miauria, châtaigne, noix que se
détache de son enveloppe et tombe de l'arbre. Gaztaña mihauriak eztira izaten ohi hoberenetarik, les châtaignes
qui tombent de l'arbre sortant de la bogue ne sont pas d'ordinaire des meilleures" H. �3. "Hollejo" Lar. "Il se dit
encore de l'enveloppe elle même qui reste sans le fruit" H. �4. "Mihuri (Sal), pequeñito (se dice de las pulgas).
Kuso-miuri bat" A.
mihauri. v. mihaurtu.
mihaurkatu, muhurkatu (S ap. Lrq). � "Cosser [= écosser]" Lrq. "Mu(h)urkatu, deshollejar castañas (S)"
Darric ms. (ap. DRA).
mihaurkatzaile. "Muhurkazale, cosseur (S)" Lrq.
miaurri. v. mihauri.
mihaurtu (SP (mia-), Ht VocGr 354, Lar, H), mihauritu (AN, L ap. A; Dv, H), mihurtu (BN-baig ap. A; H),
mihauri (H). � "Ilharren miaurtzea, écosser des pois, krixkiltzea" SP. "Abrirse el erizo con su castaña o la
corteza con la nuez" Lar. "Mihaurtzen diren gaztenak, châtaignes qui abandonnent leur bogue. Xalkhe onthuak
errexki mihaurtuko dira, les cosses mûres s'égrèneront aisément" H. "Faire sortir les fruits de leur enveloppe, les
égrener, les écosser. Hari zen ilhar mihaurtzen" Ib. "Desgranar, despojar castañas de su erizo, las judías de la
vaina, el maíz del panizo" A. "También se ha usado de un artefacto, como un "burro" (arto miaurtzeko astua)
[...] sobre el que se echaban las mazorcas, que restregaban dos hombres, uno a cada lado, utilizando a veces
palos y aun varas de hierro (AN-5vill)" CEEN 1969, 221.
miaustu. "Desgranar (G-nav)" A Apend. v. mihaurtu.
miauta. v. minauta.
miautu, meautu (Aq 88 (G)). � "Mayar el gato" Aq 88.
miazetu. "(R), lamer" A. v. miazkatu.
miazgarri. � (Lo) que invita a lamer (degustar). � Amaika ao-goxoen miazgarri dituzu aren biotz-begien
emaitz yoriak! Markiegi in Ldi IL 8.
miazi. v. mea-saski.
miazka. � Lamiendo, chupando. v. mizkaka. � Miazka gozotan, / asegi nazkatan. (Interpr?). "Lo poco agrada,
lo mucho enfada". Ayerb EEs 1916, 154 . Ikus biotz ene / miazka / samin-ondorearen / mingotza. Muxika
"Samin-ondorea" (ap. DRA). Irureun izan ziran ura eskuan artu ta andik miazka edan zutenak. Ol Iud 7, 6 (Ker
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
390