Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
kantatuetan. Ber Trat 125r. Konfrariak erran eraziren dü [...] meza khantatü bat. Mercy 34. Meza kantauba
sazerdotiak esaten dabenian [...]. fB Ic III 287. Orduan meza kantatuak emaiten ziren aste egun batzuetan ere.
Xa Odol 29. v. tbn. MarIl 17.
- MEZAKO. a) "Qui appartient à la messe" Dv. � Mezako misterioak eta ofizioak. Ber Trat 31v. Meza entzuteko
othoitzak mezako zeremonien arauera. EZ Eliç 36. Mezako benedizinoa harzean. Harb 316. b) (V-gip). Ref.: Iz
ArOñ; Elexp Berg. (Sacerdote, fraile, etc.) que puede oficiar misa. "Mezako "a-dao" [?], está estudiando para
misa. Berori mezakua da? ¿es Padre?" Iz ArOñ. "Arantzazun erdixak inguru leguak eta erdixak mezakuak" Elexp
Berg. v. FRAIDE MEZAKO. � San Geminianoko Pedro eta Oton, biek mezakuak [...]; Ayuto eta Akursio anai
leguak. Bv AsL 207. Urdiñez errezkan iru [pralle] mezakoak, / txuriz, aien ondo, iru lagungoak. SMitx Aranz
174.
- MEZAKOAN (AN-ulz ap. A Morf 164). En misa, durante la misa. v. MEZATAKOAN. � Zer egin bear den
Mezakoan eta nola egon. Ber Trat 121v. Mezakoan ekusten zuen meza ematen zionaren aingerua. Mb IArg I 128
(v. tbn. 129). Sermoi edo Mezakoan / naiz Apaizaren altzoan. Or Eus 184. Mezakoan Zuri egin oi ditizugun
otoitz aietan. Or Aitork 236s.
- MEZAKO DENBORA. Tiempo de misa. v. MEZA-DENBORA. � Aithortzen ditut mezako denbora sainduan
egin ditudan huts guziak. Brtc 242. Baldin mezako denbora igarotzen bada erausian [...]. AA II 48. Zelakua izan
biar dan mezako denporan euki biar dan gorputzeko egoera. Astar II 198. v. tbn. Mg CC 154. CatB 49. Elzb
PAd 19. Mezako thenpora: UskLiB 32. � [Egon] mezako denboratsu hura Jainkoa baithan bildua. Dh 53.
- MEZAKO OIHAL. Paño de misa. � Mezako oihala bulharretara hedatzen deraukote [eriari] eta Ostia-
Saindua han ezartzen. Arb Igand 116.
- MEZAKO HOSTIA. Hostia que se ofrece en misa. � Eskeinzen ziola Jangoikoari mezako hostia. Mb IArg I
128s (v. tbn. AA I 470).
- MEZAKO OTOITZ, MEZATAKO OTOI. Oración de misa. � Giristinoen mezako othoitzak lehen partekoak.
EZ Man II 48. Egitzue mezako othoitzak elizan bazinete bezala. EgunO in Arb Igand 181. Mezatako otoietara
erne egon. TAg Uzt 26. v. tbn. Mb IArg I 80. Elsb Fram 134.
- MEZAKO SAKRIFIZIO. Sacrificio de la Misa. v. MEZAREN SAKRIFIZIO, MEZA-SAKRIFIZIO. �
Mezako sakrifizioan Jesüsek isurtzen dia bere odola. Bp I 76. Zer da mezako sakrifizioa khurutzeko sakrifizioari
buruz? CatJauf 112. v. tbn. Ber Trat 70r. Harb 310. FPrS 11. CatLan 61. Brtc 239. Ub 202. Dh 226. Gco I 384.
AA I 492. JJMg BasEsc 45. Astar II 216. CatLuz 30. MarIl 18. UskLiB 43. Jaur 375. CatS 37. Ip Hil 191. Arb
Igand 93. Zerb IxtS 18.
- MEZA LABUR. Misa breve, misa que se celebra sin canto. v. MEZA IXIL. � Ez gaitezin arrankura Meza
luzea dela eta are gutiago ibil gaitezin Meza laburren bilha. CatLav 273 (V 136). Erraz utziko zituan Meza
nagusi [...] guztiak. Meza labur bat goizean entzun ta kito. Ag G 19.
- MEZA-LAGUN. "(V), monacillo, monaguillo, ayudante de misa" A. v. MEZA-LAGUNTZAILE.
- MEZA LAGUNDU (V-gip, G-azp; Lar, Añ, H). Ref.: Gketx Loiola; Elexp Berg. "Ayudar a misa" Lar y Añ.
"Meza laguntzea, servir la messe (aider à la dire)" H. "Mutiko au [...] beti azkeneko geldituko da, ea mezalaguntzetik
libratzen dan" Gketx Loiola (s.v. eroso). Cf. Jnn SBi 93: Goiz aldera hasirik, bazituen mezak
laguntzeko. v. MEZA ZERBITZATU. � Munduko berriketa guziak badakizkizu eta Meza laguntzen ez? Lar Cor
19. Meza laguntzeko modua. Legaz 59. Meza ari denek lagundu nai. Or Eus 423 (v. tbn. Poem 529).
Arantzazuko elizan, mutiko garaian meza laguntzen zuaneko oroigarriak. Vill in Gand Elorri 15. v. tbn. Hb Egia
126. CatUlz 56. KIkG 84. ArgiDL 137. Gand Elorri 108. � Diakono edo mezara laguntzen zuan ministro eleiz
gizonak. Mg CC 154. Edo mezia esatera, edo meziari lagundutera [juan leitekiala]. fB Olg 166.
- MEZA-LAGUNTZA. Acción de ayudar a misa. � Meza-laguntza gogoko jatan / garai amesti aretan. Gand
Elorri 109.
- MEZA-LAGUNTZAILE (V-gip, G, AN-gip-ulz, L-sar; laguntzale G-nav, AN-larr-araq-ulz-erro, B; -alle Lar,
Añ y H; m.-launtzale AN-larr-araq-ulz), MEZA-LAGUNZALE (AN-ulz, Sal). Ref.: A (meza-lagun); Echaide
Nav 209; Etxba Eib. Acólito, monaguillo. "Missario, el que ayuda a Misa" Lar. "Missario, acólito" Añ. v.
MEZA-ZERBITZARI. � Epistolariak, akolitoak edo meza-lagunzalleak, irakurleak. Ub 220. Meza lagunzailia
edo Akolituba. fB Ic III 285. Meza-laguntzaile gisa hartu ninduen. Alzola Atalak 120. v. tbn. Mg CO 230.
ArgiDL 46. Or QA 114.
- MEZA LASTER. "Meza lasterra, messe prompte, courte" H. v. MEZA IXIL.
- MEZA-LIBURU (V-gip ap. Urkia EEs 1930, 29), MEZAKO LIBURU (libru Añ), MEZATA(RA)KO
LIBURU, MEZETAKO LIBURU. Misal. � Idikiazi zioten apaiz Jaunari iru aldiz meza-liburua. Bv AsL 60.
Nonbait esan duzu --Meza liburuan noski-- [...]. MEIG VIII 52. v. tbn. Or Eus 335. Ker in MEIG III 127.
Mezako liburu: Laph 191. Mezatako liburu: Moc Damu 13. Mezatarako liburu: Ag G 54. Mezetako liburu: Sor
Bar 71.
- MEZA-MAILA. "Gradual entre la epístola y evangelio, se llama así, porque en lo antiguo se cantaba junto a las
gradas del púlpito, mezamalla" Lar.
- MEZA MANATU. "Demander une messe" Lh.
- MEZA-MUSIKA. Misa (composición musical). v. supra (2). � Meza-musika, Medelek lurbira guztiko
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
380