Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Igantetarik batez. Bp I 108. v. tbn. Mercy 34.
- MEZA-ARDO, MEZAKO ARDO. Vino empleado en la Consagración. � Jaun erretorak ere ez du bertzerik
nahi mezako arnoarentzat. Barb Sup 22. Meza-ardo on gozoa. Osk Kurl 178.
- MEZA ARI. Celebrarse la misa. � Meza zen hari aldarean, / belhauniko zen othoitzean. Elzb Po 185. --Nola
entzun bear da Meza? --Meza ari dan tokian, gauza onen bati adi [...] egonaz. KIkG 61. Seiretako meza ari zan
orduantxe. NEtx LBB 27. Gure Jeinkoak entzuten dauku / meza ari zaukunean / [...] denek lenguaia berian.
Mattin 118.
- MEZA ARIN. Misa breve, misa que se celebra sin canto. v. MEZA IXIL. � [Jaijegunetan] meza arin bat
enzunda, ta meza nagusi gitxitan izango zara. Mg PAb 161. Meza arin bat enzun, errosarijo bat itoka esan [...].
Mg CO 285. Gorde ondo domeka ta jaiak: ez geratu meza arin bateaz. Añ EL 1 78. � Meza arintxo bat enzun.
Mg CC 189.
- MEZA-ARTE. (Empleado sobre todo en casos locales de decl., en sing.). Tiempo de misa. v. MEZA-
DENBORA. � Aurrerantzean enzun eikezu Meza sarriago [...]. Orra emen meza arterako adibide, gogarte ta
oraziñoak. Añ EL 1 88 (v. tbn. 92). Edanean, jokoan, meza arteak, eta bezperetako denbora igarotzeak. AA III
575. [Lagun egiten diozu etxeko neskatxari] jolas gaiztoetan ibiltzen meza artean. Ib. 554. Bardin izango da,
beste onenbeste itxiten badau meza artian edo erdijan. Astar II 197. Beren begi baltz biak / mesa-arte guztian /
euki ebazan Marik / iosita arpegian. Azc PB 156 (in Ur PoBasc 268 denpora guztiyan). --Noiz emaiten da Jesu-
Kristo Gorphutz-Sainduan? --Meza artean, Aphezak Kontsekrazioneko hitzak akhabatzearekin. CatJauf 111.
Ontsa baino hobeki egon zira meza-artean. Lf Murtuts 26.
- MEZA-HASTE. Comienzo de la misa. � Sakramendu saindua egonen da agerian, meza hastetik bezperak
ondo artean. JesBih 466. Bertze egun batez, meza haste batean [...]. Laph 173.
- MEZA ATERA (SP, H). Encargar una misa. "Meza baten atheratzea, faire dire une messe" SP s.v. athera.
"Meza atheratzea, faire dire (sortir) une messe" H. � Zure izenean dugu meza atheraturen / eta darotzugu esker
ordaña bihurturen. EZ Man II 148. Ateraten deutsa meza bat San Antoniori. Astar II 51s. Mezaak atera ta
entzunaz. Ur MarIl 94. Purgatorioko animaren alde meza bat ateratzea. Arr May 11. Aterako zizkan al zituan
mezak. Urruz Zer 13. Ori barkatzeko duro erdi-banako bi meza atera bearrean zera. Muj PAm 71. Fabrikan
bertan dirua bildu / an ateratzeko meza. Tx B I 35. v. tbn. Mg CO 258. AA I 506. JJMg BasEsc 19. Azc PB 146.
KIkV 93. Kk Ab II 76. Munita 125. And AUzta 82. Uzt Auspoa 22, 114. � (meza aterazi). � Ateraziko diogu San
Nikolasko apaizari meza bat Jaungoikuaren naia ezagutzeko. Bv AsL 60. v. tbn. Ag G 371.
- MEZA ATERARAZI. Mandar decir misa. � Bigar goizian ateraziko diogu San Nikolasko apaizari meza bat
Jaungoikuaren naia ezagutzeko. Bv AsL 60.
- MEZA-AURRE (V-gip ap. Etxba Eib), MEZ AURRE. (En casos locales de decl. sing.). "Meza-aurre, tiempo
que precede a la misa y sirve de tertulia al vecindario" Etxba Eib. � Eskuak mez aurrean garbieteak [...]. Añ
EL 1 88. Mesa aurrean, mesa ostean. Echta Jos 278. Meza aurretik itzegin nai nuen Garatzirekin. Lab EEguna
110. Meza-aurreti, inguruan badute ekuskari. Or Eus 250. v. tbn. ArgiDL 53. � Beluko meza aurretxuan. Bilbao
IpuiB 236.
- MEZA-BAI. "Celebret, meza-bai, meza-baimen" T-L.
- MEZA BERRI (Lar, Añ (+ barri)). Primera misa que oficia un sacerdote. "Missa nueva" Lar y Añ. v. LEHEN
MEZA, LEHENENGO MEZA. � Meza berriko (tít.). [...] Eliz-Amaz ordenatu Aphez gaztearena. EZ Man II 57.
Leonen meza berri-egunean. A Ardi 88. Lenengoz antzeztu zan "Ezkonduko al naz" / gero "Meza barria". Enb
196. Uriartetar Lukiri. Meza barriz. Ib. 113. Gallastegitar Eusebio apaizak bere Meza Berri egunerako pozpozik
deitzen zaitu. NEtx Nola 37. Bere meza-barriko urre-eztaietan. Bilbao IpuiB 1. En DFrec hay 2 ejs. de
mezaberri. v. tbn. Balad 53. Ag G 348. Lab EEguna 78. Gand Elorri 15. Basarri 21. Mesa barri: Ezale 1897,
230a.
- MEZA-BEZPERA. (Pl.). Misa y vísperas. v. bezpera (2). � Lau kongreganist egonen dire meza bezperen
artean, sakramendu sainduaren adoratzen. JesBih 416. Meza-bezperetako denboran kanpo lanetan [ari]. Arb
Igand 55 (423 meza bezperak artean). Ez naiz mintzo meza bezperen entzuteaz. HU Zez 11. Urte guziko Meza-
Bezperak. Or MB (tít. de la obra). v. tbn. Lf Murtuts 24. Or QA 144.
- MEZA-BITARTE. (Empleado sobre todo en casos locales de decl., en sing.). Tiempo de misa. "Meza
bitartean, durante la misa" A Morf 164. v. MEZA-DENBORA. � Kataliñ, meza bitarte guztian ezta negarrez
naikotu. Ag G 340. Domeka baten, meza bitarteko bere itzaldiyan [...]. Kk Ab II 173. Sarrerako ateondoan
jartzen dira, meza bitartean gizonezkoak zutik. TAg Uzt 25. Txistua atera eta Salbea jo nuen meza bitartean.
MEIG I 61.
- MEZA-DANGA. "(L, BN, S), sonnerie qui annonce la messe" Lh.
- MEZA-DEI (L, BN, S). Ref.: Lh; Lrq. "Son de cloche qui annonce la messe" Lrq. v. MEZA-EZKILA. �
Geroko egün batez, meza-deia entzünik, sarthü zen [...] elizan. Ip Hil 49.
- MEZA-DENBORA. Tiempo de misa. v. MEZA-ARTE, M.-BITARTE, MEZAKO DENBORA, MEZATAKO
DENBORA. � Meza denborako othoitziak. UskLiB 3. Keñuka egon zan / meza denbora guziyan. PE 81. Nahi
ukan dute meza denboran bortaz jabetu. HU Zez 128. Meza-denbora urbildua da; / jende barnera da asi. Or Eus
228. Etzan entzuten eztul txiki bat ere meza-denbora guztian. Salav 80. v. tbn. AA III 339. Const 28. Xa Odol
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
377