Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
malapartatzen, arrailatzen eta lehertzen direla. Herr 7-10-1965, 1.
�2. "Aldrebesa, suerte txarrekoa, gauzak aldrebes irteten zaiona. Se dice, sobre todo, de las personas o parajes
abandonados de la mano de Dios. Familixa orrek suerte malapartaua dauka, gero. Ondo malapartaua dok
gizajuoi. Paraje malapartauan dago Aizpurutxo" Elexp Berg. � (Empleado como insulto). � Azari litxarrero /
malapartatua. Auspoa 106, 40. [Gizona] ona zubelakuan / txarra gertatuba, / ajolarik gabeko / malapartatuba.
Auspoa 60, 118.
- MALAPARTATU IBILI. Hacer travesuras. � Maipean gordian, / eltzeari goardian; / malapartatu dabill /
oraiñ aldian. Auspoa 130, 113.
malapata. "Mala suerte. Aspaldixan egundoko malapatia darabille beixekin" Elexp Berg.
malar. "(L, BN), délaissé, abandonné" Lh. v. malder.
malardatz (V-gip, G, R; Lar � H). Ref.: A (ardatz, malardatz). � "Torcedor, huso grande de torcer la hilaza"
Lar. "Molinillo que se usa para retorcer el hilo. Se diferencia de la txabilla en que el primero se mueve con las
dos manos, como el molinillo de chocolateras y este otro con una mano" A. "Malardatzak, trenzadores de
madera [...]. Servían para trenzar dos o más hilos haciendo otro más fuerte, más grueso o de varios colores
alternados para labores de flecos, macramés, etc." RIEV 1926, 614. "Maalardatzak (G-goi), ardatzean egindako
aria josten egiteko eran bigurtzekoak" J. Etxeberria EEs 1931, 42. v. mariardatz, mulardatz.
malaria. � Malaria. � An ziran anopheles izenekoak, malaria itxasten dutenak. JAIraz Bizia 41. "Malaria"
deritzan gaitza xomorro batek ekartzen du. Munita 20. Eltxo onen koskak malaria deritzaion eri edo gaitz txarra
ekartzen du. Anab Aprika 40.
malarraldi. "(L, BN), abandon, délaissement" Lh.
malartu. "(L, BN), quitter, délaisser" Lh.
malaska. "Malhaska, mou, tendre" Lh, que cita a Harriet, pero no lo encontramos en éste.
malaskatu (H; -lax- A Apend), maluskatu (G-goi, S; H, Foix ap. Lh), maluzkatu (-au V-gip; A Apend). Ref.: A
y Lh (maluskatu); Etxba Eib (maluzkau). �1. Estropear(se), debilitar(se), marchitar(se). "Estropear algo,
desvirtuar" A. "Goizian alako lora ederra eta illuntzixa baño len dana maluzkau da. [...] Jantzi zaittut aingeru
bat bezela eta maluzkau dozu soñeku guztia" Etxba Eib. "Lorak bezela dogu geuk be urtiegaz maluzkatzia" Ib. �
Asko da eskuarekin edo beste edozeñ gauzarekin ukitzea, duan edertasuna galtzeko eta malaskaturik geratzeko.
AA II 135. Sagardo edari au bere izatez dalako indar gitxikoa, urik egozten etzaiola ere eta onek kemen
bageturik maluskatzen dabelako. Izt C 138. Nazareteko lorategia moteldurik / aurkitzen zan da, lorak zimeltzen
abiaurik; / edertasuna eukielako maluskaurik. AB Olerk 300. � (Part. en función de adj.). Marchito, estropeado.
"Maluskauba, decaído, debilitado" Mg PAbVoc � Izt 33v. � Beste lora txatxar bat egoan, ikola, kakotua,
zimela, erkiña, usaingea ta maluskaua. A Ezale 1897, 149a.
�2. + maluskatu (V-gip). Ref.: Iz ArOñ y Elexp Berg (maluskau). Magullar, contusionar. "Txakurrak sagar
guztiak maluskau dittu" Elexp Berg. v. mailatu. � Irugarren bizitzatik kalera erori da mozkor bat. Alabearrez,
malaskatu-samartu bai, baña ez du zauri aundirik. EgutTo 21-5-1919 (ap. DRA).
�3. (-au V-gip ap. Iz ArOñ), maluskatu (V-och-m ap. A; -au V-m ap. A; V-gip). Frotar, estrujar. "Estrujar,
estropear, embrollar" A. "Estrujar (la ropa al lavarla)" Iz ArOñ. � Lastima ere ezta txikia / denen arpegi leunak,
/ malaskatzea bizar zatarraz / beren dantzari lagunak. Urruz Bertsol 12-6-1932, 248.
�4. "Maluskatu (V-arr-m, B), masticar" A. � Garbitzen ez dan janariak burniari puskak, iltzeak, orratzak,
jostorratzak eta abar euki lezazkike ta lenbiziko aldiz abelgorriak maluskatzen ez duala-ta ta konturatu gabe
iresten dituala-ta, oiek guztiak min ematen diote. NekIr 81.
1 malaski. "Malhaski, mollement, tendrement" H.
2 malaski. "Objeto para hacer quesos. Kartzazu malaskie" Izeta BHizt.
malastasun. �1. "Lozanía, mizkedea, gurentasuna, malastasuna" Lar. �2. "Malhastasun, qualité de ce qui est
mou, tendre, facile à se laisser émouvoir" H.
malastu. �1. "Enlozanarse, mizketu, malastu, gurentatu" Lar. "Lozanear" Ib. �2. "Malhastea, devenir ou rendre
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 37
mende.