Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
BatB 161. Lagun metea bakanduten asi da. Ib. 147. Dolar meta pixkorra ere bildu bide duk hik! Larz Iru 112.
Belar eta zakar-metak. Salav 28. Dirua gastatzen aisago da / metara biltzea baino. Xa EzinB 132. Edozein
belar-pila ez da meta, ezta han-hemendikako idazlan sorta ere aldizkaria. MIH 136. Liburu berrien kritika
lanean hasten naizen bakoitzean, meta aurkitzen dut pilatua mahai gainean. MEIG III 121. Madrilera bidali
zituen paper-metak. MEIG I 260.
v. tbn. Bordel 61. Lap 339 (V 155). HerVal 163. Zerb IxtS 32. Berron Kijote 82.
� "Borne, amas de pierres, colonne, etc., servant à indiquer une limite. Syn. muga, zedarria" H.
- HARRI-META, BELAR-M., GAR-M., GARI-M., GARO-M., JAKI-M, LASTO-M. v. harri, belar, gar, gari,
garo, 1 jaki, lastameta.
- META-HAGA (G-to, L, S; H), METAGA. Ref.: A; Lrq; Iz To (meta(a)ga). "Palo vertical a cuyo rededor se
forma la pira de leña destinada a carbón" A. "Metagea, au be erabilten dabe baserrian, garimetai, bedarmetai,
egurmetai ta lastometai erdian ipinteko" Onaind EEs 1930, 203. v. META-ZIRI. � Neurtitz-metagan txindor
[...] / papar arro abesten / ari zait biziki. EA OlBe 96. Oraindik ezpaitiok / bertso-metagari / biltze-lan ondoreko
/ potorik ipiñi. Ib. 96.
- META-BIHUR. "Metabiurre, rama de roble, llamada biur para atar por la extremidad superior las pilas o
montones de maíz con su planta" Asp Leiz.
- META-LASTO. "Beta lastoa ou meta lastoa, pile de paille" O-SP 223. Cf. begilasto. v. lastameta. �
Unhatuxeak ere ginen, bertzalde, oren huntan xutik, Xurittoineko meta lastoari kontra egonik. Barb Sup 111.
- META-MUTIL. "Gavilla grande de maíz, atada por la extremidad superior, alrededor de la cual se coloca el
maíz para formar la criba" Asp Leiz (v. tbn. Asp Leiz2).
- METAN. En montones; en un montón, amontonado; en grupo. � Garijak ebagirik / bakotxak soluan, / metan
ifinten dituez / lau, bost, sei lekutan. DurPl 69. Egun batez ikhusirik itsas-kosta hegian / tresor asko zaudezila
deskargatuak metan [...]. Gy 82. Ez badute urrea hark bezala metan, / odol garbiagoa daukate zainetan. Hb Esk
187. Ogia ez da hedatu behar. Metan ezartzen da. Dv Lab 52. Laborariak huts handia egiten du gorbela metan
utziz usteltzera. Ib. 179. Tronpetearen durundu otsa ugar ebillan / alderdi bitan indarrak ziran metan jarri. AB
AmaE 447. Oro metan hartuz, ontsa ditazke oro, diren ber. Banazka hartuz [...]. JE Bur 108. Beha zoin pollit
emaiten duten herriko etxeek, xuri xuria, metan. Ib. 162. Haren haur xume heiek, / ilundu ondoan, / metan
emaiten dire / supazter xokoan. Etcham 174. Eriosuar biltzen ai lute [belarra]/ metan ez bada, maillean. "Si no
es en montones, en ringles". Or Eus 296s. Alde batian artoa loran, / bestian garia metan. Uzt LEG II 74.
- META-TXORRO (G-to; -txurru G-to-bet), METXORRO (G-to). Ref.: A (matatxoe, metatxurru); Iz To.
"Montoncitos de hierba" A. "Montón pequeño de haces verticales de trigo cuando amenaza lluvia" Iz To. v.
metatxoe.
- META-ZIRI (B, BN-baig). Ref.: A; Izeta BHizt2. "Palo central del almiar. Metaziri ederrak in tugu" Izeta
BHizt2. Cf. tbn. meta-ziri en VocNav. v. META-HAGA. � Arri andiek bakotxa bere lekuan ezartzeko ez dela
goiantien lana; oraiko gizonek metaziriz lagunduz egin dezakete. FIr GH 1921, 575.
� Etim. De lat. meta.
meta. v. 2 beta.
metadura (L, B ap. A; Dv). � "Empilement" Dv. "Apilamiento" A.
metaera. "Amontonamiento" Lar.
metaeuskara. � Metaeuskara. � Honako hau, ordea, [...] ez da euskara, metaeuskara baizik. MEIG VIII 30.
metafisika (T-L), metapisika, metapisike, metapisi. � Metafísica. � Meizakindiaren edo metafisikaren medioz.
Egiat 207. Magu, kabalista eta horrelakoen metafisikaren jarduna. Mde Pr 342. Erakleitoren metapisia. Zait
Plat 124. Platonek asmatutako metapisikaren muina. Ib. 6 (26 metapisike-auzi). Poesiaren lagun hurko den gure
metafisika. MIH 386. v. tbn. MSIgn 347. Or in Gazt MusIx 10. Vill Jaink 76.
metafisikari, metafisikalari. � Metafísico, el que profesa la metafísica. v. metafisikazale. � Zeren gizonaren
izateaz egia zerbait irakats bailiezagukete [...] jakintzak egiztatu egiek, metafisikari hutsen ametsek ez antzo.
Mde Pr 319 (352 metafisikalari).
metafisikazale. � Metafísico, el que profesa la metafísica. v. metafisikari. � Platon bezalako ederzale,
ongizale eta metafisikazale bati. Lf in Zait Plat XXI.
metafisiko, metafisiku. � Metafísico. � Poema erotiko-metaphysikoa duzu, ulhergaitz samarra. Mde Pr 199. --
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
369