Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Gudu 166 (SP 150 ezfidanza). Traditzen ari inzeintadala / baniña mesfidenxa. Xarlem 648. Eta bazakien
segurantza dela / mesfidantzaren alaba. Gy 250 (v. tbn. 247). Bihotzean haren aldera alatzen zituen mesfidantza
eta susmoak. Mde HaurB 70. Beti ernai eduki behar genukeen mesfidantza lokar araziz. MEIG VI 133. En
DFrec hay 8 ejs. de mesfidantza. v. tbn. Mesfientzia: JesBih 453.
mesfidarazi. � Hacer desconfiar. "Iñor errezelatu erazi gabe ibilli (G-azp), nehor mesfiarazi gabe (BN-arb)"
Gte Erd 276.
mesfidatu (L, BN, S; SP, Foix ap. Lh), mexfidatu, mezfidatu (BN-arb). Ref.: Lh; Lrq; Gte Erd 221. � (Aux.
intrans.). Desconfiar. "Se défier, se méfier" Lh. "Mesfida zite hontaz (BN-arb) [...] mesfida zite horren baitan
(BN-arb), horri mesfida zite (S)" Gte Erd 221. � Mezfida gaiten geure buruaz. He Gudu 171. Koraje har ezazü,
etzitiala mesfida. Mst III 35, 3. Jinkuaren huntarzünaz mexfidatürik. CatLan 84s. Eta zure iduripenaz zaite
mesfida bethi. Gy 57. Etxean phitsik salatu gabe! Mesfidatua nintzen ba! Larz Iru 24. Mesfidatzeko zutaz errana
zautaten. Ib. 38. En DFrec hay 2 ejs. de mesfidatu.
mesfidatzaile, mesfidazale (S ap. Lrq). � "De caractère méfiant" Lrq. v. mesfidakor.
mesianismo. � Mesianismo. � Zer deritzozu zurekin egin den mesianismoari buruz? In MEIG IX 80.
mesias, mesia. � Mesías. � Mesias handi hunen ethortea [...] berant esten zutenak. Lç Adv ** 3r. Zuregatik
altxatu zen gurutzera mesia. EZ Man I 54 (67 mesias). Hura zela Jinkuak gizoner hitz-eman zien mesiasa.
CatLan 41. Etzuen ezagutu nai izan Jesu-Kristo mesias edo Salbatzalletzat. AA III 476. v. tbn. TAV 3.1.21, 34
(Pamplona, 1610). Cap 22. El 22. Mb IArg I 344. Acto 157. Lg II 280 (127 mesia). Ub 40. Monho 142 (92
mesia). Echag 66. Jaur 156. Lard 439. Jnn SBi 2. Ip Hil 117. CatJauf 23. Barb Sup 163. Balad 236. Inza Azalp
55. Zerb IxtS 24. Mesia: Bp II 15. Hb Egia 78. CatS 24. UNLilia 12. Ir YKBiz 150.
mesire. � Señor, mi señor. � Jaun argitü eta uhuragarri Messire François Revolekua, Olorueko Aphezküpü.
Mercy 10.
meskabalatu, meska(a)latu, mesklaatu. � Herir, lastimar; estropear, desgraciar. v. meskabatu. � Hargin
batek bere lanean mesklaatzen du besoa eta eihartzen zaio. Arb Bok 328. Madarizione guziak jautsiko direla
gure kabalen gainera, abere, xerri, oilo eta kunixo guzien meskabalatzeko. GAlm 1953, 38 (ap. DRA). Meza
emana izanen da, gerletako meskalatu handientzat. Herr 12-5-1960, 2. Eskuak untsa badituzte [pilotariak] eta
iragan igandeko partidak ez meskaalatu, partida geitza eginen daukutela ez da dudarik. Herr 4-4-1963, 2.
meskabatu (BN-mix, S; VocBN, Gèze, Dv, H), meskaratu, meskatu, meskabi(tu) (S), mexkabu (S-saug). Ref.:
A (meskabatü); Lh (meskabatu, mexkabü); Lrq (meskabi). � Herir(se), lastimar(se); estropear(se). "Subir un mal
par accident" VocBN. "Meskabatu duzu gathelu hori, vous avez détérioré cette écuelle. Seme barraiatzale horrek
laster meskabatuko du aitak utzi onthasuna, ce fils dissipateur entamera vite [...]. Berautzu, lasterregi erabilliz,
zaldia meskaba, prenez garde de causer quelque mal au cheval [...]. Maiz meskabatzen dire mendian abereak, les
bestiaux souvent se blessent, périssent par accident sur la montagne" H. "Experimentar una desgracia" A. Cf.
neskaberazi. v. meskabalatu. � Atzident gaixtoz bere arthaldea meskaratzen zaiote eta zituzten ontasun guziak
galzen dituzte. CerG 123. Ürhent dakiola [lanthareari hazkurria] lürpian delarik, llabürski meskabiren da.
Eskual 30-10-1908, 4. [Aita] berdin gogorra zela zakurrentzat [...] alferrak zirelakotz edo hatzemanik izanak
ardien ausikika meskaratzen (blesser). JE Bur 11. Klaberak ez zaundala gehiago pizteko-makilaz meskaratuko
begitartea. Ib. 73s. Batzuetan meskatuz ilhortzen dira behiak. Gatxitegi Laborantza 169. Hartz eli-batek hamar
bat ardi meskaratü dütiela. Herr 15-7-1965, 3. � Ororen buru, legea ez dute hanbat kanbiatu, are gutiago
meskaratu. Herr 30-1-1958, 1.
meskabatzaile (H (+ -alle)). � "Celui qui détériore" H.
meskabu (BN, S; VocBN, Gèze, Dv (BN, S), H), meskabo (H), mexkabu (S-saug), miskabi (BN; Hb ap. Lh).
Ref.: A; Lh (mexkabü, miskabi); Lrq. � "Mal accidentel" VocBN. "Accident" Dv. "1. détérioration, perte; 2.
malheur, mésaventure, accident" H. "Desgracia, accidente" A. � Begira, othoi, meskabutik ene gorputz pobria.
E 79. Meskabü demendrenaz bihotza flakatzen zereitzaner. Egiat 161. Ezi helgei diren meskabier, inhur bihurt
eztaiteke. Ib. 249.
- MESKABUZ. "Meskabuz hil tziku-zun semea, se nos murió el hijo por accidente" A.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
364