Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
merkaduria, saldu erostea" Añ. v. merkataritza. � Ez dezazuela egin ene Aitaren etxeaz merkaduriako etxe
bat. He Io 2, 16 (TB, Dv tratuko lekhu / etxe, LE merkatalgoaren etxe, Leon merkatu-toki). [Joango dirade]
batzuek egi ta Erlijioz / jende gaistoak ontzera, / besteak berriz merkaduriyaz / urre ta perla biltzera. Aran
CancB III 288. �2. (Lar � H). "Mercancías, merkaduriak" Lar. "Mostrador en las tiendas, merkadurietako
maia" Ib. � Oraindik ezin gastiga nitzakoie zure señoriari zer kantitate merkaduria denz. (c. 1597). FLV 1993,
466. Illze ona, merkaduria. "El morir bueno, cosa de valor". RIs 51. Pasatzea merkatariak Japonen barrena,
merkaduriak iraunen ez dutenak saltzera (B, s. XVIII). BOEans 892.
merkaduriatu (SP � Dv). � Ajustar un precio; regatear. "Marchander" SP. � Hobe da lehen-bailehen [...]
[kolera] gureganik khenzea ezen ez harekiñ merkaduriatu eta ibarniatu nahi izatea. He Phil 235 (SP 233 harekin
bai-ezean iartzea). Errezibitu dituzte hogoi eta hamar diru peza, zeiñak baitziren merkaduriatua izan denaren
prezioa eta Israelgo umeek merkaduriatu zutenarena. He Mt 27, 9 (Dv merkatiatu [...] erosi).
merkakin. "Marchand" H, que dice tomarlo de Larramendi, pero no lo encontramos.
merkakindar. "Mercantil" Lar.
merkalin (V-gip, G). Ref.: A (sagar); Elexp Berg (merkaliña). � "[Manzana] pequeña, puntiaguda, dura y
agria" A (s.v. sagar). "Variedad de manzana dulce" Elexp Berg.
merkante.
� Barco mercante. � Zeru-ertzean merkante aundi bat bisteratu dogu. Berriat Bermeo 389.
merkantza. � Mercancía. � Itsasoan galduko ziran oialdiak eta merkantzak. Mb IArg II 345.
merkarazi (H), merkerazo (H (V, G)). � Hacer abaratar. "Gora zedukan aratxea, merkarazi diot" H. � Bertze
zer guziak goratzen ari direlarik, laborantzako salgaiak merkaraziz. Herr 24-3-1960, 4.
merkarigo. � "Comercio" Lar. � Orduban egin zituben olak eta zabaldu eben mundutik euroren banernearen
merkarigoa. R. Murga EE 1895b, 492.
merkaritu. "Comerciar" Lar.
merkataduri. � Comerciante, tratante. v. merkaduri. � Tratuaren erdia egin denaz gero bigarren
merkataduriarekin lehenekoa higointzen denean. SP Phil 399 (He 403 merkatari).
merkatalgo(a) (-go AN, L, BN, S ap. A; Dv, H (+ -kh-); -goa (det.) SP y Lar), merkatalgua (-kh- S ap. Lrq),
merkatarigo (A Morf 67), merkatalko (Urt). �1. Comercio, negocio. "Carbonarius, [...] ikhatz merkaturian hari
dena, ikhatz merkatalkoan hari dena", "carbonarium negotium exercere, [...] ikhatz merkatalkoan haritu" Urt IV
228. "Mercadear, merkaderian, merkatalgoan ari, ibilli", "mercancía, [...]. Lat., mercatura" Lar. v.
merkataritza. � Tr. Documentado en autores labortanos antiguos y en Lizarraga de Elcano. En DFrec hay 39
ejs., meridionales. � Ioan zitezen bata bere bordarat eta berzea bere merkatalgoarát. Lç Mt 22, 5 (He
merkatalgo; TB, Dv, SalabBN, Leon tratu, Ip sal-eroste, Ol garatz, Ker arazo, IBk sal-erosketa, IBe negozio).
Eztagizuela ene Aitaren etxeaz merkatalgoatako etxe. Lç Io 2, 16 (LE merkatalgoarén etxea). Eta egonen gara
han urthe bat eta merkhatalgoa eginen dugu. Lç Iac 4, 13 (He merkatalgoan ari). Merkatalgoa, sal-erosia fite da
egin. Ax 612 (V 394). [Eman baliazo diru suma bat] tratuan eta merkatalgoan erabil lezan. Ib. 164 (V 110).
Manatu zuen Solonek, etzezala nehork usain merkatalgoatan trata. 'En negocios de perfumes'. Ib. 414 (V 269).
Frantziatik [...] ethortzen diren marxandizak direla kausa egiten da merkatalgoa handi bat. ES 110 (v. tbn. 166).
�2. Mercancía. � Ea zenbana saltzen zen fruitua, zer balio zuen merkatalgoak. Ax 388 (V 254). Aita
merkhatütik sartzen da, bere merkhatalguak oro bere karrosan. Egunaria 23-5-1955 (ap. DRA).
merkatantza. � Comercio. v. merkatalgo(a). � Beste zenbaitek arzen dute merkatanzako bidea ta saldu-erosiz
[...]. Mb IArg I 221.
merkatari (V, G, AN, L, Sal; Lcc, SP, Urt I 24, Lar, Añ, H (+ -kh-)), merkatalari (H), merketari (V-gip). Ref.:
A; Elexp Berg (merketari). �1. Comerciante, mercader. "(Hacer) oídos de mercader, belarriak gortu, ezaditu
egin, merkatari belarriak egin" Lar. "Pañero, oialaria, oial merkataria" Ib. v. tratulari. � Tr. Documentado al
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
351