Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
VocGr 348, Dv (-kh-)). Estropear(se), desordenar. "Bere egiteko guziak makhurtuak ditu, il a toutes ses affaires
dérangées" Dv. � Egun batez, hein bat ontsa zohazilarik, gauzak bat batetan makhurtu ziren. GH 1932, 486.
[Iker-lanaren] laguntza ere ez da beti gehiegizkoa izango, baina, okerrenean ere, ez lituzke makurrak areago
makurtuko. MEIG VIII 106.
�9. "(B), decaer (un enfermo)" A. � Gurutziaren señaliarekin sendatu zuan aur bat oso makurtua. Bv AsL 84.
- EZIN MAKURTUZKO. "Ezin makhurtuzkoa, (chose, personne) qu'on ne peut faire dévier, pencher, détourner"
Dv.
- MAKUR-ERRAZ. Doblegadizo. � Bainan, ondikotz, o Maria! Badakizu zenbat ahulak garen, zenbat
ahanzkorrak eta makur-errexak. Dih MarH 68 (ap. DRA).
- MAKUR-EZIN. � Haziera makur-ezina eta eske luzeen eragozpenez lotua. "Irresistible". MEIG IX 124 (en
colab. con NEtx).
- MAKURTUXE. (Forma con suf. -xe, de valor aprox.). � [Luis Michelena] gizon mehar bat da, sorbaldaz
aintzinerat makurtuxea. Herr 2-2-1961, 1.
makurtuera. v. makurrera.
makurtuki. v. makurki.
makurtura. v. makurdura.
makurtuzale. � Aficionado a someterse, a ceder. � Engrazi ezta bere senarraren esanetara makurtuzale. Etxde
JJ 105.
makurtza. � Inclinación, propensión. � Gaitzerako makurzak berak nai ta azpiratzen dituela. Mb IArg I 244.
Atsegintz loietarako arturik zedukan makurza. Mb IArg II 331.
makurtzaile. �1. "Calumniator, lege makhurtzáillea, maleziatia, maleziagillea" Urt IV 91. �2. Malquistador,
(lo) que enemista. � Mihi tzarra da denen / zikhintzailea / eta kaltea / hauzo eta ahaiden / makhurtzailea. Zby
RIEV 1909, 106. �3. makurtzale. Pervertidor. � Polizak debeka ditzazke kazeta, liburu eta paper mota guziak,
jendeen makurtzale balinbadira. Herr 22-5-1958, 1. Batzuek, beren indar, min eta otoitzez, Jainkoak deitu alde
iganarazten dute beren jendea eta nmakurtzaile hoik ere zerurarazten. Iratz GH 1968, 50.
makurtze (Lar), makurte (Lar). �1. "Declinación, inclinación, caída, erortea, makurtea" Lar. "La acción de
acombarse o acombar, zakontzea, zokontzea, makurtzea" Ib. "Pandeo de la pared" Ib. � Irudiaren makurtze edo
aierkundea, antxe naza-muturrean egin oi da. Eguzk RIEV 1927, 430. �2. Sometimiento, sumisión. � Ez da
urhats bideari eman dakioken den gutieneko luzamen ez khanbiorik, herri batetako bereko makhurtzeak
guzientzateko makhurtzea bailuke, ez delakotz oraino Korean ez guthunkaririk, ez burdin biderik. Prop 1898,
100. �3. Equivocación, confusión. � Gutiago makurtze ginuke, gobernuak erakusten balauku norat heldu nahi
duen, nola eta noiz. SoEg Herr 15-3-1962, 2.
makustu. v. mahukustu.
makutsik. v. MAHUKA-HUTSIK.
1 mal. � Arnegatzen dut mahom eta despitatzen dut balin badut malhik ez pitarik baña igurikazu eta kontent
izanen zara. "Si tengo placa ni blanca". Volt 236.
2 mal. "Ematen diete mal gerruntziak (AN-erro)" Echaide Nav 138.
1 mala (G-azp, Sc ap. A). � "Tierra arrastrada por un torrente" A.
- MALA-ZULO (-zilo Arch VocGr; -lh- Sc ap. A; Foix ap. Lh). "Le puits, le bourbier" Arch VocGr (s.v. putzua).
"Marisma, vega" A. "(S; Foix), bourbier" Lh. � Azekia edo mala zilotik ez da hur hunik jelkhiten ahal. Eskual
11-4-1913, 3.
2 mala (Ht VocGr, Lar, VocBN, Gèze, H). � Mala, paquete, valija. "Paquet" Ht VocGr 396. "Valise" Ib. 436.
"Mala, la balija de posta, mala, kartazorroa, kartanarrua" Lar. "Malle, petit coffre" VocBN. "Vase" Gèze. �
Sakelan ediren dügü harrigarriko mala bat phasta xuriz eta mehez egina ünkhü gisa biribilkatürik. "Paquet".
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
35