Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
sartzen denaren merezimenduak banan-banan aipatzea. MEIG IV 109.
v. tbn. EZ Man II 171. Harb 60. Arg DevB 227. Gç 118. Ch I 25, 3. Ub 191. Brtc 102. Añ EL 1 233 (EL 2 245 y
CatAN 72 -mentu). Dh 72. Astar II 50. JesBih 454. CatLuz 41. Jaur 132. Gy 288. Dv LEd 145. Legaz 66. Elzb
PAd 46. Arb Igand 92. Jnn SBi 95. CatJauf 60. Mde Pr 351. Ardoy SFran 347. Merezimentu: Cap 68. OA 44.
Urqz 27. Arz 54. Iraz 59. Cb Eg II 78. Zuzaeta 51. msOñ 9r. Mg CC 127. Gco I 450. AA III 361. fB Ic I 35.
CatB 70. CatLlo 92. CatBus 54. Arr May 126. Bv AsL 84. Ip Hil 197 (256 -ximentu; salvo errata 74
merezementia). AB EE 1896b, 17. Itz Azald 62. CatUlz 54. Mereximentu: Ber Doc 104r. El 89 . Egiat
276. Mercy 4. AstLas 10. Etch 566. LE Ong 58v . CatAria 455 . CatS 63. Mereximendu: AR
31. Meresimentu: LE Matr2 80.
- MEREZIMENDUZKO, MEREZIMENDUKO (Dv). Meritorio; provechoso. � Trabailuen eta
merezimenduzko obren bidez. ES 107. Jainkoaren amudioz egiten diren gauzak merezimenduzkoak dire, xumeak
[...] iduri arren. Ch I 15, 1 (SP probetxugarri). Ez dire obedienzia guziak merezimenduzkoak. Mih 74. Molde
hortan egiten ditutzun lanez merezimenduzko tresorik handienak ardietsiko ditutzu. Brtc 12 (v. tbn.
merezimenduzko tresor en JesBih 394, MarIl 118, Jaur 345). Zer nahasmenduen ariaz Jaunaren eguna izanen da
[...] debruaren eguna [...] izan behar bidean zuretzat merezimenduzko eta santifizionezko egun bat. EgunO in
Arb Igand 188.
merezimendudun. "Commemorabilis, [...] miragárria, admirablea, merezimendu duna" Urt V 415.
merezimendugabe. "Merezimendugabe ou merezimendugabeko, dépourvu de mérite" Dv.
merezimendugai, merezimendugei. � Motivo de mérito.� Jainkoak igorri zioen gaitza haren aintzineko
merezimendu gaitzat balia-araztea. Birjin 318. Merezimendugei handi bat zaio. Ib. 398.
merezimendutsu (L ap. A; Dv), merezimentutsu. � "Méritant" Dv. "Persona de mucho mérito" A. AxN explica
merezient (218), por merezimentutsu. � Trabaillua da zeinaren bidez gizona egiten baita merezimendutsu. ES
184. Betri de Axular [...] Jaun Errotor zen, merezimendutsu hark eskuaraz moldaturikako liburua.
"Meritissimo". Ib. 147. Asko euskalzale zahar merezimendutsu [...] aiphu dituzte. Lander RIEV 1911, 592.
merezina. v. medizina.
mereziro. "Merecidamente" Lar.
merezitasun, merexitarzun. � Merecimiento. � Zeren obra on eginak bekatu mortalian daudenen ganik ez
baidra merexitarzun eta ez ere satisfazitarzun. Hual in ASJU 1992, 514.
merezitu (Lcc (-du), SP, Urt V 431, Añ (-du), Izt 66r, Dv, H), merexitu (BN-baig, S; Ht VocGr 385, Lecl,
VocBN, H), merejitu. Ref.: Lh y Lrq (merexitu). � Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur en autores de
todas las épocas y dialectos. La forma mejor atestiguada es merezitu. Hay merexitu en autores suletinos, mixanos
y alto-navarros, así como en Dechepare, Salaberry, Etchepare de Jatsu y Xalbador. Salvo errata hay tbn. merizitu
en Duhalde, junto al frec. merezitu. En DFrec hay un ej. de merezitu y 2 de merexitu. �1. Merecer. (Cuando
lleva como complemento un verbo, se trata en la mayoría de los casos de un sust. vbal. -t(z)ea o de un
subjuntivo; part. en Dechepare). "Merecedora cosa, gauza merezietan debena" Lcc. v. merezi izan. � Orhit adi
nola duian egin anhitz bekhatu, / heien kausaz merexitu anhitzetan hondatu. E 31s. Hark hartu ukhan baitu bere
gain, guk merezitu genduen maledikzionea. Lç ABC B 8v. Nik merezidu ez badot bere, / ez nagizula anzitu.
Lazarraga 1146v. Ene laztanak merezidu dau / oi asko abantajarik. Ib. 1183r. Ni ere nauzula /
iustuki gastigatu / zergatik hala bainuen / neronek merezitu. EZ Eliç 226. Zu legez Kuruzeau merezidurik /
Hespañan eztago zaldun bizirik. EgiaK 89. Behintzat merezitzeaz denaz bezanbatean, eztuela barkhamendurik
merezi. Ax 99 (V 68). Nola merexitüren dügü ohore hori? Bp II 110. Khoroa galdegiten duzu merezitu baino
lehen? ES 107. Zer merexitü düt ene bekhatientako [...] sü eternala baizik? Mst III 52, 2. Ez dugu merezitzen,
hala da, entzunak izatea. Brtc 20 (tbn. en MarIl 48). Infernura botatzaka ainbeste bider mereziurik [sic]. CrIc
157. Hortaz merezitzen duguna da, guganik urrun dadin. Dh 211 (48 merizitu). Itxasoko ondarreetara boteetia
merezidu dau. fB Ic I 91. Artzaiteko bakotxak merezietan daben [...] kastigua. CatLlo 28. Phena guziek irabazia
/ umen die merexitia. Arch Fab 235. Zeren etsiak merexitan badu xinen da xen bakia arengana. Hual Mt 10, 13
(Samper merexitzen badu; BOEanm 1295 merexi balimadú). Santuen erroldean jarria izatea merezitu zuen. Arr
May 151. Algarrekin goza dezen eternitatian merezitü dien saria. Ip Hil 207 (16 merexi-). Bainan sor-herriko
jendearen eskerren merezitzeko behar da bertzerik. HU Aurp 173. Ene bekhatuez ifernua merezitu dut. CatJauf
18. Ederki merezitua izango du. Iraola 72. Marmol-harria merezitua dutelarik. Lander RIEV 1911, 592. Ez ete
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
347