26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

menperatari (Lar), menberatari. � Dominador. "Sojuzgador" Lar. NeolAG da menbetari como neol. aparecido<br />

en un poema de AG escrito en 1888, y remite para el ej. a lagatasungoi donde encontramos menberatari y no<br />

menbetari. � Badatoz burdiñaz jantzijak [...] / Badira arek menberatarijak, / lagatasungoiak gara gu. AG<br />

"Kantauritarrak" (ap. NeolAG).<br />

menpetari. v. menpelari.<br />

menpeti (Lar � H). � "Imperioso" Lar.<br />

menpetiro (Lar � H). � "Imperiosamente" Lar. � Badakizié ezi nazionein prínzipek menpetzen tustelá beren<br />

puebloak eta aien jaun andiek ezitzen-tuztelá menpetiró (Mt 20, 25). BOEanm 1319 (Ur eskubidearekin<br />

darabiltzatela).<br />

menpetsu. "Imperioso" Lar.<br />

menpetza. � Sumisión, servidumbre. � Menpetza erosteko baiño, askatasuna iristeko gutxigo bearko dugu.<br />

Goen Y 1934, 186. Garbitasunezko ezpata zorrotz ori, / menpetza oro apurtzen duzun ori. Ibiñ EG 1957 (1-2),<br />

71.<br />

menpetzaile (-alle Lar � H), menpezalle. � "Dominador", "poseedor" Lar. � Dominazinoak edo Angeru<br />

menpetzalleak. Itz Azald 75. Menpezalle guztiak euren mendien aurretik igaroten ikusten dabezan enda<br />

zaarraren semeak. Euskalduna 1899, 95.<br />

menpetze. �1. "Dominación" Lar. �2. (En la expr. menpetzea egin 'someterse, subordinarse'). � Pürifikatzeko<br />

edo xahatzeko legiari menpetzia egin zianian, Maria eta Josef abiatü ziren haurraren Jinkoari eskentzera. Ip Hil<br />

117.<br />

mens. v. ments.<br />

mensaje. � Mensaje. � Arritu zan / agur egin eutsenian / onelango mensajia / nok ete leikian. Balad 197.<br />

mensajero (Lcc), mensajer. � Mensajero. "Porta cartas, mensajeroa, karteroa" Lcc. � Seguranza zure<br />

señoriari gastigatzeko Akiza bidaldu nuen mensajer bat. (c. 1597). FLV 1993, 454. Noiz eta ellegatu zitzaion<br />

mensajero bat Saul eta bere adiskide aundi Jonatasen eriotzearen notiziarekin (B, s. XVIII). BOEans 874.<br />

Arteko mensajeruak / ez dabiltza debalde. Bordel 88. Nor emen mensajerua? / San Garbriel aingerua. Balad<br />

193. Nire geznarija (mensajerua) ixango zintzakez. Altuna 15.<br />

menskeria, mentskeria. � Tontería, bobería, necedad. � Holako mentskeriak erran behar ere! Herr 26-2-1959,<br />

4. Alde bat hautsiak oraino oso direla asmatzea, menskeria bailitake. SoEg Herr 24-8-1961, 1. Aitari kondatzen<br />

dio ametsa, bainan Pedrok dauka menskeria dela. Herr 15-8-1963, 3. Zer uste dun, jostagura nizala,<br />

menskeriako? Egunaria 18-9-1964 (ap. DRA).<br />

menskilakeria. � Tontería, bobería, necedad. � Etzazula oixtiko sardiant harek bezalako menskilakeriarik<br />

egin. JEtchep 94.<br />

mensle. "Qui s'absente" Lrq.<br />

menstu (S ap. Lrq; H), mentstu (VocBN, H). �1. (Aux. intrans. unipers. y bipers.). Faltar. "Leonek bere zor oroz<br />

pagatu nahi nindien, bena Napoleon bat mentstu zako, eta kito egin dut, [...] mais un Napoléon lui a manqué"<br />

VocBN. "Ardietarik bat menstu zako, il lui a manqué un de ses brebis. Asteko ogitik laurdena menstu zaku, il<br />

nous a manqué la quarte de notre pain de la semaine" H. "1.º s'absenter; 2.º devenir manquant; 3.º manquer" Lrq.<br />

� Uste gabezko thürbürarzün bat zure borthala jin den bezañ sarri, konsellia eta indarra mensten zaitzü. Mst<br />

III 57, 1 (Ch eskasten). Remarkatüren [...] dü eia ardüra bilkhüretarik mensten direnez süjet gabe. Mercy 38.<br />

�2. (L, BN, S ap. Lh; Dv (BN)). "S'affaiblir du cerveau" Dv. "Devenir imbécile" Lh. � Hil ditu Herodes tzarrak<br />

/ Bethlehem guziko haurrak [...]. / Ama gazteak auhenez, / mensturik minaren minez. Ox 67. Atsegin hartzen<br />

zuen ikustea gradoak gizona zonbatetaraino mensten ahal duten. [...] burua gradoek eta handitasunak xoratua.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

333

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!