Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
IV (Como sust. pleno). � "Súbdito, menekoa" Lar, Añ y VocB. "Nagusi eta meneko, maître et serviteur. Gurhaso
eta meneko, père ou mère et enfant" H. � Eztitekela eman bizitzeko erregelarik, guzientzat, sehientzat eta etxeko
umentzat, aitzindarientzat eta menekoentzat [...] ongi joanen denik. Dh 46. Eta zer obligezio tute ok, umiaren eta
menekoaren baiten? CatUlz 30. Iguzkiaren eta izarren egile dena ilhunik, / Diren guziak meneko eta berak, orai,
ez lagunik / Gudukatzeko duen guduan, esku eman dezokenik. Ox 77.
menekotasun (H). � Sumisión. "Qualité de celui qui est sujet, subordonné, inférieur; dépendance, servitude" H.
� Lana da minarizko ta Jainkoak ezarri duen arrimuaren alderako menekotasunezko egintza bat. Birjin 70.
Menekotasunekin hartzen zituen etxeko jazarkhondeak. "Soumission". Ib. 128. Bethiere aphalesgunean eta
menekotasunean haren idukitzeko. Ib. 592.
menekotu. "1. réduire à son autorité, puissance, possession, portée. 2. devenir sujet, subordonné, inférieur;
devenir possession de quelqu'un; être placé à la portée" H.
menelauki (Lar � H). � "Tetrarquía" Lar.
menelaur (Lar � H). � "Tetrarca" Lar.
meneno. v. beneno.
meneo, menio. � Meneo. � Oraingo danza nastuetan neska mutil gazte zoroak dituezan orakadak, bulzadak,
eskukak, meneoak [...]. Añ MisE 245. Alkar ez joko, bai joko, neska ta mutil, menio desonestubak [...] geratu
bagarik egiten deutseezala alkarri. fB Olg 67. Mosu egiteko ta oratuteko meniuak. Ib. 68.
menera. "Sujeción, menea, menera" Lar.
meneragarri. "1. qui se peut rendre soumis, obéissant, que l'on peut assujettir, dompter; 2. chose, moyen, action
propre à soumettre, assujettir, rendre docile, obéissant" H.
menerakizun. "Qu'il faut, qui est à soumettre, assujettir, rendre docile, obéissant. Et au sens intransitif: qui doit
se soumettre, venir à obéissance" H.
menerakor. "Docile, obéissant, soumet, qui obéit, se soumet volontiers" H.
1 meneratu (AN-ulz, L; SP, Lar, H). Ref.: A; Iz Ulz. �1. Dominar, someter. "Sujetar, someter", "apoderarse",
"apropiarse" Lar. "Indarrez baino hobeki eztitasunez meneratuko dituzu abere basenak, [...]. Auzitan ginituen
onthasunak azkenean meneratu ditugu, [...] nous les avons recouvres" H. "Dominar (el trabajo)" Iz Ulz. � Eror
bedi kalteori / etsai minon gainera. / Gal itzatzu promes legez / ez natzaten menera. Hm 116. Hatsarrean
bazirudien [...] izaro garaitua bere garaitzaileak meneratzekotan zela. Mde Pr 209. Gure begiakin mundua
inguratu, zulatu, erraietako bere ezkutuak azaldu, meneratu eta berari agindu. Vill Jaink 129. En DFrec hay 6
ejs. � (Precedido de posesivo). "Hura bere meneraz gero, apres l'avoir reduit en son pouvoir. [...] Ene menerako
zaitut, je vous reduirais en mon pouvoir" SP. � Komunzki sendoenak edo anzatsuenak garaitzen du bertzea,
bere meneratzen du, azpiratzen du. Ax 205 (V 138). Galdegin zeraukatenean ea zergatik hala bere meneraz
gero etzituen bere etsai Argiboak desegin [...]. Ib. 29 (V 17). �2. "Adjudicar, eskuperatu, meneratu, [...]. Le
adjudicaron lo que parecía justo [...] meneratu zioten zilegi zana" Lar. "Meneratu zerautan bezain laster eman
nioen ukhaldia, sitôt qu'il me vint à portée je lui lançai le coup" H. �3. (L ap. A; Lar, H). "Allanarse, sujetarse"
Lar. "Sumiso, meneratua" Ib. "Behin ozartu eta muthiritu haurrak gaitz da menera diten" H. "Ponerse [...] bajo
el poder de" A. � Bere alaba meneratuak obedituko ziola. "Sumisa hija". Otag EE 1881b, 62. � "Menerako, en
destination ou direction de la puissance d'autrui. Ez naiz zure menerako, je ne viendrai pas sous votre puissance"
Dv. �4. "(B), sujetar" A.
� Etim. v. menderatu.
2 meneratu (L ap. A; SP, Dv). �1. Poner(se) a punto de. "Ezkontzeko meneratzen denean, quand il se mettra à
même de se marier. Hiltzeko meneratua (Gy), arrivé aux portes de la mort" Dv. � Eta halatan minari
errendaturik, erditzeko meneratzen denean [...]. Ax 79 (V 53; citado por SP que traduce "venant au point
d'accoucher"). [Ikhusi zuela] suge bat hilla bezala / hotzak arras pasatua [...] / sentimenduz gabetua / hilltzeko
meneratua. Gy 161. �2. Tener necesidad de, estar a falta de. � Obretan ere elkharren behartzen eta meneratzen
direnean, elkharri ahalez heltzen zaitza. 'Cuando se necesitan y tienen que recurrir el uno al otro'. Ax 324s (V
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 327
mende.