Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
birazkatuz eraman zuen. Dh 263. Maithagune ta kharra bethi mementetik mementera emendatuz [...] zoazin. Ib.
263.
mementoka. � Por momentos. � [Printzesak] mementoka ez du gehiago kalipurik. Ganixek eta Manuelek behar
dute bizkarrean karreatu paketa bezala. Lf ELit 211. Ferrinek partida ona; mementoka inharrosi ditu
kontrakoak. Herr 10-10-1957, 2. v. tbn. Herr 24-12-1959, 2.
mementokal. � Cada momento. � Ezin bazite mementokal zure büriaren ezagützian sar, sar zite [...] gütienetik
egünian behin. Mst I 19, 4 (Ch instant guziez, Ip bethiere). Erregiña bat palazio batetan mementokal hortara
doanian bezala. Egiat 184.
mementoro. � Continuamente, a cada momento. � Zeren gure etsaiek baigitie tentatzen orduoro eta
mementoro (Izal, 1727). BOEsal 221.
mementotto. � Dim. de memento. � Ez nuela mementotto bat ere begien aitzinetik galdu nahiko. Birjin 518.
Hortan eman diteke etzan-aitzinekotzat seinalatua den mementotto hura. Dh 59.
memeria. "(S-saug), ramassis de gens, pègre, plèbe" Lh.
memnotar. "Memnonidas, aves fabulosas" Lar.
memor (G-azp? ap. A), mimor (V-gip ap. A e Iz ArOñ). � "Orzuelo" A. "Mimor, mímorra, el granito del borde
del párpado" Iz ArOñ.
memorable. � Memorable. � Konserbatzeagatik sekulan akzione ain memorable bat geroko denbora guzietan
(B, s. XVIII). BOEans 887.
memoratu (BN-lab, S). Ref.: A; Lrq. �1. "Volver en sí, cobrar el sentido después de un desmayo" A.
"Reprendre ses sens" Lrq. �2. "(S; Foix), se rappeler" Lh.
memoria, memorio. � Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur ya desde los primeros textos. La forma
propia de la tradición meridional es memoria (memori en algunos bersolaris guizpucoanos del s. XIX y en
Uztapide, Aresti y Salaverria). En los textos septentrionales se documentan tanto memoria como memorio desde
los primeros textos, siendo algo más frecuente la segunda. En DFrec hay 11 ejs. de memoria, meridionales. �1.
Memorial; inventario. v. memorial. � Memorian daroaezan gauzak erosita [...]. fJZ 99. Huna nun den nik
behar dudanaren memoriua: esko, larru, liñoa, kobrea. "Le memorial". Volt 179. Emanes gero erregeri
memoria bat artan aditzera ematen diogula zer deseatzen dugun. Ber Doc 135v. Memoria ene [u]gazaben trapu
ikuzleak eruan egizanena. Mic 14v. Trevouxko Memoria famatuetan, antxe datoz atereak eta isuriak euzkeraren
alde esan ditudan guziak. Lar, carta a Gandara 162.
�2. (Lcc), memorio (SP, Urt I 191), memori (V-ger, AN-ulz). Ref.: Iz Ulz (jangoikuak); Holmer ApuntV.
Memoria, facultad de recordar (en algunos ejs. de Xenpelar 'entendimiento'). "Memori txarrá daukét" Iz Ulz 434.
� Tr. A partir de la segunda mitad del s. XIX, su empleo se reduce a escritores meridionales, casi
exclusivamente a autores populares y bersolaris. � Bere irudi propiara gure arima kreatu / memoriaz,
borondatez, endelgiaz goarnitu. E 11. Haren beraren ungi retenitzera eta edukitera gure memorioak moldatu eta
konfermatu. Lç ABC B 2r. Adimendua itsutu zaikala, memoria nahasi zaikala. Ax 358 (V 237). [Bekhatuak]
flakatzen du memorioa. Ib. 83 (V 57). Eta fida ezpazara zure memorioaz eskiribuz emazu. SP Phil 24 (He 23
memorioaz). Memoria, entendimentua ta borondatea. Cb CatV 60 (CatB 80, CatLlo 83, CatBus 36, CatAe 66,
CatR y CatSal 67, CatUlz 52 memoria, Añ CatAN 62 memoria edo oroipena). Memorio güti dütener erakatsi
behar zesten aktuak. CatLan 160. O zer memória, ikastekó kóplak ta kánta banoak! LE Prog 116. Jaungoikoak
eman dizue memoria edo oroimena beraz akordatzeko. Gco I 394 (v. tbn. II 60). Zentzua arras flakatua /
memorioa galdua. Gy 170. Etzeukan memori illa. Xe 370. Anima galdu baten [...] / naigabe aundiyak / zer diran
eziñ konsideratu / gizonaren memoriyak. Ib. 385. Argitasun au memoriyara / ango maisuak emana / orientalen
kristau egin zan. Ib. 335. Ederki asko betia dauka / memoriko almazena. PE 29. Azkarra dago memoriz. Ib. 28.
Memori argiya du. AzpPr 113. Memori trebia. Ib. 115. Begiyak ernai memori ona. Tx B I 25. Memoriya auldu, /
izketa moteldu. Tx in Imaz Auspoa 24, 139. Gure memori flakoan. Arti MaldanB 229. Memoria galtzen bezala
du. Larz Senper 92. Sugarrak zonbat eta zonbat etzauzkan lurrean etzanak, nahasiak, memorioa galduak. Ardoy
SFran 154. Au zer dan ezin esan lezake / nere memori urriak. Uzt Sas 321. Etzuan iñoiz memoririk galdu. Ib.
315. v. tbn. Mat 233. Ber Trat 59v. Harb 187 (125 memorio). Cap 115. OA 133. Arz 45. El 15. Iraz 45. SermAN
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
279