Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
meditazione bat. SP Phil 504. [Obra eder hau] autorak egiñ tuen meditazione luze batzuen efetu bat dela. In Ch
pról. Eta atenzionerekin heien gañean meditazioneak egin. Mih 86. Egin egunean hirur meditazione. Dh 63.
Ongi izanen da meditazioneak egitea gizonaren laur azken finez. Ib. 63. Hekien gainean meditazione on bat
egitea. Ib. 58. Egizü beste egünez beno haboro meditazione. UskLiB 78. Meditazione hau ongi egitekotzat. MarIl
62. Egin dezagun [...] meditazione pixka bat egun guziz. Jnn SBi 83. v. tbn. He Gudu 142. Brtc 10. Mg CC 190.
Jaur 110. Meditazino: Harb 43.
- MEDITAZIO-GAI. Tema de meditación. � Badugu emen, alafede, ikasbide marduleko meditazio-gaia. Vill
Jaink 129. Ez da meditazio gai alferra. MIH 380n. Meditazio gai egokia. MEIG III 110.
- MEDITAZIOKO. (Adnom.). � Meditazioneko gradurik gorenean. SP Imit III 51, 1. Meditazioneko denbora.
AR 156. Meditazioneko exerzizioa. Dh 93. Meditazioneko pratika salbagarritik urruntzen. Ib. 93. Erregla horren
aplikazionia meditazioneko süjet orori partikülarrian. UskLiB 65.
mediterraneotar, mediterranetar. � (Adj.). Mediterráneo. � Mediterranetar enda labur bat, Ipar Afrikatik
jina. Mde Pr 221. Mediterranetar handiak. Hauek ere Ipar Afrikatik etorriak, Megalitoen kulturaren ekarleak
izan ziren. Ib. 221. Mediterraneotarren gorrotorik eduki gabe. Arti Ipuin 45.
meditu (AN-5vill ap. Echaide Nav 78). � Medir. � Nere animaliya / dago indartsua, [...] / ez bazaio meditzen /
obeki pentsua, / ostikoren batekin / ilko dik atsua. Noe 62.
medium. � Medium. � Mediuma transan dagoela, konortegabe. Mde Pr 331. Mediumaren indarrak du ekarri
[gauzakia]. Ib. 336. � Ikertzalea ohartzen da [...] hurbil dagoela neskatila edo mutil bat, berak uste gabean
mediumean ari. Mde Pr 337 .
mediumtasun. � Cualidad de medium. � Ezen gazteak gizaloratzen direnean, mediumtasuna baletorkieke
zenbait aldiz. Mde Pr 337s. Ezen bere mediumtasuna lanean den gehienetan, egoera berezi batean dugu medium
delakoa. Ib. 320.
- MEDIUMTASUN-ALDI. � Mediumtasun aldietan entzuten diren hotsak. Mde Pr 337.
medizina, midizina (SP), miritzina (SP, Urt I 102), miizina, medezina, melezina (Lcc), merezina, meretzin,
meretxin. � Tr. Documentado desde Leiçarraga tanto al Norte como al Sur; son muy escasos los ejs. del s. XX.
Axular emplea medizina y midizina, y Astarloa medizina y medezina (menos frec.). Hay tbn. medezina en
Lazarraga, Capanaga (62), Tartas (Arima 58) y Belepeyre (I 89); midizina en Materre (110); miritzina en
Pouvreau; miizina en Duhale, medeziñ en Xenpelar (quizá metri causa), merezina en Mendigacha y Berrondo, y
meretziñ y meretxiñ en Urruzuno. En DFrec hay 6 ejs. de medizina. �1. Medicina, medicamento. "Miritzina,
medecine, edaria" SP. "Midizina eskuarra, medecine prête, à la main" Ib. "Cataplasma, implestrua, miritziña"
Urt IV 294. Cf. merezima. v. botika (2). � Spirituz eri diradenén medizina bat eta remedio bat dela. Lç Ins B
4r. Suplikaetan natxazu degidazula remedioa emun, medezinea zu zarean gero. Lazarraga 1152v. Eman zerauen
anhitz midizina eta erremedio. Ax 109 (V 72; 570 (V 365) medizina). Zauri handiek denbora luzetako miizinak
galdetzen dituzte. Dh 463. Obedizazu midikua, haretzatzu miritzinak. SP Phil 196. Medizina osagarriak. Añ
LoraS 14. Emongo deutsaz biar dituzan osagei edo medizinak. Astar II 222 (II 18 medezina). [Betroiak] sabelian
du miñ / iñork ase eziñ, / artuari muziñ, / eztu nai edoziñ; / atzetik biar ditu / zazpi medeziñ. Xe 295. Zertako
bada orain agindu / dieta ta meretziña? Urruz EE 1881c, 216. Eskerrak botigako mereziner. Mdg 122.
Sendatzeko bear du / artu meretxiña. Urruz Bertsol 8-5-1932, 212. Merezina dalakoa eman omen zioten elururez
eta ondarrez egiña. "Una destas que llaman melecinas". Berron Kijote 169. v. tbn. LasBer 16. El 65. FLV
1988, 273 (Larrainzar, 1905). Osk Kurl 119.
�2. Medicina (ciencia). � [...] esaten du Hipokrates, medizinaren gurasoak. AA III 374.
- MEDIZINA-XAFLA. "Agglutinamentum, miritzin xafla" Urt I 431.
medizinal. "Medicinal cosa, gauza medizinala" Lcc.
medizinatu, midizinatu, miritzinatu (Urt). � Medicarse. "Cataplasmare, miritziñatu, implestratu" Urt IV 296.
� [Midikua ere] bertzeren abisuz eta ordenantzaz midizinatzen eta errekaitatzen da. Ax 319 (V 211).
medizinatxo, meretzintxo. � Dim. de medizina. � Jarri ezazu dietan / bazkari-ordez meretzintxo bat / urakiñ
amabietan. Urruz EE 1881c, 216.
medo. � Medo, natural de Media. v. mediar. � An arkitzen ziran partoak, medoak eta elamitak. Lard 481.
Medoen lurraldea. Ibiñ Virgil 85. v. tbn. IBe Act 2, 9.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
262