Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
II (Adj.). �1. (BN ap. A � VocBN; Gèze). "Fourchu" VocBN y Gèze. "Ahorquillado" A. �2. matxarda (G-goiazp-to
ap. A), motxarda (-ia det, V-gip ap. Iz UrrAnz). "Lenguaraz, criticona" A. "La mujer ligera, dura y
charlatana" Iz UrrAnz. �3. matxarda (G-goi). "Mujer pegajosa, en el sentido de fácil en echar la mano y agarrar
o tocar al hombre" Gketx Loiola. �4. motxarda (V-gip). "Dícese de las niñas revoltosas y de carácter. Nungua
da neskatilla motxarda belendriñ au?" Elexp Berg.
matxarra. v. matxarde.
1 matxarratu (L-côte, BN-baig ap. A; VocBN, Dv), matzarratu. � "Faire rôtir les galettes de maïs au feu, sur le
gril à ce destiné" VocBN. "Hacer asar las tortas sobre una parrilla a mano" A. � [Gasnaren] bi alderdiak horitu
eta matzarratuxe direnian, ustei barneko inguruniaren aldi, gisa berian jokhatuz. GH 1935, 13.
2 matxarratu. "(L-côte), desportillar, romper el morro de un jarro" A.
1 matxarro (L-côte, BN-baig, S; VocBN, Dv, H). Ref.: A; EI 385. � "Parrilla con mango y sin pies en que se
asan las tortas delgadas de maíz" A. v. matxarde I (5). � Matxarro berri bat. HerVal 142. Matxarro bat
buruberritu. Ib. 157. Matxarroan erretako berengenak. Or Mi 89. Etxolatik yautsi zuzun behin artzain bat bere
puskak harturik, bena matxarroa etxolan hantzirik utzi zizin (BN-ciz). A EY II 415. Aratsean xerri-zango bat
ukan zuten matxarroan errea. GAlm 1957, 59.
2 matxarro. "(S-saug), fourchée de branches et de fascines pour four à chaux" Lh.
matxarrokari. "(S-saug), ouvrier qui met les fagots dans le four à chaux" Lh.
matxartu. v. matzertu.
matxate. v. matxite.
matxati. v. mahatsati.
1 matxatu (Lar, Añ). � Machacar. "Machar" Lar. "Remachar" Añ.
2 matxatu (L-côte ap. A), matsatu (S (Foix) ap. Lh). � "Masticar" A.
matxekor. "Coquillage" Lf GAlm 1957, 33.
matxer. v. 1 matxar.
1 matxet. "(V-m), zurdo" A.
2 matxet. "(V-ger), cierta vela muy pequeña, algo mayor que la llamada burriketa txiki" A.
matxetada. "Machetazo" Lar.
matxetaina. "Matxetaiña (V-m), la [manzana] más pequeña y temprana" A (s.v. sagar).
matxete. v. matxite.
matxetin. "Matxetiñ (G-to), camorra, gresca" A.
matxika-belari. � Roedor de mallas (empleado como nombre propio). Cf. matxikatu. � Matxika-belari
bihurtzen da fiña / gathu presunera-gana. "Ronge-maille retourne au chat". Gy 246.
matxikatu (BN-mix, S ap. Lh), matzikatu (L ap. Lh; Dv), matsikatu (S (Foix) ap. Lh). �1. "Aplastar y
deformar un objeto con las manos o con los dientes" A. "Écraser" Lh. �2. "Matxikatu (L-côte), atarazar, dar un
tajo a las castañas para que cuezan mejor" A. �3. Golpear con fuerza. � Hazpandarrak bere zafla handiez pilota
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
227