Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
matsol. v. mahatsol.
mats-pil. v. mazpil.
matsur. v. mahatsur.
matsutsa. v. 1 masusta.
mattalazo. v. matalaz.
matte. v. maite.
matto (R-uzt ap. A). � (Dim. de ma). "Beso en la mano. Se dice aún fuera del lenguaje infantil" A. v. 1 matxo.
� Mutil bana artuta / festatik etxera / [...] matto goxuak eman / askoren antzera. Auspoa 93, 128.
matu(e), matuin. v. matoi.
matuka (BN-mix ap. A), matoka (BN ap. A; Dv). � "Tierra formada de abono, arena y cal" A.
maturia (Lar, Añ, Dv (G)), maturi (G? ap. A; H (G)). � Escrófula. "Lamparón" Lar y Añ. � Maturiak, txoriak
eta beste onelako aunditsuak biguindu bear dira loizokiakin. It Dial 79 (Ur lanparoiak, Dv ithurriak, Ip
gohenüzürrak). Urdallekoarentzat, maturia eta beste miñentzat. Ib. 79. Maturi edo lanparoia. Arr ASIgn 24 (ap.
DRA).
maturiadun, maturidun (H). � "Écrouelleux, scrofuleux" H.
matust. v. 1 masusta.
matuta. v. matutia.
matutia (Lar), matutina (T-L), madubi (Lcc). �1. (Pl.). Maitines, oración del amanecer. "Maitines" Lcc y Lar.
"Matines, matutinak" T-L. � Matutina gau-erditsu inguruan hartua. EZ Man II 43. Bere orenak erraitera, da
iakiteko, matutinak [...] eta konpletak. Harb 431. Zazpi orduak derizten Dabiden Salmoak edo kantak; eta dira
Bezperak, Konpletak, Matutiak, Prima, Terzia, Sesta eta Nona. Ub 164. Nik han matütiñak / khantatüren tiñat.
Etch 278. Gure elizkizun zaharrak, matutiñak, meza, bezpera eta eliz-bira latiñez izan nahi ditugu. Mde Pr 253n.
v. tbn. Matutina: Hm 40s. Arg DevB 23. � (G-to; -i G-azp), matutina (G-azp), matuta (G-azp-goi-to-bet). Ref.:
A (matuta); AEF 1924, 79; Gketx Loiola (matuti, matutiña). (Sing.). "Campana del alba" A. "Matutiya, el
Angelus de la Aurora" AEF 1924, 79. "Campana del alba; toque matutino del ángelus. Matutia jo. Matutia ari
da" Gketx Loiola. � Sorgina ezin igitu izaten ei da matutea jo ezkero. A EY I 379. Alan, alan / matutiak goizan /
egun berrira deitzen / du esna gaitezan. SMitx Aranz 11. �2. "Matutiñ (L-ain), gresca, camorra" A.
matuts. �1. "Neska matuts ori! ¡esa chica revoltosa, inquieta!" Ayerb EEs 1915, 222. � Ta, or datorren [ollo]
matuts, suats, ori...? "Revoltosa". JKort EuskOl 1931, 38. �2. "Pisua, nagitsua, astuna. Euri matutsa, lluvia
espesa" Ayerb EEs 1915, 222.
matutu. v. matatu.
matxain. "Traía por sus armas cinco destrales o hachas de carpintero [...] porque en vascuence tanto quiere decir
matxain como en castellano 'machano'" IC II 470.
matxakaran (B), maxakan (G-goi-to), matxakan (G-to). Ref.: A; SMuj EEs 1921, 27; Iz To (matxakanak);
Izeta BHizt2. � Endrino. "Sasi oi matxakaranaz betea dago" Izeta BHizt2. v. basakaran, maxaran. � Arañón.
Cf. VocNav s.v. machacarana. � Maxakana (baxarana) bezin ttiki ta gaxi. Garbiz EEs 1929, 101.
matxakarandu, maxakandu. � Amargarse. � Aspaldian nere biotza maxakandua dabil, ta minkatz-aldi onetan
bertatik jausten dan aleak naitaez garratz ta gaxia izan bear. Garbiz EEs 1929, 101.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
225