Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
makobil. "Circunferencia" BeraLzM. � Egan, behe-samar zalea, bazekik goian ere makobil ederrak egiten.
MItziar Txoriak 11.
makodi. � "Makodi bat, artoa eiotzeko arri biribil bat" EEs 1928, 225. � Egurra pillatu zuen arresi-ondo,
makodiak ipiñi zituen eta auen azpian gordeta, porrika. EEs 1918, 225.
makoka. � Doblándose, agachándose. � Zinkurinka, saltoka ta makoka dabil nexka bordaria. 'Se ploie'. Or Mi
23.
1 makol. v. makola.
2 makol. "Tabla semicircular para talos (AN-erro)" A Apend.
makola (SP, Dv, H (det.)), makol (A). �1. "Sorte de bâton à croc, servant à tailler l'ajonc et la fougère" Dv.
"Palo terminado en gancho, con el cual se siega el junco y el helecho" A, que cita a Duvoisin. v. kakola. �2.
(det., Lar, H). "Pinas de rueda, makolak" Lar. "Makola, que significa el círculo de la rueda, que se hace de sus
pinas o las pinas en círculo que llamamos makolak" Ib. (s.v. macolla). �3. (Dv, H (det.)), makol (A). "Ganchos
de madera que llevan las acémilas para transportar cargas" A, que cita a Duvoisin. v. kakola. �4. (H (det.)).
Muleta. "Béquilles. [...] Échasses" H. v. makulu. � [J. Kennedy] 1948-ean, [...] makolak besazpian, xanket
dabila bozketa eta deputatu sartzen da. Herr 17-11-1960, 1. �5. "Au fig., personne mal faite de corps, difforme"
H. �6. "Personne mal faite, inégale, difficile de caractère" H.
makolatu (H). � Doblarse, torcerse, arquearse, encorvarse. "Atzak makolaturik, ayant recourbé les doigts en
forme de griffes crochues. Adinarekin erhiak makolatzen dira, avec l'âge les doigts se recourbent, se difforment"
H. � Hirurgarrenak ikusi ditu haur zango-beso makolatutako nigar-egingarriak. Prop 1911, 129 (ap. DRA).
Huna orai aihen ihartu makolatu hauk, Mahumaren eta Ingumaren beso ihartuak ditezke. Barb Sup 116.
makolina. "Hunek asmatu zuen makolina, erdi-piano, erdi-xirribika soinu-tresna bitxi bat" Lf ELit 336.
makon (V-m ap. A y AEF 1960, 21). � "Guaito, cabruza, pececillo de entre peñas negro y malo para comer" A.
makor (L ap. A � vEys; SP (-kh-)). � "Durillon" SP. "Callo" A. � Katxo eta makor: asko jendek baba suerte
horiek dituzte partida eta beti karioek saltzen dituzte sendagailu mota hainitz heien kentzeko. GAlm 1962, 61
(ap. DRA).
makor. v. 1 makur.
makordura. "(S; Foix), contusion" Lh.
makoska. � Treñeroaren mutur zorrotzak bagaren bolunpiyoa edo makoska ebakiyaz, noizbait ere kai-barruko
ur otxanetara eltzen zan. Elizdo EEs 1925, 214 (DRA interpreta como "tumbo, ondulación de la ola").
makotasun. "Curvatura" Dgs-Lar 5.
makote (B ap. Izeta BHizt2). � "Makotia, torpeagoa, lurra iraultzeko, iru ortzeko atxurra bezela (AN-gip)"
(Comunicación personal). "Horca curvada. Makoteakin aitzen gara" Izeta BHizt2.
makotu (V, L-ain, BN; Urt I 275, Dv, H). Ref.: A; Iz ArOñ. �1. Arquear(se), encorvar(se), doblar(se),
torcer(se). "Sudurra makotu (BN-baig), arquearse la nariz" A. � Aztaparrak zalui makotuak beregana (198).
LE-Ir. Sudurra luze ta makotuba, begijak txikijak. Kk Ab I 30. Inguruetako zumartxuri garaiak makotzen
zitunak. Or Mi 83. Makotu zait biziki / musuko sudurra. Bera EEs 1914, 262. Bigarren mendeko idatzi batek dio
gizon ttiki bat zela (Paulo), kaskosoil, zango makotuak, sudur handi batekin. Zelaiberri Herr (ap. DRA). Makoa
etzan besterik adaska ausi-gaitz makotu edo okertua baño. Larrak EG 1958, 371s. Lerroketari bat-batean
beharkizun izkutu batek makotua izan dela igartzen zaio. "Su trazado es súbitamente oblicuo". MEIG IX 129 (en
colab. con NEtx). Azpikeriz luzatuak eta makotuak diren lan-gaietarainoko guziei. "Dobladas". Ib. 128. �2.
"Remover la tierra con el horcón" Asp Leiz. �3. "Makotuta, rendido, agotado de cansancio" Iz ArOñ.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
22