Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
materiadun, materdun. �1. Purulento. � Bada kendu ziozkan bere zauri materdun ta eritasun guziak. Mb IArg
I 195. �2. Material, dotado de materia. � Materiadun izakia, toki eta une jakin batean kokaturik bizi da. Vill
Jaink 66.
materiagabe, materigabe. � Inmaterial. � Izaki materi gabea ezin, beraz, materiatik etorri. Vill Jaink 70. �
(Uso sust.). (Lo) inmaterial. � Ulermenarekin materi gabea atzemaiten baldin badut. Vill Jaink 67. Materia
gabearen almena, fakultatea. Ib. 65.
- MATERIAGABEKO. Inmaterial. � Materigabeko izaki oiek. Vill Jaink 66. Gure arima illezkorra eta materia
gabekoa dela. Ib. 59. � (Uso sust.). � Materi gabekoa sortzea, izaki orokorrak eta abstraktuak moldatzea. Vill
Jaink 72.
materiagabekiro, materigabekiro. � Inmaterialmente. � Izaki batzu [...] materigabekiro, izpiritualkiro sortu oi
ditugu gure buruan. Vill Jaink 65s.
materiagarri. Figura en SP, sin trad.
material. � Tr. Documentado en textos septentrionales y meridionales. En DFrec hay 60 ejs. de material y 7 de
materiale. �1. (Adj.). Material. � Ogi eta mahatsarno material ikhusten, hunkitzen eta gozatzen ditugunak. Lç
Ins F 5v. Minzo naiz Eliza material hetan biltzen diren iende bathaiatuaz. Mat 66. Mundu material
desberdinetan. Mde Pr 351. Evoluzio material baten elburua. Vill Jaink 73. �2. (V-gip), materiale, materiel (Vgip).
Ref.: Etxba Eib; SM EiTec1 (ultzegiña); Elexp Berg. (Sust.). Material. "Ultzegiñak, materixalan faltaz estu
ta larri ei dabiz" SM EiTec1. "Materiala aiuntamentuak ipintzen dau eta eskulana noberak" Elexp Berg. �
Gobernadore jaunen / disposizinuan / dagoz materijala / fabrika guztijan. DurPl 113. Aginduten deutsanari
badatorkijo kalterik gei edo materijaletan. Astar II 161. Badire zurginak holako baten egitea beren gain har
lirotenak [...] oro berek forni, eta oraino merkeago, zerbitzatu eta materiala berentzat geldi. Zby RIEV 1908, 87.
Zurginek gastatan dei berze materialetan adornu isartako. Mdg 131. Materiale zeñekin egiten dan imajiña
(Larrainzar, 1906). FLV 1988, 283. Eman ezkero materiala [...] / denborarekin egingo nuke / Markesen
palaziyua. Tx B 44. Iñor pasaiten ote zan material [zur] orrekin (V-gip). Gand Eusk 1956, 207. Materialak sarri
berotu biar. SM Zirik 69. Nik beti saltzen ditut / material fiñak [esnea]. Xa EzinB 104. � "Dícese de los troncos
destinados a la serrería. Guk apartatzen dou ba, materielerako ero papelerarako" Elexp Berg. � Nere asto zar
triste gaixoa / ez material biguña. Noe 29.
materialismo, materialismu. � Materialismo. � Gaikeri edo materialismoa. Eguzk GizAuz 47. Utsaren urrengo
baita materialismuak bere alde atera dezaken guztia. Vill Jaink 67. Materialismoarekikoa ez zait, egia esan,
gehiegi axola. MEIG VI 115. En DFrec hay 4 ejs. de materialismo.
materialista. � Materialista. � Guztia geia dala diñoen geitarrak edo materialistak. Itz Azald 206.
Materialistek erranen dute, eskierki, herrien sineskeriak baizik ez direla. Mde Pr 270. Nik eskolan maiz aditzen
nituan irakasle materialistak. Vill Jaink 35. Bunge da, dudarik gabe, materialista. MEIG VI 115s. En DFrec
hay 4 ejs.
materialki. "Materialmente" LE Doc voc.
materiatar, materitar. � Material. � Beste izaki batzuk, berez materitar izanarren, materigabekiro,
izpiritualkiro sortu oi ditugu. Vill Jaink 65.
materiatasun. � Materialidad. � Materiatasunez gabetua aurkitzen da orain. Vill Jaink 66.
materiatsu. "Plein de pus" Lh.
materiatu (SP, VocBN), materitu (-ttu AN-larr ap. Asp Leiz2). � "Formarse pus en la herida" Asp Leiz2. �
[Job] arkitzen zen orduen okollu bastar arretan materiturik eta podre bat egiñik (Intza, 1801). ETZ 179. � Esnea
[...] horitzen eta materiatzen da, usain tzar bat botatzen duela. Gatxitegi Laborantza 169.
materiazale, materizale. � Materialista. � Materiazale mekanizaileek diotenez bestalde. Mde Pr 350s. Gaurko
gizarte materizale ontan. LMuj BideG 14.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
219