Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
- MASAILA-ERTZ. Mandíbula. � Zure senar gizajoan masalla ertzak ase eta betean dabillela. Apaol 119.
- MASAILA-GORRI. De mejillas coloradas. � Yontxu iru urte t'erdiko mutil masailgorri bat dezu. EgutAr 5-5-
1958 (ap. DRA).
- MAZELA-KOSKO. "Pómulo (L). Lander" DRA.
- MAZELA-HORI. "Korkoiñak lau gisatakoak dirade: [...]; lema-txotinak, maxel-ori txiki txikiak [...], de
branquias rojas" A (s.v. korkoin).
- MASAILA-TARTE. Zona entre las quijadas. � Masail-tarteko aragia. "Carne que en las quijadas tenía". Or
Tormes 39.
- MUSU-MASAILA. v. musu.
� Etim. De lat. *maxella.
masailakaldikatu, maxelakaldikatu. � Abofetear. � Bendatu zabeilarik geroz begiak, abofetiatan zabein edo
maxelakaldikatan zein. Hual Mt 26, 67 (Samper ematen ziazkotzien bofetadak).
masailako (G; -alla- H), mazelako (BN; SP, Urt I 470, Ht VocGr 426, VocBN, Dv, H), masaileko (G; Lar, Añ
(G)), maxallako, maxelako (H), mazeleko (B), mazalako (BN-arb), mazallako (H). Ref.: A (masaillako,
masailleko, mazelako); Gte Erd 114, 304. � Bofetada. "Bofetada", "pescozón", "sopapo" Lar y Añ. �
Masallekoz desonratua. Cb Eg III 289. Ematen dio Obispoak konfirmatzen danari masalleko bat. Ub 197s.
Kruelki ezarri darotzu / bisaian mazelakoa. Gç 84. Eta muthillek mazelakoak ematen ziotzaten. He Mc 14, 65
(Ker matraillako; Dv y Leon mazelakoka). Zenbat bear-ondoko edo masalleko etzituen Jesus Onak artu? Mb
JBDev 15. Eman zion etsaiak juduari belarrondoko edo maxallako ikaragarri bat. Mg CC 224 (249 masallako).
Masallako edo belar ondoko gogorrakin eritua. Gco II 28. Eman ziozkan anitz masalleko eta ostiko pobreari. LE
Urt 333 (ms. 118v bofetáda). Erho marxantaren eskutik harturik / mazelako fin bat hari bi brazekin. Gy 196.
Mazelako bat eman. Dv Act 23, 2 (IBk muturreko). Masallako bat eman zioten. Lard 524. Masallako izugarri
bat masallako ura. Mayatzeko illa 20. Eman zion mazelako bat, noizpeit ixil zadiela. Jnn SBi 70. Andriari sei
masalleko eder erregalatzeko. Iraola 36. Masalleko bat erantsiz neska errukarriari. Etxde AlosT 26. Zer
mazelakoa bilduko zuen don Alvaro "kapitainak"! Ardoy SFran 305. v. tbn. Masaileko: AJauregi EE 1885b,
216. Ir YKBiz 475. EA OlBe 111. Ugalde Iltz 48. Mazelako: Prop 1876-77, 18.
masailakoka (-alla- H), mazelakoka (SP, Urt V 309, H), masailekoka, matsailekoka, maxelakoka (H). � A
bofetadas. "Mazelakoka hari dira, ils s'entresouffletent" SP. � Satanen aingeru bat bezala niri mazelakoka
haritzeko. He 2 Cor 12, 7 (Lç ene bufetatzeko, Bibl ene zaflatzeko). Asi zitzaizkan masallekoka. AA III 119.
Masallekoka, golpeka, oñ puntadaka [...] ta beste modu gaiztoetan [...] tratatua. Echve OngiB 75. Mazelakoka
ibili dut nere Jainkoa. Dv LEd 112. Masaillekoka erabiltzen niñun. Etxde JJ 143. Masaillekoka lurrera bota.
Ugalde Iltz 49. Zaintzaileek ere masailekoka hartu zuten. IBk Mc 14, 65 (Dv y Leon mazelakoka, Or e IBe
masailekoka, Ol matsallekoka; He mazelakoak ematen).
masailakokakizun, mazelakokakizun (H), maxelakokakizun (H). � "Qu'il faut accabler de soufflets" H.
masailakokatu, mazelakokatu (H), maxelakokatu (H). � "Frapper à soufflets répétés" H.
masailakoztatu, mazelakoztatu (SP). � "Souffleter" SP.
masailalde (-alla- H), mazelalde (Hb ap. Lh, H), masalla alde (H), maxelalde (H), mazallalde (H). �1. "1. le
côté de la joue. Mazelaldetik lothu zait, il m'a saisi du côté de la joue; 2. joue" H. � Eskini zuen masalla aldea
kolpeak eramateko. Mg CC 254. �2. mazela alde. "Mazela aldetik iausten den uharra, le torrent qui descend du
côté du penchant" H.
masailatsu, mazelatsu (H), maxelatsu (H), mazallatsu (H). � Mofletudo.
masailatxo, masailtxo. � Dim. de masaila. � Bere masalltxo bietan musu gozoak eman, eta esan zion [...]. Arr
GB 113.
masailezur, mazela-hezur (Hb ap. Lh, H), maxelezur (Sal ap. VocPir 227), maxela-hezur (H), masalla-hezur
(H), mazalla-hezur (H), masalla-azur. � Mandíbula. � Iriki omen ziozkan masalla-ezur biak arras. Izt C 252.
Oriek ere masailezurra, gure antzera, zorrotza daukate. A Ardi 13. Ik ezin esan daikek nor dan ire adiskide;
zabaldu ire masalla-azurrok ostera be. Larrak EG 1959, 207. Glaukus-en lo-adarrak [behokak] beren masailezurrekin
zatitu zituten garai artan. Ibiñ Virgil 99. � "Pommette [...]. Mazela hezurra gorria du sukharra
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
200