Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Marti kakatsu, april ederrean sartu naiatzu (V-m). A EY III 160. v. tbn. Akes Ipiñ 10. BEnb NereA 200.
- MARTI-ANDRA MARI. v. andre.
- MARTI-GARI (V-arr-och-gip). Ref.: A; Iz ArOñ. Trigo de marzo, trigo marzal. � Artatxea edo artatxikia
(erderazko mijo) marti-gariaz batera ereiten dabe Araban. A Ezale 1897, 326.
- MARTIKO HIL. Mes de marzo. � Umiak aziteko gorde biar dira Martiko illian jaijo diranak. Ur Dial 100 (It
epaillean, Dv martxoan, Ip martxuan).
- MARTIKO OILAR. Gallo de marzo. "Es el gallo nacido por marzo de un huevo puesto en el mismo mes" AEF
1921, 94n. v. marti-oilar. � Bildur aundije eukan zer jazo bier ete jakon eta artu martiko ollar bat, eroan
zubijen ondora eta esan eutzan: martiko ollartxu gorrije / balijeu zakidez balije (V-ger). AEF 1921, 94.
� Etim. De lat. martius.
2 marti (V?, G? ap. A), marrati (Bera). � "Guerrero" A, que cita a Astarloa. "Desafiador, guerrero" Bera. �
Gudari edo marratiak itxasoa goratutea lurraren txikitasuna neurtutearren dalakoan egongo litzakez. A BeinB
55.
martiarri. "(V-ple), piedra que se arrastra en pruebas de bueyes" A.
martier. v. martiri.
martii. v. 1 marti.
martilairu. "Apiastra" Urt II 164.
martilikazione. "(S; Eskual 12-9-1924), mortification" Lh.
martillo, -tilu. v. marteilu.
martimullo (AN-gip, L-côte-ain ap. A; vEys (L)), martin-mullo (Lc ap. A; -ulo H), martimulu (BN ap. Lh). �
"Rodillo" A. "Tronco que se arrastra en el campo para desterronarlo" Ib. "Sorte de brise-mottes primitif" Lh. v.
matamullo.
martin (V-m, G-bet, AN-gip). Ref.: A; Altuna Euzk 1931, 649. �1. "Cierta ave marina, vulg., roldón.
Seguramente uno de los nombres bautismales que penetraron antes en el país" A. �2. "(V-m, G-bet), martín
pescador" A. �3. "Martina, pingouin commun (le). [...] Gure itsas-hegietako hegaztina dugu segurki martina"
Dass-Eliss GH 1925, 276. �4. "Surnom que l'on donne au bélier. Martin, kosk!, martin, cosse!" Lh. Cf. infra
MARTIN-KOSKA. � Pünimentü handi baten irriskia ümen lüke ihurk ere "martin" jo baleza, ardi zunbait
klikatü lükelakoz. Herr 16-7-1965, 3.
- MARTIN ADAR-HANDI. "(G-to), un insecto" A.
- MARTIN-ARRANTZALE (G ap. A; Arzdi Aves 162). Martín pescador. "Hainitz eskualdetan martinarrantzalea
erraten diote ur-xori gorriari" Dass-Eliss GH 1923, 419. "Alcyon, ondar-txori, erderaz martinarrantzale"
Ibiñ Virgil 106. � Tximenetaren gañean martin-arrantzale deritzaion txoria zegoan bizirik gabea.
Anab Don 224. Martin arrantzalearen kabia. MItziar Txoriak 73.
- MARTIN-GELDI (G-azp). "Lento, parado, tortuga (fig.). Au martin-geldia! ez dik olio askorik ankatan" Gketx
Loiola.
- MARTIN-KONTRA (G-azp). "Contradictor. Au martin-kontra! Sekula ez besteek esaten dutenakin konforme"
Gketx Loiola.
- MARTIN-KOSKA. "On emploi l'expression de martinkoska, pour traîter quelqu'un de têtu" Lh.
- MARTIN-MARIKITU (AN-gip). "Un insecto (cerf volant?)" BU Arano.
- MARTIN-MONGOLO. "(G-to), arador, insecto" A.
- MARTIN-ONTZ. "(AN-gip), martín pescador costanero y más blanco que el ordinariamente llamado martin"
A. v. supra MARTIN-ARRANTZALE.
- MARTIN PESKADORE. "Alcedo" Urt I 478.
- MARTIN-SALTALAGAI (G-nav). "Saltamontes" Ond Bac. v. martinsalto.
- MARTIN-SALTALARI (G-nav). "Martinsaltalaiya, el saltamontes" Iz Als. v. martinsalto.
- MARTIN-SALTARI. "(AN), langosta de los campos" A. v. martinsalto.
- MARTIN-TXORI (V-m-gip). Ref.: A; Elexp Berg (markiñota). Martín pescador. v. supra MARTIN-
ARRANTZALE.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
188