Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Ur BulaAl 31. Martinek ezauturik Manuren asmua, / zelan etzan besterik ezpada marrua, / diño "Manu, nai ditut
neuk barriro kontau". AB AmaE 290. Nortzuen arteko marroetan saretu al naute? Ene zoritxarreko! 'Redes'.
Zait Sof 51. Nire aita marroz il zun. 'Engaño'. Ib. 19. �2. (Dv � A). "Se dit d'une personne qui paie de mine et
cache son jeu" Dv. "Se dice del que oculta sus planes, del astuto. Aspaldiko marroa nuan ori (G-to), esa idea
tenía de hace ya tiempo" A (el ej. parece corresponder mejor a la 1. a acepción). �3. (V-ger, B ap. A), marrao (Vger
ap. A), marrau (V-ger ap. A). "Máscara, persona disfrazada" Ib. � Ako marrauaren arpegija dozuna zeuk!
Otx 75.
- MARROA SARTU. "(G), engañar, sorprender" A. � Orduan prinzipeak eta satrapak, marro bat sartu zioten
erregeari. Ur Dan 6, 6 (Dv maltzurki amainatu).
- MARRO EGIN (Sal ap. A). Engañar, hacer trampa, fallar. "Axariak zakurrari egin dio marro (Sal), la zorra ha
engañado al perro" A. � Ez ostu, ez iñori marrorik egin, ez gezurrik esan. Ol Lev 19, 11 (BiblE ez egin
iruzurrik). Muzin heldu izan dira eiztariok, aroak "marro" egin diyela-ta, usoek ezbeitute nai saretan sartu. Herr
20-12-1956, 4. � (Det.). � Txerrenak ete doguz emen? Marroak egiten ete dauskuzuez basati ta Indietako
gizonakaz? Larrak EG 1959, 206.
3 marro. � "(R), insecto" A. Cf. VocNav: "Marro, [...]. Bicho o gusano en general (Bidángoz)". � Bilin-bolaka
jausi zanian / lurrera erle-marrua. Enb 166. Lore apaiñak lupu-marro ta / usoak putre bai ditu. Gand Elorri
102.
4 marro. �1. "(Sal), huero. Gaztaiña kau marro duk" A. �2. "(Sal), parte casi seca de un árbol" A.
5 marro. �1. "Alquerque, juego" Lar. �2. "Marrón, la piedra con que se juega al marro, marrorako arria" Lar.
Cf. VocNav: "Marro, [...]. Juego infantil". �3. "Marrua, subixa, en el juego de la tala el palo inclinado contra la
pared para hacer pasar por su hueco la tala" Iz ArOñ. "Marro, marrua, el puente de palo que se pone en el juego
de txirikil" Ib.
- MARROAN (G-goi ap. A EY IV 350). Al escondite.
- MARRO EGIN. "Esconderse" A Apend.
6 marro. "Recodo de caminos (AN-larr)" A Apend. Cf. marroka-marroka.
marro. v. marru.
marrobi. v. marrubi; marrubia.
marroin (Lar � H). � "Puntos en los zapatos, marroinak" Lar. "Instrument dont se servent les cordonniers pour
prendre la mesure du pied; elle est marqué par des raies" H.
marroix. v. 1 marroiz.
1 marroiz (V-m ap. A), marro(i)x, marruiz (V-m ap. A), marrux (V-ger ap. A). � Andrajoso, ajado,
desaliñado. "Marroiz (V-m), narras (G), maras (V-arr), maiz (Vc) esaten dabe soiñeko asko-erabilli ta
ezainduagaitik" A Ezale 1897, 150b. � Gizon marroix bat, ain ez-euki ta premiñatua ze, ezeukan zegaz iantzi
iaio bear iakon zortzigarren umea. Ezale 1897, 397b. Seiaska marroiz (pobre) baten aurrean. Ag Ezale 1897,
22a. Ez dala jakiñ lekua eta aberatsa, baizik umilla ta marroixa. Ezale 1898, 324a. Gizon marrux edo ez euki
bat. Ib. 364a. Soiñeko marroix, maiz da pistindunakaz. A Txirrist 140. v. tbn. Marrox: Kk Ab I 25. � (Uso adv.).
� Zaldun batek ain ederra ta ain marroiz yantzita ikusirik (V-m). A EY II 21. � (Con reduplicación intensiva;
uso adv.). � Atsotxu bat, marroiz marroiz iantzia. A Ezale 1897, 149b.
2 marroiz (G-goi ap. A). �1. "Balido" A. v. 1 marraka I. �2. Balando. v. 1 marraka II, marroizka, 2
marruka. � Inguratu zaizkiyo / marroiz bildoztxuak. EgutTo 7-1-1921 (ap. DRA).
marroizka. "(G-goi), balando" A.
marroiztu. � Ajar(se). "Marroiztua zer dan eztakianari oartxu bat. Soiñeko bat, [...] zaartutakoan, izen bi
daukaz bizkaitarrez: maiztu ta marroiztu" A Ezale 1898, 45a. � Berrogei urteotan, soñean dakartzun yantzia ez
zaizu marroiztu. Ol Deut 8, 4 (Ker maiztu, BiblE higatu).
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
178