Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
marratik erten gabe. Ag G 101. Zuin-barrenean (marra, muga, raya, marca, límite) datza il adiña bizi. Or Eus
31. Derry-tik (iparraldean) Waterford-erantz (hegoaldean) doan marra baten haraindiko eremu guztian
mintzatzen zen. Mde Pr 236. Gurean marra iragan ere egin zela esango nuke. Vill Jaink 162. Mundua izpirituak
dauka artua. Berak darama xede jakin batera. Xede edo marra ori guk eztugu ezagutzen. Ib. 40. v. tbn. Jnn SBi
375.
�3. (V?, G?, L ap. A; Lar, Izt 71r). Marca, señal. "Nota, marca, señal" Lar. � Beste marra mueta bat ere
ezagutzen da artzaien artean, ardiari ifinten zaiotena [...] zeñari esaten zaion lapur-marra. Izt C 223. Bereala
zabaltzen da barria mendi osoan, onelako edo alako marra belarrietan dauzkan ardia noren artaldean dagoen.
Ib. 226s. Bideak / burdi-marraz eta / abere-apatxen oiñazez / ta ur eta lokatzez, / ustelduta dagoz. Gand Elorri
198.
�4. Marca, registro, récord. � Idiak bi ordu ta erdian egindako marra, gizonezkoak ondu omen zuten iru ordulaurenean.
Izt C 246. Peluquin pantzetarra ludian dan marrik (record) aundiena egiña da. Anab EEs 1919, 245.
Bere marra aurreratzeko asmoa. Id. ib. 245. Arresi-mugak oro gainditu edo zapaldu nai zituzten. Ordurarteko
marra ondua zuten. Zait Plat 55.
�5. "Rodeo (AN-5vill)" A Apend.
- MARRA-ARTEZ. "Rectilíneo, mar arteza, mar zuzena" Lar.
- MARRAK EGIN. "Marrak egin, dar rodeos (AN-5vill)" A Apend.
- MARRAN ARI. "Marran haritzea, jouer (faire) à la raie, à qui approchera le plus d'une raie avec un palet, ou
de grosses pièces de monnaie" H.
- MARRA-ZUZEN. v. supra MARRA-ARTEZ.
� Etim. Probablemente de rom. barra.
2 marra (V arc. ap. A; Zam Voc). � Joya. � Nekaetan dana, marraak ditu. "Quien se trabaja, joyas tiene". RS
504. Bakalduntzako bitxi ta marrik ederrenen tartian gordeteko aginddu eban. Otx 100.
3 marra. �1. Figura en Izt C 232 (sin trad.) en una lista de utensilios de labranza. �2. "(?), objeto" A.
4 marra. "Especie de delantalillo para trabajar" Asp Leiz2.
5 marra. "Combustible, alli = marra" Dgs-Lar 6.
6 marra. � (Empleado como eco de parra, con alteración de la consonante inicial). � Parra ta marra: astoakin
ezkondu bearra (AN-larr). 'Ergelkerietan dabillenak, ezkontza txarra egin oi du'. Inza NaEsZarr 768.
marra-azi. v. marrarazi.
marra-bide. v. marrapide.
marrada. �1. "(V-ger), murmuración" A. �2. "(V-m), ruido al comer" A.
marradero. v. marragero.
marraga (Vc, G-goi-to, B, R ap. A; Lar (+ -gea, det.), Añ (+ gea, det.), H), marga (Lar (+ -gea, det.)). � Marga,
márraga. "Marga, lana burda, jerga con que se hacen medias groseras, bastas, colchones" A. Cf. ConTAV 5.3.1,
158: "Más siete fanegas de maíz en grano en una bota. Y más en dos cubas baçias de embasar sidra y en dos
mantas de marraga (Motrico, 1632)". v. marrega.
- MARRAGAZKO. De márraga. � Praka odolestubak, abarka ta dagokazan kalzerdi marragazkuak ta buruban
txapela. Mg PAb 117.
marragero (Vc, G-to, AN? ap. A; Añ), marradero (V-gip ap. Iz ArOñ). �1. Marraguero. "Pelaire, artesano que
hace la marga" A. "El que hacía mantas para el ganado con lana" Iz ArOñ 173n. � Marrageruben izara latzen
artian atserengo dot goisartian. Mg PAb 66. �2. "Marraderua, persona que se dedicaba a tintorería y limpieza
de ropa" Iz ArOñ 173n.
marrailo, marhallo (S ap. Lh y Lrq; Foix ap. Lh), maraillo. � Ronco, bronco. � Hartzaren oihua marhaillo da
eta mehatxazale. "Sourde". Arch Gram 19. Bena ttüttak ezpeitzian erabilten gizuna, Pette etzen khexü hüxtü
marhaillo baten baizik ez egin ahal ükheitiaz. Eskual 14-8-1908, 3. Jo dü hirur kolpü jakiteko eia marhallo ala
errege-xupit zenez [zeñia]. Herr 7-3-1957, 3.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 166
mende.