Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
1 marmoka. �1. "(V-m), tiempo anormal" A. �2. "(V-m), abatido de calor" A.
2 marmoka. v. 1 marmuka.
marmokatu. "(V?), endurecerse la ceniza" A.
marmol (AN-egüés-ilzarb-olza, Ae, Sal, R; Lcc, Lar, Añ), marmola (Urt I 348, Dv, H (det., V, G)), marbola
(SP, H (det., V, G)), marmore (Gèze), marmor. Ref.: Bon-Ond 138; VocPir 132. � Mármol. "Marbola leundua,
marbre poli" SP. "Marbolaz egina, [...] fait de marbre" Ib. v. marbre. � Tr. Documentado tanto al Norte como
al Sur desde el s. XVII. La forma mejor documentada es marmol. Hay marmola en Etcheberri de Sara,
Hiribarren, Duvoisin (Telem 15), Landerretche, Salaverria y Arradoy; marbola en Etcheberri de Ziburu,
Haraneder y Goyhetche (230), y marmor(e) en Inchauspe, Mirande e Ibiñagabeitia. En DFrec hay 19 ejs. de
marmol, meridionales. � Zein legun da harrietan marbola legundua. EZ Man I 16 (v. tbn. 135). Badakizu zer
agitzen zaion arri leundu marmol zuriari aize hau dabillen aldian? Mb IArg I 277. Marmolak berak / golpe
kruelak / zituztenean sentitzen. Bast 37 (v. otra versión en Balad 238). Bada marmola eta mea burdinazko, /
mende bederatzian higan zen gorasko. Hb Esk 83. Ni zuretzako argizaia naiz, / zu neretzako marmola. Bil 106.
Ezarri zituan emakume on onek marmol zurizko bi arri. Zab Gabon 102. Etxiari / arturik neurriya, / arri marmol
eder bat / dute ekarriya. Ud 84 (cf. infra MARMOL-HARRI). Kolore guzitako harri eta marmol harrobi. Prop
1906, 165. Ama Birjiñaren marmol txurizko imajiñ eder bat. Goñi 110. Atariko marmol beltzak. LMuj BideG 44.
Marmola-fabrikako zakur aundi bat. Salav 12. v. tbn. AB AmaE 116. Izur JerOs 128. Lasa Poem 65. MEIG IX
118 (en colab. con NEtx).
- MARMOL-HARRI. Piedra de mármol, mármol. � Archilochiren thonbako marmola harriaren gainean. ES
197. Harri preziatuzkoak, kobrezkoak, burdinazkoak eta marbola harrizkoak. He Apoc 18, 12 (Lç marbre, Ol
atxurdin). [Iturria] zeña arkitzen dan marmol arri piñ ederki landuan ifinia. Izt C 96. Orhoitzapen onezko
marmola-harri batzuen egitea. Lander RIEV 1909, 653. Salda lodi beltz ura marmol-arri batean zabaltzen zuten.
Anab Poli 76. Marmol-arritan zizelaturik, naiz ooletan pintaturik. Berron Kijote 42.
- MARMOLEZKO (Lar (+ -es-); marmolazko Dv; marbolazko SP). De mármol. "Marbolaz egina, marbolazkoa,
fait de marbre" SP. "Marmolería, ekida marmoleskoa" Lar. "Marmoleño, marmóreo" Ib. � Marmolezko palazio
soberbioetan (B, s. XVIII). BOEans 902. Kobrezko eta burdiñazko eta marmolezko ontzi guztijak. Ur Apoc (V)
18, 12 (Ip marmorezko, Dv marmolazko, BiblE marmolezko). Marmorezko etxe goretan. Mde Po 88. [Hiria]
bere marmolazko etxe eta palazio paregabekoekin. "De marbre". Ardoy SFran 127. v. tbn. Izt C 475.
Marmorezko: Ibiñ Virgil 94.
- MARMOL-NEGAR. "Marmol-negar bat baino eztau emon arrobi orrek, esa cantera no ha dado más que una
pequeñísima cantidad de mármol" DRA (s.v. negar). v. UR-NEGAR.
marmoldegi, marmolategi (Dv). � "Marbrerie" Dv.
marmoleztatu, marbolaztatu (SP). � "Garnir de marbre" SP.
marmolgin, marmolagin (Dv). � "Marbrier" Dv.
marmolki. � Mármol. v. marmol. � Tallu bat eregi begio / Bizkaiak marmolki arriz. AB AmaE 148.
marmolo. v. marmalo.
marmore. v. marmol.
marmorio. v. marmario.
marmota (AN-egüés-ilzarb-olza, S; Gèze, Foix ap. Lh). Ref.: Bon-Ond 143; Lh. �1. Marmota. � Gaiza bera
gerthatzen da sügeki, marmoteki eta beste zunbait abereki. Ip Dial 29s (It, Dv musarra, Ur misarra). �2. "(Varr-m-gip,
Gc), gorro de niños infantes, es de lana. Del fr. marmotte, pañoleta de mujer" A. �3. "(BN-arb),
melolonta, cochorro" A. �4. "(V-arr), persona que merece poca confianza" A.
marmotxa, -tza. v. marmutxa.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
163