Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
marluz (S; Arch VocGr, H (-za, det.)), merluza (AN-egüés-ilzarb-olza, Ae, Sal, R; H), maluza (S). Ref.: VocPir
500; Bon-Ond 145; Lrq (marluz). � "Cabillaud" VocPir. "Merluche" Bon-Ond. "La morue" Arch VocGr.
"Merluche, merlus. Il s'entend principalement de merlus frais, moins souvent de morue sèche" H. "Morue" Lrq.
� Azkenekoz probiandak akabirik, marlüz zathi hirotiak zütien ausikitzen. Egiat 159. Ekharriz atun, xardin,
arrosel, marluzak. Hb Esk 228. Bakalaoa; marluza. GAlm 1946, 38.
marluzketa. � En busca de merluza. � Orduan "Maritxu" arraintzako untzi batean nabilan, itsasoz-itsaso,
marluzketa. Herr 7-5-1959, 4.
marma (G-azp ap. EI 63 y EAEL 102), malma (V-gip ap. EI 63). � Araña. v. armiarma, marasma, marmara.
marmaiz. � Masa, revoltijo. � Arrautzazal, gorringo, zuringo, kumingo, lastingo ta abar, mazi-mazi egin dittuz
otzara barruban eta marmaiz orregaz saskil-maskil egindda daukoz prakak. Otx 139.
marmaiza. v. marmariza.
marmaizoka. v. marmarizoka.
marmaiztu. � Ensuciar, pringar. � Eure prakak naskilddu, marmaiztu ta alperrikaldu. Otx 140.
marmakur. "Lunula, en la geometría" Lar.
marmalaka. "(Sal), murmujeo, murmullo, rumor de voces" A. v. marmar.
marmalari. v. marmarlari.
marmallu. � Murmullo, rumor. v. marmar. � Norena da [...] / itxasoko uren marmalluak / aizeari damaion
adurra. Elizdo EEs 1928, 4.
marmalo (Lc ap. A; Urt III 425, Dv, H (L)), marmalu, marmolo, marbalo (L ap. A; SP, VocBN (ap. Lh, pero no
lo encontramos), H (L)), marmola (BN ap. Lh). � Insecto. "Grosse araignée et par extension autre insecte
semblable" Dv. "(BN), insecte dont on se sert pour pêcher" Lh. v. barbalot. � Zergatik utz paretetan / marbalo
lan hauk dilindan? Gy 90 (301 marmalo). Uda hasteko haizek, bere hats ephelaz, / egitean baratze lurraren
axalaz, / sortzen dire marmalo gordeak ohetan. Hb Esk 236. Uli edo marmalo batzuek gare. Hb Egia 41. Nik
nahi dut herrautsak eta marmalo guziak khen ditezen beren sareekin. Dv Lab 219. Marmutza eta marmolo tzar
hatzemanak oro jan (aphoak) eta zure phentzea garbitu. Eskual 4-6-1909 (ap. DRA). Sagu eta marmaluek
zaukuten tauletarik ihardesten, kraska xehe batzuz. Larz GH 1959, 91. v. tbn. Prop 1896, 196.
- MARMALO-SARE. Telaraña. � Marmalu sare, errauts, guziak beltz dira. Iratz 76.
marmalotsu. "Qui est plein de grosses araignées ou d'insectes" Dv.
marmalu. v. marmalo.
marmar (V-arr-oroz, Gc, AN ap. A; Lar, Añ, H), marmara (L-ain, B ap. A; Dv), marmarra (Sal, R ap. A). �
Tr. Propio de la tradición meridional desde mediados del s. XVIII. Al Norte se encuentra en Duvoisin,
Hiribarren, en un ej. de Herria y en Arradoy. La forma general es marmar. Hay marmara en Duvoisin e
Hiribarren, y mar-mar-mar (no sust.) en Cardaberaz, Leon, D. Aguirre (junto a marmar), Herria y Arradoy. �1.
Murmullo, rumor, susurro, cuchicheo; ruido. "Guirigai" Lar y Añ. "Pisti orren mar-marrak nekatzen nau, le marmar
de cette bête me déplait, m'ennuie" H. v. marmario, marmariza. � Orien marmarrak aditu ta "Hau zer
da?" galdetu zuen itsu erneak. Mb IArg I 219. Haukiek dira beharriak, marmara tzar eta hitz gaixtoei hertsiak
egotu izan direnak. Dv LEd 258. Eztakigu nola ta zergatik marmarretako gaia zan jendiarentzat. Bv AsL 132.
Marmarra dabil goien, / ezin daikezuna / ots ezti dan igerri. Ldi BB 60. Zeri dira marmarrok edo zer diñarduzu
esaten, ene gixona? Otx 72. Onela eztet geigo zure marmarrik entzungo. ABar Goi 64. Emakume berriketarien
jardunak eta marmarrak or-emenka ixilka ixurtzen zuena. TAg Uzt 67. Asko zabaldu ta oraindik eten ez dan
marmarraren egia yakin nai dizut. Zait Sof 120. Orduan gogoratu dodaz nire esamesak eta marmarrak. Bilbao
IpuiB 67. Zarautz erriko mar-mar goxoak / poz jariotan entzunez. Basarri 21. Uren marmarra. Gand Elorri 122.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
157