Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
markatxu. v. barkatxo.
markatz. �1. "(G?), panal de miel" A. �2. (V-gip). "Markatza, la cera del panal" Iz ArOñ.
markatzaile (Urt, H; -alle Lar, Añ, H), markatzale (B ap. A), markazale (S ap. Lrq), merkatzaile (Urt). �
"Annotator, [...] merkatzaillea, erremarkálaria, erremarkatzáillea" Urt II 118. "Marcador" Lar. Azkue remite a
markari 'agrimensor'.
markatze. "Demarcación" Lar.
marka-uztarri (G-to ap. A). � "Un instrumento de labranza, yugo muy ancho que se usa para que entre los
bueyes uncidos quede mucho espacio" A. � Txurrillea, marra, markauztarria, ganbela [...]. Izt C 232 (en una
lista de herramientas de labranza).
markazale. v. markatzaile.
markera. �1. "Pleca de imprenta" Lar. �2. Ortografía. Cf. NeolAG s.v. marrkera. � Erderazko markeraz. [...].
Oraingo markeraz. AG 273 (v. tbn. 200).
markes (V-gip ap. Elexp Berg; Lcc, Lar, Añ), markis (Urt Gram 29), markex. � Marqués. "Marquesado,
territorio, dignidad, markesaren barrutia, goiendea" Lar. Cf. markesa. � Tr. La forma mejor documentada es
markes. Hay markis en textos suletinos (tbn. en Tartas) y en M. Elissamburu y Akesolo (markiz). Hay un ej. de
markex en Urruzuno (sin valor expresivo, al parecer). En DFrec hay 4 ejs. de markes. � Non dirate egun hartan
hebengo iaun erregiak, / duke, konde, markes, zaldun eta berze iaun nobliak. E 57. Nagi [= 'nahi'] du bestitu
markes o konde bezala (B, s. XVIII). BOEans 931. Denbora artan markes Don Ferrante gerretatik bere etxera
biurtu zan. Cb Just 27. Markes baten semia. JJMg BasEsc 223. Eiztari oetako bat omen zan markes de
Balmedianoren maizter. Izt C 191. Askok iduki arren markes iduria / ez gitxik etxeetan dute miseria. AB AmaE
407. Egun gutxi barru kimeratu ziran markexa ta kondea. Urruz Zer 28 (26 markes). Ikus zer dion Valde-Espina
markes jaunak Urdazubitik. Or SCruz 111. Markes moduan etorri zera / bota oriyak jantzita. Tx B 129. Trajia
ere mudatutzia / txapela zarra buruan, / Rotxildarrekin esposatzeko / ai zer markesa naguan. Ib. 130. Langille
batek nola pagatu / dezake markes errenta? Basarri 184. Aize batzuek baditu neskatxa orrek! Ezta markesaren
alaba balitz ere. NEtx LBB 137. Ala-olako probintzi edo ibarralderen bateko markes-titulua. Berron Kijote 91. -
-Mutil txoro egoskor kankallu orrentzat nagola uste al dezu ni, aita? --Ai, zer markesaren alaba. Ataño TxanKan
133s. 1793an San Simoneko Markesak euskaraz egin zuen deia. MEIG I 251. v. tbn. ES 117. Añ MisE 31. fB Ic
II 297. It Fab 255. Ur MarIl 42. Aran SIgn 2. Xe 232. Zab Gabon 94. Arr May 52. Balad 229. Noe 71. Azc PB
244. Otx 72. Eguzk GizAuz 187. Munita 116. Arti Ipuin 56. Osk Kurl 20. Lasa Poem 74. Uzt Sas 283. Lf ELit
143. Markis: Tt Onsa 2. UskLiB 218. ChantP 384. Elsb Fram 180. Ip Hil 87. Markiz: Tt Onsa 1. Akes Karmel
1977-2, 116.
- MARKES-ANDRE. Marquesa. � Erritarren artean ez ezik markes-andrearen inguruan zebiltzan aietatik ere,
ba zitun Santa Kruzen aldekoak. Or SCruz 108.
markesa (-ea det., Lcc, Lar). � Marquesa. Cf. markes. � Markesa amandrea eriotzko gaitz andi batek artu
zuen. Cb Just 62. Markesa xahar bat. Mde Po 92. --Markesa aide bat artzen dezue, etxetik irten orduko... NEtx
LBB 146. v. tbn. Ldi IL 140.
markesadu (Lcc). � Marquesado. � Madridtik beren markesadura senar emazteak joan ziran. Cb Just 20. Etxe
au da [...] bereganatuta daukana Narrosko markesadua. Izt C 507.
markesdura (-kh- Dv, H (+ -khex-)), markisdura (-kh- H). � "Ébréchement d'un vase, brèche" Dv. "Cassure sur
le bord, entamure, échancrure dans un vase, table, etc." H.
markesko. "Markeskua, casa del Marqués en Isasi. Isasi gañian zan Markeskua" Etxba Eib.
markeskume. � Hijo de marqués. � Nundik ibilliko ote gera, ba, markeskume onek aizea ar dezan. NEtx LBB
149.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
154