Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
marikota. "Bekanekoak begi-ganekoa esan gura dau edo begi-ganetik betazpiak itxi edo zarratutera etorten dan
loa. Marikota bere esaten da" Ezale 1897, 28n.
marikuskuilu. "Marikuskullu, escargot" H. v. barakuilo, marikorkoil, marraskilo.
marilis. � Cierta clase de flor. � Espos lagun bat bearrez / kurritu zuen zelaia: / arrosa hor kausiturik, /
gustatu julufraia. / Handik zonbait urratsetan / marilisari ohartu: / arrosa ahantzi zuen / lore berria maitatuz.
Herr 9-4-1959, 4.
marilo (-illo V-m ap. A). Azkue remite a mariko (q.v.).
marimarma. "Araña. Darric" DRA. v. armiarma, marasma.
marimutikokeria, marimutikoeria. � Actitud, acción, etc. de marimacho. � Kenduko diozkat ba nik
marimuthikoeriak! GH 1957, 181.
marimutilki. AxN explica muthiriki (392) por marimutilki.
marin. � Hartarakotx har ezazue bi untza milla marin erro, untza laurden bat espezia itze. (Interpr?). Mong
589.
1 marina. �1. Marina. � Sen Gidastek baditubela etxe batzubek mariñan eta badu hirias suduestetik Eliza bat.
INav 58. �2. Marina, armada. � Tomas de Vicuña Intendente jeneral marinakoa, Kapitan ertzgoitikoa. Izt C
477.
2 marina. "(S-saug), laine fine" Lh.
marinada (VocBN), marinade. � Escabeche, adobo. � [Zeleria] egos zazu urian eta ura khen, saltsa zazu
marinadan. ECocin 26. Hauts zaitzu sagar arrundak trenpatzen tuzunak marinade hortan eta frigitzen urinian.
Noiz eta zarthainean beitire, behar zaiote botatu marinada puxka bat gehiago. Ib. 43.
marinatu. � Marinar, adobar. � Filet altxatu marinatua. ECocin 6. Ezarrazu fileta marinatzen olioan eta
zitroin yusian, biper beltx eta gatzarekin. Ib. 6.
marinel (-iñ- V, G, AN, L; Volt 94, Urt I 477, Gèze; -iñ- Ht VocGr, Lar, Añ, Arch VocGr, VocBN, Dv, H). Ref.:
A; Etxba Eib. � Marinero. "Mariñel-emaztea goizean senhardun, arratsean alhargun (L, prov.)" A.
"Ondarrua'n jenderik geixena mariñela" Etxba Eib. v. arrantzale, marinero. � Tr. Documentado tanto al Norte
como al Sur desde principios del s. XVII. En DFrec hay 34 ejs. de marinel y 13 de mariñel. � Nola espantatzen
baitu dragoñak mariñela / halaber izituren du Antekristek fidela. EZ Man I 72. Marinel tormentatuek bere
tormentetan, anhitz promes eder egiten dute. Ax 205 (V 138). Tenpestaz atakatuak direnean, mariñelen othoitza.
Arg DevB 214. Ontzi maisu ta mariñel guziak egiten zuten ontzia zutik eta ur gañean idukitzeko al zutena. Mb
IArg II 280 (I 193 marinel). Itsasoan dabiltzan guziak eta mariñelak eta itsasoain gañean tratatze'uten guziak
egon ziren urrunera. Echn Apoc 18, 17 (He, Ip, Ur (G), BiblE marinel; Lç mariner, TB marinero, Dv itsasturu
Ol itxasmutil). Jarraikitzen ninduzun izar eder hari / nola mariñel ona bere orratzari. ChantP 198. Zapetain
seme mariñel hura. Elsb Fram 123. Mariñel asko ito omen zan. Arrantz 79. Horra non mariñel batek mastahaga
baten puntatik egiten duen oihu. HU Aurp 51. Boga, boga, mariñela, / joan bear degu urrutira. Canc. pop.
in SMitx Aranz 90. Alboko huntziko mariñel batzu inglesez hasi ziran. Osk Kurl 129. Hiru ehun mariñel eta
zazpi ehun iragaile, hauk gehienak tratulariak! Ardoy SFran 153. Menditik datorkizu / zeruko Argia, / mariñel
larrituen / Izar pozgarria. NEtx LBB 363. Simbad marinela geroago bezala. MIH 323. Eskerrak hartu zutela
gero Zarauzko marinelek urrutietarako bidea. MEIG III 56.
v. tbn. Mat 325. Harb 400. Gç 31. DurPl 60. Añ LoraS 55. AA III 376. JJMg BasEsc 168. It Fab 203. Gy 270.
Lard 387. Hb Egia 133. Bil 105. Laph 210. Prop 1876-77, 88. Sor Gabon 52. EE 1882a, 129. AB AmaE 381. Arr
May 183. Urruz Urz 30. Zby RIEV 1908, 413. Lap 43 (V 24). Ip Hil 29. Arb Igand 155. A BGuzur 140. Balad
138. Echta Jos 271. Ill Pill 4. Etcham 160. Or Eus 202. Lf Murtuts 1. Mde Pr 284. Erkiag Arran 78. Lek SClar
105. Anab Poli 56. Gand Elorri 56. Vill Jaink 36. Ibiñ Virgil 49. Alzola Atalak 78.
� Ol onekin mariñel dakienak darama nai duen aldera ta tokira onzirik beteena ere. Mb IArg I 199.
� (Como primer miembro de comp.). � Erregina harek eman ziozkan behar zituen untzi eta mariñel lagunak.
HU Aurp 50. Nik uste det mariñel-korapillua egiten dakiyenak, jakingo duela lazua zer dan. Iraola 75. Mariñel-
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 147
mende.