26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

A). "Persona que no tiene fundamento para hacer las cosas" A. "Persona inútil, sin sustancia" Iz ArOñ (s.v.<br />

nano).<br />

ñañuka. "Necio, tonto (L-côte)" Darric (ap. DRA).<br />

ñañukela. � Charlatán; murmurador. "Parlaembalde. Emazte ñañukela (BN-mix) Lander" DRA. � Lot gaiten<br />

gogotik garhaituz airez aire bazterreko ñañukelen irri lazoak ta zoroen trufa gaixtoak. Herr 23-2-1961, 4.<br />

ñapa. � Licor. � Noiz nai botilla txiki bat berekiñ ibillzen omen du patrikaran ñapaz betia. Moc Damu 23.<br />

ñapilda. "(Sal), pañal exterior de niños" A.<br />

ñapur (BN, S, R ap. A; O-SP 223; -ph- Dv), napur (R ap. A; SP � vEys), lapur (R-uzt ap. A). �1. Goloso,<br />

laminero. "Affriandi à quelque chose" O-SP 223. "Friant, écornifleur, ahazuria" SP. � [Ardi] horiek ñaphur<br />

dira. "Friandes". Arch Gram 30. Beharrik zen hain ñaphur / goiz hartan hartz hura. Zby RIEV 1908, 764. �2.<br />

(BN-baig-mix, S; O-SP 223; -ph- VocBN, H), ñafur, napur (B; VocB; -ph- VocBN), llapur (H (L)). Ref.: A<br />

(ñapur, napur); Lrq; Satr VocP. "Behi ñaphurrentzat oro atheka" H (s.v. lapur). "Merodeador, ganado que<br />

invade los cercados" A. � Halere ihizi ñapurrak arten artetik sartzen. EGAlm 1899, 25 (ap. DRA). Nehork<br />

ikusten badu gure kabala ñapurra. Herr 24-12-1959, 3. Tropa hortan badu ba [arimen artzainak] buru onik,<br />

bañan ñafur eta iheslariak ere ba. Gazte 1963 (Marzo) (ap. DRA). �3. (Sc ap. A; -ph- Dv). "Qui a de la<br />

concupiscence" Dv. "Hombre que busca mujer ajena" A. � Eskuara begitartea hobea zuken bainan larderia<br />

gutiagorekin seigarren manamenduak, ezarri izan balitz: Ñapur izaitetik berautzu / gogoz ala egintzaz, likiski.<br />

JE Bur 154. Bazuen emazte bat frango pollita bainan ere ñapurra. Behin alorretik etxeratzean kausitzen du bere<br />

emazte perttolia gizon arrotz batekin. Othoizlari 1958, 154. Aiher zitzaion (bixtan da) Hegiaphal ñapurrari. Lf<br />

ELit 173. �4. "Ñafur (BN-baig), envieux" Lh.<br />

ñapurdura (-ph- Dv � A). � "Concupiscence" Dv.<br />

ñapurkeria (-ph- Dv � A). � "Acte de concupiscence" Dv. � Gizon behari batzuen ñapurkeri zikina. Herr 10-<br />

12-1959, 4. Zonbat eta zonbat heriotze, erretze eta salbaikeria, herrak edo ñapurkeriak sustaturik. Herr (ap.<br />

DRA, que no da más ref.). � napurkeria (B ap. A; VocB). "Merodeo, vicio de invadir los cercados" A.<br />

ñapurki (-ph- Dv � A). � "Avec concupiscence, sans vergogne" Dv. � Con fruición. � Hasi zen ñapurki<br />

edaten. Mde Pr 161.<br />

ñapurrarazi. "Ñaphurrarazi, affriander" Dv.<br />

ñapursko. � (Dim. de ñapur). Concupiscente, lascivo. � Erran die ba hamar bat gazte, / ororen buru<br />

Xemartin, / Hiregatikan [San Pantzar] izan direla / ñaphursko andre gaztekin. Herr 18-2-1965, 4.<br />

ñapurtasun (-ph- Dv), napurtasun (SP, sin trad.). � "Caractère adonné à la concupiscence" Dv.<br />

ñapurtu (BN, Sal, S, R ap. A; O-SP 223, SP (sin trad.), Arch VocGr; -ph- Dv). � "Ñapurtu da, il s'est affriandi"<br />

O-SP 223. "S'affriander, devenir amateur de" Dv. "Engolosinarse, aficionarse" A. � Zure ahariek, ñaphürtürik,<br />

sobera yan belezakete eta hant belitake. Arch Gram 121. Augustin Chaho [...] eta Sallaberry [...]<br />

ñaphürtürikago zien txostaka horietara. J.B. Mazéris GH 1933, 306. � (Part. en función de adj.). "Ñaphurtu (S;<br />

Foix), friand" Lh. � (-ph- S ap. Lrq), napurtu (B ap. A; VocB). "Hacerse ladrón, o más bien viciarse un ganado<br />

en parar [sic] setos o paredes al vedado" VocB. "Invadir, robar" A. Cf. lapurtu. � [Ardi] batño bat beitzian<br />

arras ñaphürtürik. Etch 350 (tbn., con alguna variación, en ChantP 334). � Aficionarse, tomar demasiado gusto<br />

a algo. � Bainan ganbaralat sartu orduko [deputatuak], ñapurtzen dira heietarik asko. Alderdia baino maiteago<br />

dute handik landa beren burua. SoEg Herr 31-10-1957, 1.<br />

ñar. "(R), brizna de leña" A. Cf. lahar.<br />

ñar. v. lahar.<br />

ñardoi. v. lahardi.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

1118

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!