26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

ñakada. � Engaño, jugarreta. � Borzgarréna dá ez izátea enbidiarik, ta ez egitea ñakadarik elkarrí nekazáriek.<br />

LE Prog 110.<br />

ñakako. �1. "(B, BN-baig), jugarreta, broma, mala pasada" A. �2. Hurto. � Geroztik sakelako sosa urtzen<br />

zitzaiolarik, bazakien norat egin ihes: amatxi bezperetarat utz eta krisk! ganibet punttarekin eltxegorrari ñakako<br />

bat! Leon GH 1934, 22.<br />

1 ñako. �1. "Mauvais tour, coup fourré" Dv. "Jugarreta, mala pasada" A. Cf. 1 ñaka. �2. ñaku (B). "Jugada de<br />

pelota. Pilotari ona da, orrek in dik bere ñakue" Izeta BHizt2.<br />

2 ñako. � (Dim. de kako). Gancho. "Eskua ñako du (BN-baig), tiene la mano poco limpia, es ladronzuelo" A.<br />

Cf. ESKU-KAKO.<br />

ñaku. v. 1 ñako.<br />

1 ñana (Gc ap. A), ñaña. �1. "Cualquier comida (voc. puer.)" A. � Zato nere biotza --altsoan arturik--, tori<br />

popatxo-ñaña. Bordari ZArg 1955, 302. �2. (L, B, Sal, S, R). Ref.: A; Lrq. "Queso (voc. puer.)" A. �3. (V-mgip<br />

ap. A), ñaña (Añ), naina (+ -iña V-arr-oroz-m ap. A), naña. "Llaman los niños [...] a la castaña" Añ (s.v.<br />

papa, mama). � [Aita] datorrenean erosikoguz / etxe au ta orko mendia. / Naña ta txatxak sartuko doguz, /<br />

menditxu orretan, andia. Zam EEs 1917, 196.<br />

2 ñana (BN-ciz ap. A), ñaña. � "Legaña" A. � Ikhus, ikhus heien begi ñañaz betheak. Elsb Fram 166.<br />

3 ñana. "(Sal), cosa bonita (voc. puer.)" A.<br />

4 ñana. "(Sal), iglesia (voc. puer.)" A.<br />

ñana. v. ñauña.<br />

ñandro. "(Git.), huevo" A.<br />

ñañ (S), ñan. Ref.: A; Lrq. � "Comer (voc. puer.)" A. � (Con reduplicación intensiva). "Ñan-ñan (Gc), comer"<br />

A. � Amatxo! nola beste / denda aundi artan, / amoñakin goxuak / genituben ñan ñan? Iraola EEs 1915, 98.<br />

- ÑAN-ÑAN EGIN (V-gip, G-bet). "Ñan-ñan eiñ, comer. Ale, ñan-ñan ein da lolo eittera" Elexp Berg. �<br />

Kaxkak irtetzean, emango bai nik / ñañan egiteko txitxia pozik. NEtx LBB 316.<br />

ñaña. v. 1-2 ñana.<br />

ñañar. "Protestón; descontento habitual (BN-baig)" Satr VocP.<br />

ñañarrapittika (-ke B). � "Reyezuelo (Arizkun)" Izeta BHizt2.<br />

(ñañarro). "Dícese de los críos charros, es decir, de los desmedrados y canijos (Obanos). Del vasco ñarro:<br />

pequeño (Oroz Betelu, Regata, Monreal)" VocNav.<br />

ñañi. "(L-ain, R-uzt), ofrecer y no dar. Se hace ésto con los niños y se pronuncia la palabra ñañi para distraerles"<br />

A.<br />

ñaño (G-to, AN, L, B, BN-baig-ciz, Sal, S, R; Urt II 400, Gèze, Dv, H), ñañu. Ref.: A; Inza RIEV 1928, 153;<br />

Peillen in VocS 138n. �1. Enano; (adj.) canijo, pequeño. "Ikhusi duzu bi sosetan erakhusten duten ñaño hura?<br />

[...]. Au gizon ñañoa! [...]. Ilhar, sagar, ezpel ñañoak, [...]. Arraultze ñañoa, petit œuf de poule, sans jaune" H.<br />

"Ni beno txipiago, ñaño (S)" A. v. nano. � Jesus ezagutzeko ikusi-naiekoa [Zakeo], bañan etzezaken jendearen<br />

gañetik, ñañoa zan-da. Or Lc 19, 3 (Ol ñarro). Bainan zigantearen parean ñañoak ñañoago emaiten. SoEg Herr<br />

15-5-1958, 1. Alemaniaz ziotena erran zitaken Japoniaz: baizik-eta zela zigante ekonomian, ñaño politikan.<br />

SoEg Herr 1-10-1970, 4. Ñañuen batek etorreraren deia ematea. Berron Kijote 45. Ñañu zan neretzat erraldoi<br />

oro. Ib. 27. Urria, berankorra, ñaño-antxekoa izateaz landa [euskal literatura]. MEIG IV 124. Ñañoak<br />

azpijanean ari zaizkigulako. MEIG VII 91. �2. "(G-goi), caduco" A. �3. (V-gip ap. Iz ArOñ), naiño (G-to ap.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 1117<br />

mende.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!