26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

ñabarra ez da atxakia txarra izaten nor bere sukalde-zokoan [gelditzeko]. Ib. 63. � (Sonido) variado. �<br />

Goizaldeak irira oi / duan ots gozo ñabar / aizeñoak Gazteren / belarrira dakar. Ldi UO 36. Bide-erdi bage,<br />

biligarroek / xinta ñabarra jo dite. Or Eus 75.<br />

- ÑABAR-LIKISTU. Ensuciar, poner(se) de un color sucio. � Harri lantu gotorrez eginak bzikitartean [etxeak],<br />

bainan haize, euriek, erhautsarekin batean mendez-mende ñabar-likistuak. JE Ber 18.<br />

ñabardura. �1. "Bigarrure, variété de couleurs tranchant les unes sur les autres" H (s.v. nabardura). Cf.<br />

nabardura. �2. Matiz. � Esperanto-usaina itsatsiko zaio nora-ezean, ñabardura aberatsik gabe agertu<br />

beharko du jendartean. MIH 223. Funtsezko batasunak ez ditu axaleko ñabardurak eragozten. MEIG V 103.<br />

ñabarkeria. "(S), acto de doblez" A.<br />

ñabarrail. � Grisáceo. � Eta erditsütan phiztürik / sü khe lodi ñabarraillak. Casve SGrazi 130.<br />

ñabarska. "(B, Sal, R), parduzco" A.<br />

ñabartasun (S ap. A; H). �1. "Qualité de ce qui est [...] trompeur" H. "Falsedad, doblez" A. �2. (H). Cualidad<br />

de abigarrado. �3. (H). Cualidad de gris. �4. (H). Cualidad de impuro, obsceno.<br />

ñabartu. � Hacer(se) variado, abigarrado. � Mamiz, nolanahi ere, nahiz azala ñabartu, nafarra izan zen beti<br />

[Orixe]. MEIG VII 168.<br />

(ñabaxa). "Navaja (Roncal)" VocNav.<br />

ñabla (R). Ref.: A; ContR 533. � (Dim. de nabla). Navaja. Cf. VocNav s.v. ñabla (R) y ñabila (R). v. nabala. �<br />

Ardier, beier ta beorrer egiten zaie bigarrietan señalea ñablarekin. ZMoso 56.<br />

ñabo (R, S), ñago (BN-mix, S). Ref.: Alth Bot 15; A (ñabo, ñago); Lrq. � (Dim. de nabo). "Nabito" A. "Nabo<br />

que se da al ganado" Ib. � Eztügü, ez, izan behar ez ezaxol ez sorhaio; behar dügü ükhen odol ñaboek beno<br />

haboro. Ziber 9 (ap. A). Zeren ñago horrek lan gaitza emaiten baitu. Gazte 1958 (Nov.) (ap. DRA).<br />

ñaflatu (Ht VocGr 382 � A, Lar Sup, H). � "Manger avec goût, ñaflatzea" Ht VocGr. "Comer con gusto" Lar<br />

Sup (que lo toma seguramente del anterior).<br />

ñafur. v. ñapur.<br />

ñagi. "(S-saug), dim. de nagi, paresseux, mou. Nahi eta ñagi (S-saug), (personne) qui voudrait bien, mais ne se<br />

donne pas la peine" Lh.<br />

ñago. v. ñabo.<br />

1 ñaka (AN, B ap. A). �1. "Jugarreta, engaño. Salerosian konpondu ziren, baina batek berzeari sarian egin zion<br />

ñaka (B)" A. Cf. VocNav: "Ñaca: jugarreta, mala faena. ¡Vaya; ya has hecho la ñaca! (Pamplona, Tierra Estella,<br />

Cuenca)". Cf. 1 ñako, ñika.<br />

�2. "(AN), remedo" A. Cf. infra ÑAKA EGIN.<br />

�3. Mordisco. � Gatuak ñaka batez / biltzen nau tripara. Etcham 115. Musu emaiterat baino ekarriagoak<br />

ditazke, ausikiaren ñaka, botatzerat. SoEg Herr 23-2-1967, 1.<br />

�4. Defecto. � Emaztea artu ta arekin etzandakoan, senarrak, arengan idorotako ñaka dollor batengatik<br />

aspertuta, iguindu balu. Ol Deut 24, 1 (Dv baia, Ker lotsagarri dan zerbait).<br />

- ÑAKA EGIN (A, que cita a LE). Burlarse. � Ellegátus bat banáka / guzíak gaixtakerían, / bera adoratzéko<br />

ñáka / itendúte burlerían. LE Kop 167 (Azkue traduce "hacen burlesca genuflexión"). Zartakoz betondoa jo,<br />

belaunez egin ñaka. Or Poem 548.<br />

2 ñaka. "(Gc), vestido, ropas (voc. puer.)" A.<br />

3 ñaka. "(Gc), siéntate (se dice a los niños)" A.<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

1116

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!