Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
bat gaitza eta xino kurlo bat. JE Bur 114. "Demesei" ori obena omen da / norteamerikanua, / korderik gabe
gizonik pranko / plazetan botatakua. EusJok II 159.
nort est. v. nordest.
nortin. v. notin.
nort nordest. v. nornordest.
nortsu (BN-ciz-arb ap. Gte Erd 144 y 196), nursu. � Quién (más o menos). "Badakit norsu den, je sais qui c'est
à peu près" SP. "Badatik nursü den" Arch (ap. DRA). "Qui probablement. Nortsu da hura? qui peut être celui-là?
Eztakit nortsu den, je ne sais qui ça sera. Nortsuk erran du? qui serait-ce qui l'a dit?" H. � Norsu diran oriek
guri adirazteko esaten du Isaiasek: [...]. Mb IArg I 297. Nortsu zen eta zertsu bizitze ereman zuen. Ox 189 (tít.).
Asko gutxi esanak gaude nortsu geran. JAIraz Bizia 71. Behin baino gehiagotan behar dute soldado zonbaiti
kondu eman nortsu diren. Ardoy SFran 125. Erradaazu zuzen-zuzena / nortsu dagon ifernuan. Xa in Mattin 70.
nortu (Lar Sup � H). �1. "Gastarse" Lar Sup. �2. Distinguirse. � Yakidi zeatzetan bakarrik nortu izan zan
gizon bat izan bazan etzan arritzekoa izango ori. "Sólo se hubiese distinguido". Zink Crit 82. �3. Personificar.
� Goia, mendi-gallurrak, bideko zernaitxoak, basoa, elur-ondarrak: laburki begiragarri oro, nortu ta eraski
olertsuez mamitu zitzaizkidan. Ldi IL 29. Iñork ezin dezake beregan nortu besteren zorion-bearra. Nortu egiten
du beti, ordea, maiteminduak. (Interpr?). Txill Let 95. Denok nortu dugu zerua bein baño geiagotan. (Interpr?).
Ib. 100. Bururakizunok nola zertu ta nortu zitzakean Platon-ek? Zait Plat 100. [Pastoralean] batzutan nortzen
ere dituzte Zuzentasuna, Bakea, Egia, Urrikalmena. Lf in Casve SGrazi 8. Lizardik berak, esanak esan,
alderantziz jokatu zuen lirikan bertan izaki bizigabeak bizten eta "nortzen" saiatu zenean. MIH 264. Zerak
nortzean. MEIG VI 182.
nortxobait. � Dim. de norbait. � Dei triste oneik entzunda / nortxo bait etxat errukiturik azalduko? AB AmaE
167.
nortze. � Personificación. � Sorgingarrizko nortze ta mamitze orren indarrez, Goiak bazirudidan Egunak
urrezko azkonez zauritutako norbait. Ldi IL 29. Auxe da maitasunaren lillura, ta argatik etsitzen dugu maitale
guziok: maitemintzean nortze eziñezko bat egin genuelako. (Interpr?). Txill Let 95.
nortzuk (V, G-azp-goi-bet; H (s.v. nor)), nortzu (H (s.v. nor)), nortzuek (V-gip). Ref.: A; EI 216; Etxba Eib
(nortzuek, nortzuk); Gte Erd 232. �1. (Pl.). "Quiénes. En otros dialectos el mismo nor se usa en singular y
plural" A. "Nortzuek izan dira nere billa?" Etxba Eib. "Nortzuk datoz gaur afaittara?" Ib. Cf. zeintzuk. � Tr.
Todos los ejemplos anteriores al s. XX son vizcaínos, salvo el de Legaz. � Purgatoriora doazanak norzuk dira?
Cap 29. Baketsuak norzuk dira? Cb CatV 65 (CatLlo 87, CatBus 39, Itz Azald 196 nortzuk). Nortzubek dirian.
msOñ 238v. Nortzuk bizi zirian obeto? Mg PAb 95 (CO 127 nortzuek). Norzuk edo nungoak izan zirian euren
asaba ara lenengo juan zirianak? Astar II IV. Norzuek daude beartuak igande ta besta egunetan meza osoa
enzutera? Legaz 31. Badakizute nor edo nortzuk ziran dantzariak? Urruz Urz 98. Nortzuk dagoz barau egitera
beartuak? KIkV 77 (KIkG 62 nortzuk). Nortzubentzako ein ete ziran Euzkadiko espetxiak. Enb 173. Lan orreik
nortzuk egingo dabezan. Eguzk GizAuz 105. Nortzu ote nire aita-ama? Zait Sof 86 (Plat 96 nortzu). Basoak
nortzuentzako emonak zirean. Akes Ipiñ 27. Ez daki nortzuen tartean dagoan. Erkiag BatB 190. Nortzuek gerala
uste duzu zuk? Lab SuEm 195. v. tbn. Arz 46 (norzuk). Oe 81 (norzuk). Zuzaeta 76 (norzu). fB Ic I 84. JJMg
BasEsc 169. CatLlo 86. AB AmaE 40. A BeinB 59. Azc PB 87. Ag AL 124. Kk Ab I 26. Otx 12. Ldi UO 7 (BB
50 nortzu). TAg Uzt 100. Txill Let 62. Or Aitork 119 (QA 39 nortzu). NEtx Antz 131. Arti Ipuin 83. Ugalde Iltz
22 (53 nortzuek). MAtx Gazt 97. Nortzuek: DurPl 113. Apaol 121.
� (Con besterik). � Norzuk entendietan dozuz besterik gurasozat? Oe 105 (CatBus 42, Itz Azald 96 nortzuk
besterik; CatB 44, CatLuz 18, CatAe 44, CatSal 45, CatR 45, Legaz 27, CatUlz 30 nor bertzerik; CatBurg 29,
CatLlo 25 nor besterik).
� (Con gehiago). � Eta orreetarean norzuei geiiago? Cap 57. Nortzuk geijago uts egin darue onetan? Mg CO
199. Nortzuk geiyago euki daroe onetan errua? CatBus 58. Nortzuk geiago pekatu egiten dabe onoidade onen
kontra? Itz Azald 84.
� (Seguido de un sintagma con la misma desinencia y unido por eta). � Nortzuk eta Zeruaren eta
Providentziaren ukatzailleak datozkigu aurrerapen-lege delako ori goratzera! Vill Jaink 179.
�2. (Pron. relativo). � Norzuben pekatubak parkatu daikezubezan, parkatuko jakez; eta norzubenak geratu
daikezubezan, geratubak izango dira. Astar I app. XXVIII.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1106