Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
litzakena litzakela). Hori erran dutenek, nor nahi izan diten, gorri ala xuri, ez dute egia erran. HU Aurp 55.
Gizona, nornai dala, zer da gizon besterik? Or Aitork 76. Nor nahi izan dadien / horren egilea, / galdu du
sekulakoz / barneko bakea. Larz Senper 106. v. tbn. Jnn SBi 79. JE Bur 113. Nurnahi: Mercy 41.
�2. Cualquier. � Nornai gizon presturen aurrean lotsa nazakean ezer. Arr GB 26. Nornai personen aurrean
pekatu bat egiteko lotsa zeralarik. Arr May 84. Badakit gizon nazana, beste nornai prakadun bestean. Gand
Elorri 127.
- NORNAHI BAITA (nurnahi-beita Sc ap. A; nur-nahi beita Dv (S)). Quienquiera. "Qui que ce soit. Les
désinences casuelles appartiennent à nur" Dv. "Nurnahi-beita (Sc), quienquiera que sea" A (s.v. nur-ere). �
Ikhas ezazü zihauren boronthatiaren ez egiten eta nuren nahi beita manüpian jarten. Mst III 13, 2. Eztezazüla
zure gogua hüts nuri nahibeita. Mst I 8, 1 (SP guziei, Ch edozeiñi, Ip nuri nahi, Ol edonori, Leon nor-nahiri).
- NORNAHI DEN (Urt Gram 75, Dv; nornai denek Sal ap. A; VocS 141 (nur nahi den)). Quienquiera, cualquier
persona. "Qui que ce soit, pronom indéfini" Dv. � Fideletarik nork nahi den, Iainkoa bere Aita dei ahal dezake
partikularki. Lç Ins E 4v. Libre da norekin nahi den ezkontzeko. Lç 1 Cor 7, 39 (He, TB, Dv, Ol, BiblE nahi
duenarekin). Meza erraiteko kaliza [...], hartan nori nahi den, ageri diren arlote, errumes eta bertze iende suerte
guztiei emaiten derauela. Ax 262 (V 175). Ez du nahi yustiziarik egiten duenean zerua nor nahi denen tokia. Hb
Egia 101. � (Con subjuntivo o similar). Quienquiera (que). � Nor nahi den eta nolakoa nahi den zarela. Ax 397
(V 259). Nor nahi denek ofensa dezan [...] hartzen du bethiere esker onez Jainkoaren eskutik. Ch III 19, 3 (Mst
nurganik nahi beita, Ip nurnahiganik, Leon edozoinetarik). Ezen nor nahiden den eziñ itzuriko zaio Jainkoaren
iuiamenduari. Ib. 36, 3. Zeren nornaidenek egin lezan ene Zeurian dagon Aitaren borontatia, kaur da ene anaxa
eta ene arreba eta ene ama. Hual Mt 12, 50 (He nork ere ezen egiten baidu, TB, Dv, SalabBN nork ere, Ip nurk
ere, Samper nork ere nai den egin lezan). Nornai den eskandaliza ladien edo eror ladien arri konen gañan,
puskakatrenzu. Samper Mt 21, 44 (He eroriko dena, TB erortzen dena). � Bera gelditzen da etxeko atezain nor
nai den arata urbiltzen denari tiro-ukaldiz artzeko. FIr 140.
nor-naiz-nika. � Fanfarroneando. � Bere burua uste ez bezala gutxiesten zuen, ezpain-ertzean irri xuria, beste
erritarrak ao-beroz eta ao-andiz nor naiz ni-ka edo nor gera-ka ari ziran bitartean. Zait Plat 90.
nornaiznikari. � Fanfarrón. � Paulo VIgarrenaren burhasoak mailez gorago zauden. [...] Larrietarik izana
gaitik, ez zagon nor-naiz-ni-kari hanpatua. SoEg Herr 18-7-1963, 1.
nornordest, nort nordest. � Nornoreste. � Noizere izanen baituzu Piller hura nornordestean izanen duzu
Iocleko entrada nornoroestean. INav 97. Seint Nazare dauntzala nort nordest edo susuduest. Ib. 37.
nornoroest. � Nornoroeste. � Baldin marea badoha, zoaz nornoroestean eta etxatuko zaitu erroten gaiñerat.
INav 82. Iakiteko duzu Uges eta Murbiango entradako kardinalak nornoroest edo susuduest. Ib. 37.
noroest, norduest, nortueste (Urt IV 334). � Noroeste. � Baleak eta Ollonako Dorrea noroest edo suest
hartzen duzula. INav 36. Iakiteko duzu dauntzala Larroque de Cintre eta Cascalesko punta noroest eta suest eta
dire batetik bertzera 2 l[ekoa]. Ib. 10. Dadukazula buruba noroestean eta irla nordestean izanen duzu Ugesat 2
lekoa. Ib. 47. Hura da portu bat Kretakoa, uesterat eta norduesterat dagoena. He Act 27, 12 (Dv hegoaren eta
ipharraren arteko haizeei dagoena, BiblE ipar-mendebaldera). � (Ref. al viento del noroeste). � Baldin heltzen
bazare bendebalarekin noroestarekin. INav 12. Noroesta ethorriko zaitzu puntatik. Ib. 17.
norontz. v. norantz.
norpait, norpera. v. norbait, norbera.
norrondo (SP � Dv y A). � "Una especie de árbol" A.
nort. v. norte.
nortalde (Urt II 263), norte-alde. � Norte. v. iparralde. � Amabi ate ditu erri onek: [...] nortaldetik iru,
eguerditik iru [...]. AA III 351. Norte-aldeko Amerika ori. And AUzta 117.
nortar. � Jesukristori berari galdetu zion: Zu nortarrik zera? (Io 19, 9) "Unde es tu?". Gco I 254.
nortara. � De qué forma. � Oso aurretiaz jakiñ oi dute noiz, nondik, nortara edo non, zeintzuk eta zergatik
izango duten demaren bat. Ag G 80s. � Baldaxkatzen asi da Leitzako Nabarko / baiña diru-piriri nortara
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 1104
mende.