26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

tokatzen" Etxba Eib. "Norberagandu dau zorrian eiñ eban etxia" Ib. � Iminita auzija irabazteko testigu paltsuak<br />

ta bitartekuak topauta, noberaganatuten da inoren aziendia. fB Ic II 246. Zeruko laguntzak nork-bereganatzeko.<br />

Bv AsL 27. Olako mirari andia da, liburuetan irakurririko gauzka noberagandu ta esatea? Ezale 1897, 296.<br />

Izpiritu-gogoaren egitada ederren suagaz / norberaganatu leitekean itxasoa. Alzola Atalak 79.<br />

norberekeria. � Egoísmo. v. norberekoikeria. � Ezjakiña aiztura (vicios) gaiztoen ama da; nagikeriak ostera<br />

norberekeria erakartzen du. EEs 1915, 12. Norberekeri ta setak bere [izkuntzaren] / onagatik aztutzea. J. Ayerbe<br />

"Euskeraren egoera" (ap. DRA). En DFrec hay 3 ejs.<br />

norberekoi. � Egoísta. � Gizonak norberekoi, zeken, arro, aundiputz, madarikatzaille [biurtuko dira]. Ker 2<br />

Tim 3, 2 (Ol norberakoi, IBe berekoi).<br />

norberekoikeria. � Egoísmo. � Norberekoikeria eta griñak jartzen dituzte zorion orren gaiñetik. Vill Jaink<br />

162. Beharrak eragiten duenean [...] utzi eta baztertu egiten dira [...] norberekoikeriak eta eskualdekeriak.<br />

MEIG IV 112.<br />

norberen. v. NORBERE (s.v. norbera).<br />

norberengo. � Orai daukan norberengoa edo ohorea berak irabazia du, gose, ukaldi, hersturak pairaturik<br />

mukurru. SoEg Herr 11-4-1963, 3 (DRA traduce "honor, fama").<br />

norberenki. "Noberenki (V-ger), allegado" A Apend.<br />

norberetasun, norberatasun. � Personalidad propia. v. norgeretasun. � Norberetasunagaz apur bat astu ta<br />

besteen onerako bear egitea. EgutAr (ap. DRA). Bakotxaren norberatasunaren alde, adoretsu jarduteko gogo ta<br />

egokitasuna ernamin ditu beragan. Erkiag BatB 127.<br />

norberetasuño. � Dim. de norberetasun. � Iztxoak ere bai-baitute beren norberetasuñoa, beren arrotasunondarra.<br />

Ldi IL 30.<br />

norberetu. �1. Adquirir. � Egiten edo aditaltzen ari dan gauzan adiya jartzeko oikuntza norberetzia<br />

garrantzirik aundienekoa da. Zink Crit 6. Adoremenak bitartez norberetutako gauzen izatasunaren ezagutzea.<br />

Ib. 32. �2. Identificar. � Gure Historialariek badute non xilatu argitasun geiago ateratzeko, eta personak<br />

norberetzeko, aipagarriak baldin balira. AIr Egan 1955, 10.<br />

norberetzakotu. � Adquirir. � Esaerak gaurkotu, irakatsiak argiago ta zoliago norberetzakotu. ZArg 1957,<br />

310.<br />

nordaize. "Viento del noroeste, dominante en el invierno en nuestra tierra. Nordaiziagaz egualdi zorua ibiltzen<br />

da" Etxba Eib.<br />

nordan. v. norden.<br />

norde. v. norte.<br />

norde. v. norte.<br />

norden, nordan. � Persona; personalidad, esencia. � [Irutasuneko] bigarren Nordan ori beti gurekin baldin<br />

badaukagu. Or QA 158. Nordan ori berori guregan baitaukagu. Ib. 158. Anima ere bere nordanaz oroi baita. Or<br />

Aitork 275.<br />

nordest (SP � Dv). �1. (Adj.). "Bigle, qui regarde de travers" SP. � Begi nordest eta gaixto batek iujeatu<br />

zukeien haren amorantea zela. SP Phil 346 (He 349 begi gaiskiratu batek). �2. + nort est. Nordeste. � Dorre<br />

handi bat luzea eta hertzia nordesteko partetik. INav 61. Emazu nordestean hartzen duzula aphur bat nortetik.<br />

Ib. 53. Noroestetik nordesteraiño. Ib. 101. Nort estetik edo suduestetik. Ib. 40. � (Urt IV 4), nordeste. Viento del<br />

nordeste. � Handik lauster altxatu zen athetik haize erremulia bat, nord-este deritzana. He Act 27, 14 (Lç<br />

Euroklidon, BiblE euroakiloi).<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten<br />

mende.<br />

1100

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!