Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Etcham 172. Zerb IxtS 69. Larz Iru 30.
� (Precedido de beste). � Jainkoak bertze norapait deitzen nau. Laph 98. Aita Abadeak othoiztu zuen zohala
bertze norapeit. Jnn SBi 84. Bigaldu beza beste norabait. Iraola 119. Lotsa batek hartzen gitu, Loiolarat
goazinez ala bertze norapait. JE Ber 40 (Bur 166 norapeit). Alguazilla ostatutik beste norabait eroatea erabagi
eben. Or Tormes 107. Beste norabait, urrutira, zijoazkion irudipeneko begiak. TAg Uzt 259. Joan ziren beste
norapait. Ardoy SFran 135. Azterketa edo ikerlan honek beste norabait eraman ninduen ustekabean. MEIG VI
142. v. tbn. Munita 136. Basarri 115. Norapeit: Barb Sup VI. Noratpeit: Prop 1877, 34 y 1888, 182.
� Orain egun bi dirala, norabait erbestera eraman dute. TAg Uzt 207. Esi estuak autsita urrun / norabait
abitzekoa... SMitx Aranz 90.
- NORABAITA. A alguna parte. � Galduta illunpetan, / norabaita irteteko / antzi-ametsetan... SMitx Aranz 18.
- NORABAIT BEHAR ETA. (Seguido de sintagma en alativo). � Nork erranen zuen sekulan, norapeit behar
eta zure etxerat xuxen xuxena ethorriko nintzela gaur! Barb Sup 161.
- NORABAITEKO. Para alguna parte. � Zioten armadak gibelerat egin zuela, halako alderat zohala, holako
tokitan behin, gero hanitzez urhunago ikhusi zutela; azkenekotz etsaiaren xedeak noratbeiko zirela. Prop 1896,
165 (ap. DRA).
- NORABAITERA. A alguna parte. � Norabaitera ioan bear dabenean. Ag AL 120. Jolasak norabaitera
eraman ezpaditu. Ag G 162. Norabaitera igesi joan ziran txio-txioka. Ugalde Iltz 27.
- NORABAITERAINO. Hasta cierto límite. � Garbitasuna, nonbait eta norabaiteraino beti behar den
garbitasuna, modu hagitz ezberdinez neur daiteke. MEIG VII 38.
- NORABAITERAKO. Para otro lugar, otra ocasión. � Badut horretaz zerbait esateko gogoa; beste
norapaiterako da halere. MEIG V 87.
- NORABAIT ERE. a) "Hitz horiek aditzearekin norapait ere zabaldu zen haren bihotza, en entendant ces
paroles, son cœur se dilata en quelque façon" Dv. "Norabait ere joan da (B)" Gte Erd 233. "Norabait ere joan
bearko dugu (AN-5vill, BN-arb, S)" Ib. 286. � Etxean pena guziak dirade kontsolatzen; / etxean zauri minenak
noratbait-ere hertzen. Arb Igand 145. b) "Norapait ere goan dadien, quelque part qu'il aille" Dv.
norhabe. v. 1 nerabe.
norabehar. � Destino. � Norabearrak bere esku sorgintsuz gizakiok oretu oi zitun, mariñel izukaitzak. Etxde
Itxas 14. Guzion zertarakoa, norabearra ta orrako bideak oro eztitu erezka ezagutzen ark. Zait Plat 32.
norabide. � Dirección; sentido. � Norabide berri honi F. Krutwig sartuz geroztik ekin zion. In MEIG VI 41.
Horrelakoetan, aski da, garbiminak joak daudenentzat mailebuen norabidea aldatzea (norabidea, noski baino
noskiago adiskide zenak idazten zuenez, erdarazko, "sentido" da, ez "dirección", deus baldin bada). MEIG VI
61.
norabuena. �1. En buena hora, con mucho gusto. � Joango gara norabuena / zuenzat garitara / baia ez
armadara. BBizk 26. �2. + noranbuena. Enhorabuena. � Atsegin edo norabuenia, damu-aldia edo pesamia
emotera. Astar II 26. Eltan bada faitra ezteietra ene altez emon bezkau noranbuena. Mdg 139.
- NORABUENAKO EGON. Estar de enhorabuena. � --Zer da, Joxepantoni? --Norabuenako dago. --Zergatik
ba? Urruz Zer 43.
noradino. v. noraino.
noraerebait. � A alguna parte. � Ama Birjin abuztuko meza, komunioa ta kongregazioko egitekoa utzirik atera
zen erritik zaldiz lurreko egitekoz noraerebait. Mb IArg 329.
noraezeko (V ap. A; Dgs-Lar), noraezko, norezeko, norezko. Cf. NORA EZEAN. �1. Necesario,
imprescindible. "Cosa necesaria, noraezekua" Dgs-Lar 4. "Cosa de rigor, inevitable" A. � [Gurasuai] euren
baietz noraezekua eskatuta. Mg PAb 108. Eureen konfesinoiak izaten dira nora ezko propositu azalekuakaz
egiñak. JJMg BasEsc 83. Bai, kristinaubak, okasinoetati alde egitia ta gorputzari padezidu eragitia noraezekua
da gurari txarrak goituteko. fB Ic II 279. Nora ezekua baino geijago ez daukanagaz [bat egiten dabee]. fB Ic III
325. Baña ez da gauza bearrekoa eta noraezekoa. Itz Azald 91. Norezekoa da orain alegiñak egittea. Echta Jos
162. Erabilliaz amaitzen eztiran gauzen jabetzea be norezkoa dabe. Eguzk GizAuz 94. Ortaz Erria nolabait
zuzentzen dutenek asi lezakete elburu artarako urrats txikiak beñepein ematen; noraezeko ta oso egokia
deritzaigu. Herr 27-9-1962, 4. Erabili asmo dudan saila ez da maizegi jorratua izan euskaraz [...] eta
noraezekoa dut hitzen aukeramena neure gain hartzea. MIH 192. Ezinbestekoa eta nora-ezekoa dela. Ib. 120.
Lan apal bezain noraezeko hori. MEIG IV 75. En DFrec hay 14 ejs. v. tbn. VMg 23. A Ardi VII. Zait Plat 120.
Norezeko: Erkiag Arran 34. � Forzado, apremiante. � Ikasi biar dabee exenplu onetan zelako sendotasunagaz
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 1091
mende.