Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
garbi gozatsua eratera joan oi omen zan. Ib. 85. Pürgatoriua da sofritzeko lekhü bat, nurat beituatza arima
jüstuak. CatS 36. Begietara zitzaion zelai zabal batean azken juizioa, nora juiziora deitzen zuen tronpeta
izugarri baten otsera. Arr May 159. Noiz nai den maita dein kortik oilbeztad direzionia nora biar daudan
eskribitu. Mdg 141. � Sorgiñak nora izaten ziran etxia. Etxba Ibilt 467.
� (Sin antecedente explícito). � Norat ni ioaiten bainaiz zuek ezin zatozkete. Lç Io 8, 21 (TB yoaiten naizen
lekhurat, LE nora noaien ni, Ol, BiblE ni noan tokira). Nora neure gogoetek bainaramate, han naiz geienik.
"Quo cogitationibus feror". SP Imit III 48, 5 (Leon norat ere bainerama eta han niz; Ch gogoeta airatuek
naramaten lekhutan).
�3. "(Vc), remedio" A. "Nora andiak, grandes sucesos" A EY III 338. � "Norarik ez egon, nora ezean (V)" Zait
Sof II Voc. � Semeak daki norarik eztaukana. Ezale 1898, 298. Norarik etzegon. 'Ya no es posible'. Zait Sof 145.
Ez egoan norarik. Eurak irabazi eben. Erkiag BatB 105. � "Eztago nora (V-arrig), no hay remedio" A.
- EZ NORA ETA EZ HARA. Sin saber a dónde. "Ez nora ez ona, sin dirección fija" A Apend. � Ez nora eta ez
ara iñork jakin gabe, ezkutatuak ziran. Arr GB 100. Lagun honek diru harekin ez nora eta ez ara iges egin. Arr
ASIgn 13. Ez nora ta ez ara desagertu ziran. Bv AsL 133. Ez nora ta ez ara galdu zitzaien gazte ongillia. Ib. 76.
- NONDIK ETA NORA, NONDIK NORA. v. nondik.
- NORA... HARA (V-gip; SP, Dv (s.v. non)). (Con el verbo elidido). "Nora euzkixa, ara zapixak" Etxba Eib s.v.
ara. � Ni nora zu hara. Harb (ed. modificada por Hm, ap. SP). Eguzkija nora, zapijak ara. Mg PAb 122.
Dabiltz eureen ondoreen, areek nora, eurak ara. JJMg BasEsc 110. Odeia nora, aiek ara. Lard 86. Norat iguzki,
harat buruzki (BN-ciz). A EY III 115 (recogido tbn. en Lekarotz por Inza NaEsZarr 2069). Eguzkia nora, zapiak
ara (Vc). 'Andar al sol que más calienta'. Ib. 115. Aren naiak nora, nire emana ara. Zait Sof 73. Norata ezkurre,
arata txerrien muturre (AN-erro). Inza NaEsZarr 2238. � (Con verbo conjugado). � Norat baitzaude
makhurtua, harat eroriko zara hiltzen zarenean. Ax 214 (V 143). Zu nora ni ara noa. Lard 159. Norat den
ixurkia hara juaiten da hura. ChantP 38. Nora doian jente, ara doia Bixente. SM Zirik 84. Amak nora, arek ere
ara egiteko etzeukan aitzaki-bearrik. NEtx LBB 48. � (Nora... eta hara). � Gizon itsutu bat bere itsuaurrekoak,
nora nai ta ara, eramaten deban bezin zuzen. Izt C 10. Urarte handienak bazterrerat utzirik,
ttipienetarat jo zuen, norat zohan untzia eta harat. Ardoy SFran 190.
- NORA ARTE. Hasta dónde. � Martian lañoa norarte, aprillean edurra ararte. EgutAr 1-4-1966 (ap. DRA).
Martxoan lañoa norartio, aprilian elurra karartio (Sal). Inza NaEsZarr 2387 (tbn. norartio ib. 2312 (AN-erro)).
- NORA DEMONTRE, N. DEMORRIO. (Exclam.). A dónde demonios. � Baña, nora demorrio oa, ba? TAg
Uzt 308. Ta sobratzen dan mordo aundia nora demontre dijoa? Basarri 132.
- NORA(T) EDO HARA(T) (V-gip, G-azp, AN-gip). Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 286. A algún lugar. "Norat edo
harat abiatzean, en me mettant en route pour je ne sais où" Lf Gram 238. "Nora edo ara joango dira (G-azp,
AN-gip)" Gte Erd 286. "Urtero juaten ga udan nora ero ara" Elexp Berg. � Egun batzuetarako nora edo ara
joan bearra. Izt C 226. Arek bidiak, beñipein, nora edo ara eruango zittuzalakuan. Otx 105. Nora-edo-ara joan
nai dogunean... Eguzk LorIl 74. Inork etzion esaten nora edo ara alden zakit. Zait Plat 99. Len urtian bein
egiten gendun / nora edo ara bisita. Auspoa 127, 117.
- NORA EDO NORA. A algún lugar. v. norabait. � Eroan naik nora edo nora, ezbai ta asmo onetan goiza
ioan eztakigun. A Ezale 1899, 2b.
- NORA(T) ERE (Dv). a) (Con bait- o -(e)n). A dondequiera (que). "Aux divers cas de ce nom on ajoute souvent
l'explétif ere: non ere, nondik ere, norat ere" Dv (s.v. non). � Tr. El único ejemplo meridional es de Orixe. �
Iauna, iarreikiren natzaik norat-ere ioanen baitaiz. Lç Lc 9, 57 (TB norat nahi yohan zaiten, Dv norat nahi
goan zaitezen, Ol edonora zoazala). Hara huna erabilten dirade [barkák] gobernail xipito batez, norat-ere
gobernazalearen plazerak nahi baituke. Lç Iac 3, 4. Ezen norat ere baita eragotzten zuhaitza, / han gelditzen da
leihorra dela edo uhaitza. EZ Man I 47 (v. tbn. norat ere en contexto similar en Ax 603s (V 388), Brtc 133 y
Dh). Zeren nora ere begiak hedatzen baititut, eztut aurkitzen zureganik kanpoan gauza flakorik eta eztagokeienik
baizen. SP Imit III 59, 3. Miseriazko zare, non ere baitzaude eta nora ere itzultzen baitzare Iainkoagana
bihurtzen ezpazara. Ib. I 22, 1. Nora ere baigoaz, non ere baigaude, iainkoa aurkitzen baitugu han dela. SP Phil
96 (He 98 nora nahi goazen). Norat ere baitzaramaten arka eta lekhu hek guzietan etzen heriotzerik baizen. Lg I
258. Nere gogoak norat ere bainerama eta han niz maizenik. Leon Imit III 48, 5. Nora ere diyoan, ara noakio
atzetik nire txoriñoari. Or Mi 115. b) (Pron. relativo con antecedente). � Mendizka bat nora ere juaten zan
Santua oraziora. Bv AsL 126. Aita Santo Domingo ere orduan arkitzen zan Erroman, nora ere juan zan bere
Ordenako erregla baimenaztera Aita Santuari. Ib. 170.
- NORA ETA. (Seguido de sintagma en alativo). � Nora ta Erriojara, nor da Txanton, bai zera! A BeinB 58.
Emen urrera izan balitz ere, baño, nora ta Gaztelerrira! Ag G 47. Mutillaren burubidea! Nora ta Burgos
aldera! Ib. 56. v. tbn. Etxde AlosT 42 (nora ta).
- NORA EZ. a) "Necesaria, noraeza" Dgs-Lar 4. b) Desorientación. "(V, G), desocupación; litm., a dónde no, no
(saber) a dónde (ir)" A. Cf. Gte Erd 39: "Noraez jakiñian dabil (V-gip, [...] zer nahi duen ez daki (AN-5vill)". �
Eder guziek maite-miña sortu ta berenganatu egingo balute, gogoentzat zoramena ta nora-eza litzake. Berron
Kijote 159. c) "(Vc), ocupación mediana por no tener otra mejor" A. d) (Vc ap. A), NOREZ (Vc ap. A).
"Necesidad casi inevitable" A.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1089