Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
daustazana. Kk Ab I 101. Nok arranok jarri zattubez orretara burutik egindda? Otx 25.
- NOR BAINO NOR. "Nor baño nor obiek dira (V-gip)" Gte Erd 37. � Gaurko egunetan Modernismo-zaleak,
nor baño nor etsai ikaragarriagoak izan dira. Inza Azalp 91. Kar kar, kar kar, dira ugaraxoak asi, / nok baño
nok obeto derautse kantetan. AB AmaE 393. Elkarren leian dituzu / korapillatuak, / nor baiño nor piztenago /
ametsaren suak. Ldi UO 46. Bata baiño bestea dotoreago, nor baiño nor txanbeliñago. Erkiag Arran 41. Bat
etorri ziren, nor baino nor amorratuago, Larramendiren kontra. MEIG V 100.
- NOR BAITZEN ERE. Fuera quien fuera. � Nor baitzen ere portretaren egilea, ezagutzen zuen haurra. Mde
HaurB 68. Ama ezagutu izan dugu; aita, nihork, nor baitzen ere. Zerb Azk 107. Lascorreko jauna, nor baitzen
ere, erran gabe doha deitzen zutela herrian "Lascor". Ardoy SFran 34.
- NOR BEDERA. Cada uno. v. BAT BEDERA. � Zendako ez litake nor bederarentzat zilegi, dakien ber,
erakutsi nahi duen ber, beha egon nahi zaizkonen jakintsun ezartzea ofizio bati doazkonetan? JE Bur 53.
- NOR BERE, NORK BERE, etc. v. supra (II, 1).
- NOR DEABRU. Quién demonios. � Nor diabruk eman dik iri burutara / ari-isterra artzera joatea espensara?
It Fab 254.
- NOR EDO NOR (V, G, L-ain, B; VocBN, Dv, H; nok edo nok Añ), NONOR, NOONOR (V-m), NUONOR (Vgip).
Ref.: A (nor edo nor, noonor); Etxba Eib (nuonor); Elexp Berg (nor). Alguien. "Alguno, cuando viene sin
nombre, [...] nok edo nok (V)" Añ. "Quelqu'un, une personne quelconque. Oihu egiten zuen nor-edo-nor
laguntzara ethorriko zitzaiolakoan" Dv. "Nuonor izan da amen gauzak nastatzeko" Etxba Eib. v. norbait. � Ez
nau ni esan dan gauzak ezertan artuten, esango dau nok edo nok beregango. Mg CO 209. Deritxat, nor edo nor
dendatuko dala giputz euskeran imintera. Ib. 294. Gerta ditekeala nor edo nor bekatuan erortzea. AA III 551.
Baldin izango balitz nor edo nor sinistu nai ez dabena [...]. Izt C 228. Iruritzen zait etxetxoko tellatuan nor edo
nor dabillela. Apaol 70. Arrotako auzapez dohakabearen adixkide edo ahaide hurbiletan balitz nor edo nor [...]
hartaz erran behar izan ditugun egia latzek bihotzean zimiko egin diotenik, barka dezagula. HU Aurp 127. Nor
edo nork itandu eban: [...]. Ag Kr 133. Ezagutzen balin baduk eskualde hoitan nor edo nor Nortamerikarat
etorri nahi denik. JE Bur 122. Entzun beza nork edo nork, hire deia, entzun. Iratz 189. Nor-edo-nork beatzzantzuak
utzi zituela. Loidi 43 (69 nork-edo-nork). Azkaindar xahar-xaharretan nor edo nor baditake oraino
Luis Handia ezagutu duenik. Zerb Azk 103. Nonor dabillela onen galdez. Erkiag BatB 196. Gabian txakurren
baten ausia entzun ezkero, eriotza, nonorengana urreratuten zala uste eben. EgutAr 20-9-1964 (ap. DRA). Lehen
ere etorri izan zaut nor edo nor pertsu eske. Xa Odol 291. v. tbn. Gy 143. Laph 231. Aran SIgn 5. Kk Ab I 47. Ir
YKBiz 122. Zait Sof 182. Nor edo nork: Ox 193.
- NOR EDO HURA (Dv (s.v. nor)), NORK EDO HARK (nok edo ak V-m ap. A), NORI EDO HARI. "Une
personne ou autre" Dv. "Alguno, uno u otro" A. � Benturaz, esango du nork edo ark, ezen [...]. Izt C 16. Argizai
urtua iaurti eutsan nok edo ak, beiñ edo beiñ. Ezale 1898, 270b. Bixargiñak, nori edo ari esan barik egon eziñik
[...], lurrari esan ei eutsan. Otx 120.
- NOR EDO ZEIN. "Nor edo zein, nor edo zoin, quelqu'un, quelconque, quiconque" Lh.
- NORENTZAT IZAN EGIN. "Nontzat izan egin, echar a suertes" A Ezale 1897, 171b. "No(re)ntzat izan egin,
echar a suertes (V-m)" A EY III 339.
- NOR ERE (L, BN ap. A (nork ere); SP, Urt Gram, Dv, H; nur ere S ap. A; Gèze). a) (Pron. relativo sin
antecedente; el verbo de la oración subordinada toma bait-). Quien; quienquiera (que). "Norerebaita, [...] qui
que ce soit" Urt Gram 75. "Nork ere erran baitu hori, gezurra erran du, celui qui a dit cela, a menti" Dv. "Les
relatifs indéfinis en ere. Ils se construisent généralement avec le causatif en bait-. Nork ere erran baitautzu,
gezurti bat da, celui quel qu'il soit qui vous l'a dit, est un menteur" Lf Gram 241. � Nor-ere bere hurkoaren
falsuki kalumniatzen edo difamatzen kostumatzen baita erraxki iudiziotan desperiuratzera-ere ethorriren dela.
Lç Ins D 7v. Hala egin behar ditu [obrak], nork ere nahi baitu merezimendu handirik erdietsi. Ax 247 (V 166).
Doatsu da nor ere han prestuki bizi izan eta ongi hil baita. SP Imit I 17, 1. Nork ere edanen baitu nik emanen
derakodan huretik, eztu behinere egarririk ukhenen. AR (ap. H). Nor ere ez baita garbi eta fededun / huntarik
jan gabe geldi bedi urrun. Zby RIEV 1908, 210. Edari, kafe, xokolet, nork ere baititu laket, Petirisantsek joko tu
aise. Etcham 188. Nork ere egin baitzuen apikoa, itxuren araura jokoaren galtzera zoan. Mde Pr 85. v. tbn. Arg
DevB 99. Tt Onsa 56. Mong 593. He Gudu 42. TB Mt 10, 32. Gy 26. Ip Hil 154. Ox 154. Nur: Ip Mt 10, 37.
CatS 60. � (Ref. a la 2. a persona). � Nork ere gutizia izanen baitukezue liburutto hunen ikhasteko, arren lehenik
zeuen bihotzetan errezibi detzatzuen [bi mezu hauk]. ES 187.
� (nor ere... (eta) hura, halakoa, haina...). "En basque on aime bien représenter dans la proposition principale
par un démonstratif de la série hura l'élément exprimé sous forme relative dans la proposition subordonnée.
L'interrogatif peut être suivi de eta. Nork ere salhatuko baitu, hari ez zaio barkhatua izanen, [...]. Othoitz egin
dezagun, nor ere penetan baita eta harentzat" Lf Gram 241. � Nork ere bere burua punktu hunetarik idoki nahi
bailuke, hark kristinoén konpainiá renunziatzen luke. Lç Ins E 6v. Nor ere eroriko baitzen adulterioan, eta nork
ere behar etzen emaztearekin huts eginen baitzuen, halakoari eta halakoei, hainari eta hainei, [...] iustiziak
begiak atherako eta iraziko zerauztela. Ax 346 (V 230). Norekin ere baitzabiltza, hura mesprezatzen duzu haren
konpainian bazaude itsuski bestiturik. SP Phil 333. Norgatik ere rezebitzen baitu amoina, hargatik. Tt Arima
113. Nori ere mintzatzen bainatzaio, hark fite posedituko du zuhurtzia (III 43, 7). Arbill 111. Nor ere, beraz,
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1085