Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
ditu sekula guziko su-elementa hek? Dh 168. Nur da gutarik hori egiten eztienik? AstLas 49. Bi oietatik nork
geiago nai izan bear dio? Lard 397. Eztozu zaldi artetik urtengo esaten ezpozu lauroetatik nor dan zeure
begikoa. Echta Jos 314. Gutarik nor litake loria hortarat hel? Ardoy SFran 21. � Biotan nor ote dan geiago
aldizka ikus dezagun nai al duzu? Ibiñ Virgil 38.
� (Con beste). � Nok bestek pekatu egiten dau mandamentu onen kontra? Cap 47. Haren axkidek erranik ere
hori, bertze nork erran du? Hb Egia 66. Nok bestek osatu leio / zauritutako egua? AB AmaE 60. --Ez al dek
barrundatu iñoiz norbaiten begiratu zorrotzik? [...] --Argindegiko neska zarrarena izan ezik ez dakit beste
norenik... TAg Uzt 283. Nor bestek egin du lanik euskera lantzeko? Or EG 1950 (11-12), 50.
� (Con besterik). � Nor besterik doatza manü honen kontre? Bp I 90. Nor bertzerik aditzen duzu Aita eta
Amaren izenean? CatLuz 18 (CatB 44, CatAe 44, CatSal 45, CatR 45, Legaz 27, CatUlz 30 nor bertzerik;
CatBurg 29, CatLlo 25 nor besterik). Besterik nor? Etxde JJ 63. Ez ei egoala besterik nor izentau. Erkiag Arran
16. Nor dago besterik etxe onetan? Erkiag BatB 143. � Nork bertzerik gurasoen izenez aditzen dire? Añ CatAN
38.
� (Con gehiago). Cf. NOR GEHIAGO. � Onen kontra nok pekatu egiten dau? [...] --Nok geiago? Cb CatV 39
(CatLlo 38, CatBus 23, Itz Azald 83 nok geiago; CatBurg 28, Añ CatAN 36, CatB 41, Legaz 25, CatUlz 30 nork
geiago; CatAe 42 nork geio; CatSal 43 nork geago; CatR 43 nork obroago). Nork geiago sarri komulgatu bear
du? Mg CC 236.
� (Con ere). Cf. NOR ERE. � Nork ere komulgatu bear ez du ain sarri? Mg CC 238.
�2. (Seguido de un sintagma con la misma desinencia que el pronombre interrogativo, unido por eta). Cf. NORI
ETA HARI. � Nora ta Erriojara, nor da Txanton, bai zera! A BeinB 58. Nok, eta orrek? Otx 38. Nork-eta
ijitotzar arek makilkatu bear! TAg Uzt 186. Nor ta zu aserretu! Zait Sof 66. Aldean naikoa diru dauan gazteari,
izan bere, nok eta txiologa bateko arduradunak egin bear ete deutzaz ainbeste itaune? Erkiag BatB 169. v. tbn.
Or Mi 9. SMitx Aranz 34. � Nok esan bear, da Txantonek? A BeinB 54. Jeisten asi naizenean nor agertuko ta...
zu, Zorentxu, bat-batez nere aurrean. EA OlBe 39.
II (Pron. indefinido). �1. (Gc, B, BN-baig ap. A; SP, Aq p. 63, Dv). (Seguido de bere o similar). "Nor beretzat,
chacun pour soi" SP. "Nor beretako, Jainkoa guztiendako, cada uno busca su conveniencia y sólo Dios es para
todos" Aq p. 63. "Nor bere, chacun pour soi. Nori berea, à chacun le sien" Dv. "Nori berea, a cada uno lo suyo"
A. � Sentenziaz eman dezan iujiak nori beria. E 55. Anzareak oina zabal, buztaina laburra, nork berea demana
beti da bellako Martitxo Musu da alako eta ala kainezko. (Echalecu, c. 1545). FLV 2007, 63. Nori berea renda
dakión. Lç Ins E 1r. Lauok batera nor bere ardiakin joazela. Lazarraga 1152r. Zan lastima andia nork bere
biotzean eukan tristezea ekusten. Ib. 1146r. Nor bere etxetara erretiratu dire. (c. 1597). FLV 1993, 459. Nork
bere aldetik erran beza. Mat 352. Nor bere tenporako, arbia abendoko. RIs 64. Nor bere ostatu jakinean bezala.
Ax 39 (V 25). Nori berea, da zuzen-bidea. O Pr 341. Nola bühürtü behar zaio nori bere ohoria? Bp I 102. Nor
bere sallari ditxekala. Lar Cor 300. Aditzen zuten guziak apostol guziak esaten zutena nori bere hitzkunzan
esaten baliote bezain aisa ta garbiro. Mb IArg I 356. Nurk gure lürrak / ezagüt ditzagün. Xarlem 1426. Sekulan
ez mintza nor bere buruaz. Dh 67. Joan oi dira nor bere etzauntzara. Izt C 229 (v. tbn. 241). Nork gure eztatia /
egin dezagula. Arch Fab 169. Israel-tarrak nor bere lekura itzuli ziran. Lard 78. Onen odolarekin nork bere
etxeko ataburua eta alboak igortziko dituzute. Ib. 71. Fronteran egon diten / nor bere graduan. Bordel 149. Nur
bere bekhatiak behar tiala kofesatü. CatS 86. Anima askoren salbamentua, nor beriaz aztu gabe, aseguratzeko.
Bv AsL 200. Han dituzte agertzen / nork bere ahalak. Zby RIEV 1908, 92. Izan bere, nok bere agoa izaten dau
ta. Or Tormes 3 (Eus 21 nork bere). Iñoren gauzak utzi, / zaindu norperia. Enb 50. Nork zeren saria ekardazute.
Ldi BB 130. Nork bere buruaz gauza aundiak esatea erraz da. Ir YKBiz 320. Iraun bezate besteak [izkerak] norbere
mugapean, ta nork-gerea erabil dezagun etxerako. Ldi IL 137. Euskal kulturaren etxegintzan zerbait egin
nai badugu, nork bere arria bearko du jarri. Vill Jaink 10. Nor bere egiñen seme bait-da. Berron Kijote 61.
Nork bere erara. MIH 138. Nork geure opilari ikatza nola hurbilduko. Ib. 378. v. tbn. TAV 3.1.25 (1619). Ber
Trat 76r. EZ Man I 84. Harb XI. Hm 230. SP Phil 2. Tt Onsa 42. Gç 123. Arg DevB 209. Mong 587. ES 383. Ch
III 7, 5. He Gudu 166. Lg I 376. CatLan 143. Brtc 68. Egiat 225. Ub 137. Gco I 270. VMg I. Echag 255. It Fab
262. Gy 212. Dv Lab 25. Xe 320. Arrantz 99. JanEd I 18. EusJok II 129. Laph 157. Aran SIgn 199. PE 102. Ud
145. Legaz 28. Arr May 5. Ip Hil 264. AzpPr 117. Arb Igand 57. Azc PB 24. Goñi 84. KIkG 56. Muj PAm 25.
Mok 14. Tx B IV 52. TAg Uzt 50. Balad 118. Lf Murtuts 51. Munita 137. Etxde JJ 217. Txill Let 126. Zait Plat
116. MAtx Gazt 42. Ardoy SFran 304. Xa Odol 298. Uzt Auspoa 22, 126. Nur: CatLan 17. Etch 282. CatS 52.
� Nork bera edo lagun urkoa madarikatzen duenak. Legaz 28. Adiskide zintzoa galtzea nork beraren bizia
galtzea añako dut. Zait Sof 74. Nork bera laudatzea itsusi ez balitz. Xa Odol 93.
�2. (Seguido de pronombre o adverbio interrogativo). Cada uno. "Ez da behatu behar nor non dabilan, il ne faut
pas s'occuper des autres ou suivre leurs actions. Azkenean ageriko da nor nola dabilan, on verra à la fin les
agissements de chacun" Dv. � Nor nolako izan giren orduian ageriko da. E 33. Lakianzat nork zer trafika egin
zuen. Lç Lc 19, 15 (He, Ol nork; TB, Dv bakhotxak, Leon bat-bederak, Brunet, BiblE bakoitzak). Nork zer
dioen, nor nola mintzo den, direnak eta eztirenak garraiatzen derautza. Ax 358 (V 237). Badakit nor nola
dabillan. SP Imit III 24, 1 (Ol nor; Ch bapedera, Mst, Ip, Leon batbedera). Hau da mandatari bat aitzinat berri
jakitera bezala dohana, eta bide-nabar ikhustera, nork zer begitarte eginen dioen. ES 403. Yarri izan zen
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1083