Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
- HAN NONBAITEN. En alguna parte, allá en alguna parte. � An nonbaiten ezkutaurik bere orduaren zañ. Ag
Kr 197. An nonbaiten gordeta idukitzen duten ardao zatoan. Ag G 22.
- HAN NONBAITETIK. Por allá por alguna parte. � Ea, an nonbaitik, irakurriko zizkidan morisko
aljamiaturen bat agertzen ote zan. Berron Kijote 108.
- NONBAIT HAN. a) Seguramente. � Bainan arras alfer gerthatzen da [irakurtza], nonbait han dagozkon
sentimenduez konturik iduki gabe egiten denean. Dh 55. Baina Castron nunbaistan / dagoz gizon putzak. Azc PB
231 (en Ur PoBasc 299 nunbait). b) (Dv, H), NUNBAIT HAN (T-L). Más o menos, aproximadamente. "Nonbait
han akhabatu du, il a presque achevé. Badire nonbait han ehun, ils sont à peu près cent" Dv. "Nonbait han gira,
nous sommes peu s'en faut d'accord" H. "Fanak eta xinak nonbait an, los idos y venidos son poco más o menos
lo mismo (Ae)" A EY III 199. "Approximativement", "environ" T-L. � Sei illabete ya baduke nonbait han. Gy
189. Jainkoak mendiari ematen dioen belharra ardiak nonbait-han aski du. Dv Lab 268. Ez da bide luzea; lekho
baten ingurua nonbait han. Elzb PAd 34. Berrehun urhatsetan, nunbait han. JE Bur 34. Xoko guziak ikertu
ditugu [...], heien nonbait-han sosegatzeko. Barb Sup 126 (VIII nonbeit han, 122 nunbait han). Zure ustez
eskuara mintzatuz nunbeit han! Ox 176(164 nonbeit han). Ogeita amar urteren ingurua nonbait an zukena. FIr
13. Lau ehun mila arima nunbaitan. Ardoy SFran 85. c) Allá en alguna parte. � Errex da ikustea, eskaldun
hazia / nonbait han izan dela lehen arthikia. Hb Esk 9.
- NONBAIT HAN-KA. Por aproximación. � Agerian da nonbait an-ka ari izango gerana emen. Zait Plat 25.
- NONBAITEAN, NONBAITEN (V-gip, G-azp; nunbaiten V-gip, G-azp). Ref.: Etxba Eib (nunbaitt); Elexp
Berg (nunbaitten); Gte Erd 232. En alguna parte. "Nunbaitten sortu zan euskeria" Etxba Eib. � Badago
nunbaitian / obia neurriya. Sor AuOst 105. Egia da daukala nunbaiten gorderik. AB AmaE 217 (234 nonbaiten).
Esan zan nozbait nonbaitean. Ib. 336. Riktrudisen burua baebillen nonbaiten. Ag AL 61. Neuk ere esan det
lenago beste nunbaiten. Ag G 41 (121 nonbaiten). Nunbaiten ezkutatu. Kk Ab II 30. Nonbaitean irakurri. Anab
Aprika 37. Aterpea nunbaiten idoroko al dau. Erkiag BatB 117. Nunbaiten asi bear lanian. Uzt Sas 189. v. tbn.
Nunbaiten: EusJok II 52. Ibiñ Virgil 23. NEtx LBB 186.
- NONBAITEAN HOR. En alguna parte, por ahí. � Alprojakerian nonbaitean or ibilko da. Ill Testim 6.
- NONBAITEKO (nunbaitt- V-gip ap. Elexp Berg; nonbaiko SP, nonbaitko Dv). a) "Qui est de quelque lieu" SP.
� "Ce mot s'emploie souvent dans le sens de inconnu, étranger et presque toujours comme terme de mépris" Dv.
� Ager ziten gero' ondorik, / nonbaitkorik / hiru zuhur, batetan. O Po 60. Eztea itzuli estranjer edo nunbaiko
hori bezik Jinkoari gloria errendatzera? AR 177. Nonbaiko desterruan hezurren uzteko. Hb Esk 157. Bilhatzen
ohi mirail nonbeiko hirian. Ib. 5. Alegia nonbeiko arrotz bat izanki. Jnn SBi 60. Nonbeiko printze batek. Ib. 57.
Nunbaiteko edo anhitz tokitako bestia krudelak. Elsb Fram 106. Eskualzale arrotz, nonbeiko "basquissants",
"bascophiles" eta eskuara gaixoaren larrutzaileak. HU Aurp 175. Nonbeiteko gora beherez mintzo direlarik. HU
Zez 83. Badela Xinan edo nonbeiko mendi zokhoan. Prop 1897, 210. Nunbaiteko erleari eztia kendu. Ag G 61 (v.
tbn. 185). Ai, nonbaiteko ahalmen batek nahi izanen balu. Mde HaurB 90. Zer gira bada harentzat ala nunbaiko
jende gaixo batzu. Lf Murtuts 50. Gerezietan nunbeitko langileak eliza zaharren obran ari ziren batez. Zerb Azk
78 (IxtS 27 nunbeiteko). Nonbaiteko oituren edo elkargoen aurka agindu baleza. Or Aitork 66. Bazuan gaixoak
nunbaiteko beroaren bearra. NEtx LBB 17. Nonbaiteko fededunen zerbitzatzeko estakuruak ahatik, ari dio
emaiten euskarari zafraldi bat ona. Xa Odol 240. Bein batean nonbaiteko gaztelu batean. Berron Kijote 169. v.
tbn. Nunbaiteko: Arb Igand 48. � De cierto lugar. � Vodka jarriko dut beti paperean eta, nonbaiteko ibilaldiez
ari bagara, versta. MEIG VII 192. b) Dudoso. � Naspila ortan, ordea, egia ta ipuina bereizteari ezinkizun
deritzagu: orok baitakizute ezin ar ditezkela ontzat onelako gertari nunbaitekoak. Zait Plat 59.
- NONBAITEN ERE, NONBAITEAN ERE. a) En alguna parte. � Aspaldi adiskide / zaitut nik zu, Txomiñ, /
baña nonbaiten ere / dezu ondotxo miñ. Urruz Urz 56. Nonbaisten bere hesturik dago / neure soineko txamarra
(V-arr). Balad 141. b) "Nopaitxien be! expresión que denota conformidad con lo que se dice (V-ger)" Ort Voc
141. � Agur, Turubi! Olesik be eiñ-barik zuez zu ba! Nopaitxien be...! Si aguantaremos! Ort Oroig 37.
- NONBAITERA (nunbaitt- V-gip ap. Elexp Berg; G-azp). A alguna parte. v. norabait. � Nonbaitera
Moskorrak bere eustan alde. AB AmaE 230. Atzenean nonbaittara elduko naz. Echta Jos 192. Nonbaitera joan
zan. Erkiag BatB 57. Ea nora garamazkian ziñez barneko desira onek: ala bizitza ontako gauzetara [...] ala
beste nunbaitera. Vill Jaink 117.
- NONBAITERAINO (nunbaitteraiño V-gip ap. Elexp Berg). Hasta alguna parte.
- NONBAITERAKO. a) (Lo) que va a alguna parte. � Chaubadonek ixil-ixila hartu zuen bertze nunbeiterako
bidea. Zerb Azk 55. b) Para alguna parte. � Piztietan ezta orrelakorik nabari. Beste nunbaiterako egiñak
garelako ez ote? Vill Jaink 116.
- NONBAIT ERE. a) Sin duda, seguramente. � Mosen Bernat, pensa ezak karzel hori gaitz bada, / nonbait ere
ifernuia are gaitzago dela. E 243. Ta nonbait bere / gogoeta asko igaro ondoan, / gizon zikotzto bati yarri yakon
buruan / bêbala nos edo nos ezkontzeko ordua. Zav Fab RIEV 1907, 538s. Andia da nonbaite bere nire bekatuen
anditasuna. Añ EL 2 192 (EL 1 186 nonbait). Mesede guzizkoren bat nunbait ere Ama Andre Birjiñak an egin
ziola. 'Sin duda'. Aran SIgn 18. Oartu zan zuaitz ura guzia txingurriz betia zeguala, nunbait ere an zeukaten
kabia. Bv AsL 143. Gizon andiai nunbait ere gutxitan itz egiten ta gero oilotu zaigu. A Ardi 93. Nonbait ere etxe
oen jabea ezta ba nornai. Inza Azalp 32. Bestelan ez eban [Evak], nonbait ere, lotsa gorriz ikopean ostenduten
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1068