Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
noizten (SP (que cita a O) � Dv; H (s.v. noiz)), nuizten (H), nusten (H (BN, S)). �1. En otro tiempo. "Jadis"
SP. "Autrefois, au temps passé" H. � Berritzen ar' iz, Xuria, / nitan, egun guziez, / noizten begiez / egin erautan
zauria. 'Il y a quelque temps'. O Po 24. Ezen ez deitatzekoa, / noizten, fruktu bizizkoa / Eb' amaxok ian zezana.
Ib. 237. �2. nuxten (S ap. Lrq). "Il y a quelques jours (et non pas 'autrefois')" Lrq. � Nüxtén, Oloúko héidàn
[...], gizún batek eakásten ziá jénte bürhezür bat. Lrq Larraja RIEV 1931, 236.
- NOIZTENEAN (nustenean S ap. A; nuxtenean S ap. Lrq). "Hace poco tiempo" A. "Nüxtenian, nüxtenin, il y a
quelques jours" Lrq.
- NOIZTENEKO (H; nu(i)steneko H; nuxteneko S ap. Lrq). "Nüxteneko, de l'autre jour" Lrq. "Nusteneko gure
erranak, nos conventions du passé" H.
- NOIZTENEKOAN. "Nustenekuan (adv.), autrefois, en temps jadis (Pastorale Geneviève de Brabant)" H.
noiztenka (BN-arb-baig; VocBN, Dv, H), noiztanka (BN-ciz, R), noizdenka, nuiztenka (S), noiztinka (BN;
VocBN), noizteginka. Ref.: A (noiztanka, noiztinka, nuiztenka); Gte Erd 231. � De vez en cuando. "Par
intervalles (de temps)" Dv. "De tarde en tarde" A. v. noizbehinka. � Aphezak noiztenka hil-otsa ematen du. Dv
LEd 184. Erreboluzioneak ardura dire, gizon hiltzeak noiztenka. Darthayet Manuel 425 (ap. DRA). Egia da,
noizdenka, misionest batek edo besteak, sar-jali zonbeit egin zuela hiri hartan. Prop 1881, 385 (ap. DRA). Lur
barneko erro batzutarik bizi dire, emaztek oihanetarik ekharriz. Heiekin batean, noizteginka badute arrainki
aphur zerbeit. Prop 1899, 173. Noiztenka bere gazte denborako lagun batek besarkatzen du. Zub 66. Platerok,
noiztanka edateari utzi ta burua izarretaruntz goititzen du. Amez Plat 51. Heien hitz bakarrek, noiztenka,
hausten zuten hango ixiltasuna. JEtchep 103. Besterik ezpada ikus dedin nola adimen autatu batzuk ere
noiztenka egiatik aldendu oi diren. Vill Jaink 42. Atsegin zaizkit orban zuri aundidunak, noiztanka adarkari,
uztarri-egari eziñak, zezen arpegikeradunak. Ibiñ Virgil 95. Behar dela jakin, noiztenka bederen, bipilki
mintzatzen. Ardoy SFran 290. Zubikoak ere kantatu izan du gurekin noiztenka. Xa Odol 51. En DFrec hay 6 ejs.
de noiztenka. v. tbn. Zby RIEV 1908, 87. Lap 5 (V 5). HU Aurp 214. JE Bur 164. StPierre 31. Ox 206. Larz Iru
82. Noiztanka: A EY III 376. � (Con -ko, adnom.). "Casuel, accidentel" T-L. � Euskara ikasten ari direnen
artean badira ustean direnak artaz mintzatzen ikasiko dutela noiztenkako liburuak direla bide. Herr 16-10-1958,
3.
noiztenttoan. "Nüxten et nüxtenttun, il y a quelques jours" Lrq (s.v. nüzpait).
noizti. v. noiztik.
noizti. v. noiztik.
noiztik (V, G, AN, L, BN; Lar, Añ (G, AN)), noizdik (V-gip), nosti (V-ger-ple; Añ (V)), noizti (V-ger-arr, G-tonav,
AN-araq), nostik (V-ger-arr-arrig-m-gip, noztik V-m; Añ (V)), nosdik (V-arr, nozdik V-och), nosdi (V-ger),
nuiztik (S). Ref.: EI 151-152; Elexp Berg. � Desde cuándo. "De, juntándose a tiempo, ¿de cuándo acá?" Lar.
Añibarro da también nosetik (V) y nosik (V). Hay también noizetik (BN-arb) en EI 152. v. NOIZIK. � Esan jira
bira gabe [...] noiztik noiza konfesatzen zan ta beste bekatu guziak. Mg CC 160. Ta au nosti? fB Ic I 321. Ez
dakigu nostik Jangoikuak iraasten deutsan arimia gorputzari. JJMg BasEsc 21. Eliza onen asiera, bizitza eta
mirariak noizdik, nondik eta nola diran. Izt C 50. Nekazaritza noiztik eta zeren bidez asia dan. Ib. 230. Ez
dakitela noiztik duen eskuarak hastapena. Elzb Po 199. Noizdik duk pekatu aberatsa izatea? Apaol 46. Nehork
ez daki noiztik heldu den [ohidura hori]. Zub 55. Noiztik duzu eztul hori? Mde Pr 109. Noiztik da ederra,
eriotzea? Erkiag BatB 178. Nehor gutik dakike noiztik eta nondik datorren ene pertsutako tirria eta gostua. Xa
Odol 24. v. tbn. Echag 44. Ag AL 17. Alz Bern 77. Ox 22. TAg Uzt 193. Etxde JJ 229. Anab Poli 7. Ugalde Iltz
61. Larz Senper 64. NEtx LBB 150. Lizaso in Uzt Noiz 82. Nostik: Astar II 197. � Gora ta gora lurrin darion /
arnasa banaturikan / obi dontsuen zaindari zaude / Jainkoak daki noiztikan. EA EEs 1924, 246. �
(Introduciendo frase relativa). � Egiña izan zan au milla sei eun eta amargarren urtean, noiztik onara irten izan
dira etxe beneragarri onetatik ezin esan-ala misiolari. Izt C 506.
- NOIZTIK ETA NORA. De vez en cuando. � Etorriko gerade / noiztik eta nora / gazta-esne zuriyak / zubei
ekartzera (1817). Echag "Arzaigokia" (ap. DRA).
- NOIZTIEZ GEROZ. Desde cuándo. v. NOIZEZ GEROZ. � Jainkoak daki noiztiez geroz. FIr 163.
- NOIZTIK NORA (V-gip, G-azp). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg. "¿Desde cuándo? Noiztik nora iraungo daben
kontratuak izentau biarra dogu [...]. Noiztik nora ni zure laguna?" Etxba Eib. � Probinzia labur onen
mugapean zenbat onzitegi, non ta nola eta noiztik nora ezagutzen diraden jakitea. Izt C 126. � [Zortzikua]
Jaunak bakarrik daki / nostik norakua. Ur MarIl 126.
- NOIZTI(KA)KO. (Adnom.). "Noiztiko kontuak dauzkazue esateko?" Elexp Berg. � Noiztikoa zan baña
Malentxoganako maitetasuna? Ag G 138. Noiztikakoa ete dogu errekenta ori? Erkiag Arran 36. Iñork ere ez
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1043